Yinçü Kağan
From Wikipedia, the free encyclopedia
Yinçü Kağan[1] (真珠可汗Zhēnzhū Kè hán) (ö. 21 Ekim 645[2]), kişisel adı Inan ya da İnan (夷男Yí nán),[3] tam hükümdarlık adı Yinçü Bilge Kağan (真珠毗伽可汗Zhēnzhū pí jiā kè hán), Orta Asya bozkırlarının kuzeyinde hüküm süren bir Sir-Tartuş kağanıdır. Kendini, yıkılan Doğu Göktürk Kağanlığı'nın vârisi olarak görmüştür.
Yaşamının ilk yıllarında, Doğu Göktürk Kağanlığı'na tabî bir derebeyi olarak ülkesini yönetmiştir. Hüküm süresi boyunca Çin topraklarına hâkim olan Tang Hanedanı ile engeli bir siyaset izlemeye çalışmıştır. Li Shimin'in İllig Kağan'ın ölümünden sonra yıkılan Doğu Göktürk Kağanlığı'nı Li Simo'nun önderliğinde tekrar kurmasına karşı çıkarak; Çin Seddi'nin dışına yerleşen Göktürklere akınlar düzenlemesi sonucunda, Yinçü'nün Çin ile ilişkileri bozulmuştur. Yinçü yönetimi boyunca, Sir-Tarduşlar Çin'in tüm baskı politikalarına rağmen güçlü kalmayı başarmışlardır. Ancak, Yinçü öldükten sonra ülkede taht mücadelesi başlamıştır. Tuli Kağan kardeşini öldürerek tahta geçmişse de bu durum ülkedeki iç huzursuzluğu artırmıştır. Tuli tahta geçtikten sonra, Tang'a karşı seferler düzenlemiş ve saldırgan bir dış politika takip etmiştir. Bu durum karşısında Tang ordusu Sir-Tarduş seferine çıkmış, isyan eden Uygurların da desteğiyle 646'da Çin ordusu Sir-Tarduş coğrafyasına tamamen hâkim olmuştur.