Zoi (imparatoriçe)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Zoi Porfirogenita (Yunanca: Ζωή Πορφυρογέννητη, Zoë Porphyrogenita yani "Mor İçinde Doğan") (978 – 1050) 11 Kasım 1028'den 1050 yılındaki ölümüne kadar Bizans imparatoriçesi unvanını taşımıştır. 21 Nisan 1042'den 12 Haziran 1042'ye kadar kız kardeşi Theodora ile ortak hüküm sürmüştür.
Zoi Ζωή | |
---|---|
Bizans İmparatoriçesi | |
Bizans İmparatoriçesi | |
Hüküm süresi | 21 Nisan-12 Haziran 1042 III. Romanos ile ortak (1028-1034) IV. Mihail ile ortak (1034-1041) V. Mihail ile ortak (1041-1042) Theodora ile ortak (1042-1050) IX. Konstantinos ile ortak (1042-1050) |
Önce gelen | VIII. Konstantinos |
Sonra gelen | IX. Konstantinos ve Theodora |
Doğum | y. 978 Konstantinopolis |
Ölüm | 1050 (72 yaşında) Konstantinopolis |
Defin | Konstantinopolis[1] |
Eş(ler)i | III. Romanos (1028–1034) IV. Mihail (1034–1041) V. Mihail IX. Konstantinos (1042–1050) |
Çocuk(lar)ı | V. Mihail (evlatlık) |
Hanedan | Makedon Hanedanı |
Babası | VIII. Konstantinos |
Annesi | Eleni |
Zoi, babası Konstantinos'un ve amcası II. Basileios'un ortak hükümdarlığı sırasında Konstantinopolis'te doğdu. Basileious 1025 yılında öldüğünde Zoi 47 yaşındaydı. Babası VIII. Konstantinos olarak tahta geçti. Erkek çocuğu olmayan Konstantinos, kızlarından birini evlendirerek hanedanın devamlılığını sağlamayı umuyordu. Böylece Zoi 50 yaşındayken Romanos Argyros ile evlendi. İkisi, Konstantinos'un ölümünün ertesi günü tahta geçti.
Ancak Zoi ve III. Romanos'un evliliği sıkıntılıydı. Romanos 1034 yılında banyosunda ölü bulundu. Bu olay genellikle Zoi ve Zoi'nin genç aşığı Paflagonyalı Mihail ile ilişkilendirilir. Yine bu olayla aynı gün ikisi evledi ve Mihail, IV. Mihail olarak tahta geçti. Zoi 1041 yılında ölüm döşeğindeki kocasının yeğeni Mihail Kalafates'i evlat edinmeyi kabul etti.
Mihail Kalafates V. Mihail olarak tahta çıktığında hemen Zoi'yi sürgüne yolladı. Ancak bu hareket geniş çaplı bir isyana sebebiyet verdi ve sonucunda Mihail tahttan indirildi. Tekrar yönetime geçen Zoi, kardeşi Theodora ile ortak hüküm sürmeye başladı. 2 aylık ortak yönetimin ardından Zoi, eski aşığı IX. Kontantinos ile evlenerek gücünü ona aktardı. Ancak Zoi tahtın varisi ve Bizans İmparatoriçesi olarak imparatorluğa hükmetmeye devam etti. Zoi sekiz yıl sonra 72 yaşında öldü. Hükümdarlığı sırasında imparatorluk ordusunun bozgununa ve Anadolu'nun doğusuna yapılan ilk Selçuklu akınlarına şahitlik etti.