Çınar, Diyarbakır

Çınar, Diyarbakır ilinin bir ilçesidir.

Çınar
İlçe
Diyarbakır
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Diyarbakır
Coğrafi bölge	Güneydoğu Anadolu Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Zikrullah Erdoğan
• Belediye başkanı	Semra Akyüz (DEM Parti)
Rakım	680 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	74.207
• Kır	-
• Şehir	76.798
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	412
İl plaka kodu	21
Resmî site http://www.cinar.gov.tr

Cumhuriyetin ilk yıllarında Diyarbakır merkeze bağlı büyük bir köy olan Çınar 23 Haziran 1937 yılında, 3223 sayılı kanun ile bağımsız ilçe haline gelmiştir. Önceleri adı "Melkis" olup merkezi daha sonra "Hanakpınar" mahallesi yakınlarına taşınan ilçenin, 1937'den önce adı "Akpınar" ve "Hanakpınar" olarak bilinmekteydi.

Tarihi eserler

Süleyman Ağa Mağaraları

Aşağıkonak mahallesi yakınlarında Göksu Çayı kenarında halk arasında Karaçay denilen bölgededir. Kayalık olan yüksek bir dağ oyularak odalar açılmıştır. 2000 yıl öncesi izlerini taşımaktadır. Rivayete göre burada Süleyman Ağa adında birinin oturduğundan "Süleyman Ağa Mağaraları" denilmektedir.

Şikeftan Mağaraları

Aşağıkonak Mahallesi yakınlarında Göksu Çayı kenarındadır. Süleyman Ağa mağaraları tipinde olup, aynı döneme aittir.

Zerzevan Kalesi

Zerzevan Kalesi, Diyarbakır-Mardin Karayolu üzerinde olup Demirölçek mahallesinin 1,5 km güneyindedir. Çevrenin en yüksek tepesi üzerinde kurulmuştur. Eskiden yer yer 70 metre yüksekliğinde surlarla çevrili olan Kaleden günümüze sadece kalenin ve konutların yıkılmış duvarları kalmıştır. Genel olarak Silifke'deki uzunca burç yerleşimini anmaktadır. Kalede yaşayanların içme suyu ihtiyaçlarını karşıladıkları Diyarbakır-Mardin Karayolu kenarında geçen dereye inen yeraltı tüneli kapanmıştır. İpek yolu üzerinde kurulan bu kalenin karakol görevi gördüğü tahmin edilmektedir. Kalenin ve surların taş boyları 2 metre, dar kenarları ise yarımşar metrelik dikdörtgen bloklardır.

Aktepe Minaresi

Aktepe mahallesindedir. Osmanlı döneminde kaldığı tahmin edilmektedir. Küllahı olamayan kesme taştan minarenin ait olduğu caminin birkaç kenar duvarı da yanında bulunmaktadır. Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Müdürlüğünce tescili yapılmıştır.

Jüşnehamke Mağarası

Mardin yolu üzerinde bulunan Göksü Barajının alt kısmında bulunan H. kale mağarası çınarın en büyük ve uzun mağarasıdır. Aynı zaman karşısında bulunan mağara onların bir mahallesinin karşısında olmasından dolayı onların köy ismi olan "jüşnehamke" mağarası olarak da anılmaktadır.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1940[1]	12.377	828	11.549
1945[2]	11.708	715	10.993
1950[3]	15.384	914	14.470
1955[4]	17.789	1.308	16.481
1960[5]	21.010	1.504	19.506
1965[6]	24.354	2.344	22.010
1970[7]	28.344	3.823	24.521
1975[8]	30.272	4.949	25.323
1980[9]	35.668	6.115	29.553
1985[10]	42.988	8.049	34.939
1990[11]	50.445	10.080	40.365
2000[12]	58.583	13.282	45.301
2007[13]	62.871	12.725	50.146
2008[14]	65.964	11.936	54.028
2009[15]	67.504	11.627	55.877
2010[16]	68.950	11.666	57.284
2011[17]	66.178	11.634	54.544
2012[18]	67.008	12.037	54.971
2013[19]	68.530	68.530	veri yok
2014[20]	69.380	69.380	veri yok
2015[21]	70.519	70.519	veri yok
2016[21]	71.672	71.672	veri yok
2017[21]	72.682	72.682	veri yok
2018[21]	74.207	74.207	veri yok
2019[21]	75.640	75.640	veri yok
2020[21]	76.798	76.798	veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

İklim

İklim olarak karasal iklim söz konusudur. Çarıklı beldesinin etkisinden ve Bismil'den gelen çöl sıcaklarının etkisinden yazları çok sıcak geçer, ancak çınar genelde haziran ve ağustos aylarında yüksek sıcaklıklar yaşar. Haziranda en yüksek 45,2, ağustosta da 48,9 dereceyi bulan gölge sıcaklık değerleri ölçülmüştür. Kışın ise Karacadağ'ın da etkisiyle soğuk geçer. En düşük kış sıcaklığı -28,7 dereceyle 31 Aralık 2007 tarihinde ölçülmüştür.