Çekya'nın bölgeleri

Çekya'nın bölgeleri (Çekçe: kraj tekil, kraje çoğul) büyüklük ve nüfus olarak merkezi devlet ile ilçe (Çekçe: Okres) arasında bulunan, en üst düzeyde bulunan yerel idare ve yerleşim birimidir.

Haritada Çek Cumhuriyeti'nin illeri ve armaları

Çekya'nın bölgeleri, günümüzde yürürlükte olan 129/2000 (Bölgeler Hakkında Kanun), en üst düzeydeki yöresel idari birimler ("vyšší územně-správní celky") hakkında Çek Cumhuriyeti Anayasası'nın 1/1993 no.lu paragrafını değiştirmesi ile ortaya çıkartılmıştır. Bu yeni kanunla Anayasasının eski maddesine göre Çekya'da bulunan 13 "kraj" adlı ile ve tek 1 "hlavní město" adi ile hem il hem başkent olan Prag'a 1 Ocak 2000'den itibaren daha geniş özerklik yetkileri verilmiştir. Çek Cumhuriyeti Anayasası'nın eski işleyişine göre bölgeler (kraje) altında bulunan yerel idare olan 73 sayıda ilçe (okres) değiştirilmeden yeni yetkilerle donatılmış bölgelere bağlı kalmışlardır.^[1]

2000 yılındaki bu hukuki değişmeden dolayı günümüzdeki Çekçe "kraj" adını taşıyan yerel idareler diğer bazı dillerde "Bölge" olarak çevirilmektedir (Örneğin; İngilizcede Regions of the Czech Republic, Fransızca Régions de la République tchèque, Almanca Regionen, İtalyanca Regioni della Repubblica Ceca vb.). Türkçe Vikipedi'de ise kraj teriminin en yakın karşılığının İl olduğu kabul edilmektedir.

Çekya'da günümüzde bulunan 14 bölgenin coğrafik mevkileri ve bölgelerin armaları haritada verilmiştir,

Bölgelerin bazı nitelikleri

Çek Cumhuriyeti yerel idaresinin en üst düzeyinde 14 tane il (kraj bulunmakta ve bu bölgeler birer harfle de belirtilmektedir ISO 3166-2:CZ. Bunlardan biri Prag, hem başkent olarak (Hlavní městö Praha) bir ildir ve hem de diğer bir il olan Merkezî Bohemya ili (Středočeský kraj) in merkez şehridir.

Plaka kodu	İl	Çekçe isim	Merkez şehri	Nüfus (kişi)	Yüzölçümü (km²)	Haritadaki konumu
A	Prag (Başkent)	Hlavní město Praha	Prag	1.176.592	496
C	Güney Bohemya	Jihočeský kraj	České Budějovice	626.870	10.057
B	Güney Moravya ili	Jihomoravský kraj	Brno	1.130.620	7.067
K	Karlovy Vary ili	Karlovarský kraj	Karlovy Vary	304.644	3.315
H	Hradec Králové ili	Královéhradecký kraj	Hradec Králové	547.903	4.758
L	Liberec ili	Liberecký kraj	Liberec	428.291	3.163
T	Moravya-Silezya ili	Moravskoslezský kraj	Ostrava	1.251.883	5.535
M	Olomouc ili	Olomoucký kraj	Olomouc	639.033	5.159
S	Orta Bohemya ili	Středočeský kraj	Prag	1.150.040	11.014
E	Pardubice ili	Pardubický kraj	Pardubice	505.584	4.519
P	Pilsen ili	Plzeňský kraj	Pilsen (Plzen)	550.369	7.561
U	Ústí nad Labem ili	Ústecký kraj	Ústí nad Labem	823.020	5.335
V	Vysočina ili	Kraj Vysočina	Jihlava	510.032	6.926
Z	Zlín ili	Zlínský kraj	Zlín	590.484	3.964

Diğer yerel ve yerel bölümlerin sınıflandırılması

Moravya, Bohemya ve Silezya

Çek Cumhuriyetinde günümüzdeki bölgeleri ve eski üç bölümü Bohemya (yeşil), Moravya (mavi), Silezya (turuncu)

Çek Cumhuriyeti tarihsel olarak üç ülkeden oluşmaktadır: 1. Bohemya, 2. Moravya ve 3. Kişen Silezya

Tarihsel Bohemya ülkesinde 5 eski bölge bulunmaktaydı: Kuzey Bohemya, Batı Bohemya, Orta Bohemya, Doğu Bohemya ve Güney Bohemya.

Tarihsel Moravya ülkesi iki bölgeden oluşmaktaydı: Kuzey Moravya ve Güney Moravya

Günümüzdeki Çek Cumhuriyeti bölgeleri (kraj)lar ile tarihsel üç ülke arasındaki bağlantı yandaki haritadan görülebilir:

NUTS

Avrupa Birliği karalarına göre ve Avrupa İstatistiksel kurumu RUROSTAT tarafından tanımlamalara göre Avrupa Birliği'ne dahil olan her ülke gibi Çek Cumhuriyeti yerel ve yerel birimleri de NUTS sistemine göre sınıflandırılmıştırlar. Günümüzdeki 14 Çek Cumhuriyeti ili (kraj) her biri NUTS-3 birimidir. Bu bölgelerden birisi (Prag) tek bir NUTS-2 seviyesi bitrimi ve diğerleri ise 2 veya 3 bölgelerden oluşan NUTS-2 seviyesini oluştururlar.