İsaurya

Isauria (Antik Yunanca: Ἰσαυρία), Antik dönemde, Anadolu'nun orta güneyinde ve orta Toroslarda yer alan coğrafi bir bölgeydi. Sınırları bir dönem Mersin Mezitli ve Alanya(Coracesium)'yı da içine alacak biçimde genişlese de Bozkır merkez olmak üzere Akseki, Gündoğmuş, Ahırlı, Hadim, Taşkent, Ermenek, Mut (İzorya), Gülnar ilçelerinden oluşan Dağlık Kilikya (Kilikya Tracheia) bölgesinin antik çağ devletidir. ,^[1] Genel olarak bu ilçeler, Toros Dağları'nın kuzey yüzündeki engebeli arazide yer alan, Türkiye'nin Konya iline bağlı Bozkır ilçesi ve çevresini kapsayan ilçelerdir.

Zengibar Kalesi

Genel bilgiler
Tür	Kale
Konum	Bozkır, Konya, Türkiye
Koordinatlar	37°11′16″K 32°14′53″D

İsaurya'nın Anadolu'da yeri

Bölgedeki Zengibar Kalesi^[2] ile özdeşleşen Isauria Palaea (Yunanca: Ισαυρία / İsauria) / Isauria Nova (Yeni İsauria) yeni başkent olup; Leontopolis (Leo/Leon'un Kenti) ve diğer adıyla Isauria Vetus/Isauria Palaia (Eski İsauria) ise eski başkenttir. Eski başkent bugünkü Bozkır/Sırıstat (Isauria Vetus'tan bozmadır.) iken yeni başkent Işıklar, Hacılar, Ulupınar üçgenindeki Yeni Isauria'dır (Isauria Nova).

Isaurialılar, yer adlarından anladığımız kadarıyla Luvi'dir.

Kaynaklar, Selçuklu döneminde Kılıçarslan'ın ordu toplamak için Isauria bölgesine geldiğini yazar ki 11.-12. yylara kadar bölgeye Isauria dendiğinin ve bu bölgede Isaurialıların bu kadar geç döneme kadar var olduğunun kanıtıdır.

Isauria Nova, Efes'ten 14 kat büyüklüğünde çok gösterişli bir arkeolojik alandır. Kapı kabarmaları, Hadrianus Kapısı, surlar, stoa, taş tümülüsler kentte görülecekler arasındadır.

İskender'in ordularına teslim olmaktansa tüm kenti ateşe vererek yanarak ölmüşlerdir.

Isauria, pek bilinmese de iki büyük Bizans imparatoru Isaurialıdır. İmparator Zeno/Zenon (Ermenek Zenopolislidir.) Ve III. Leo/III.Leon büyük Bizans imparatorlarındandır. III. Leo Isauricus, ikona kırıcılığı ile tarihe geçmiştir.^[3]

Mehmet Gültekin

Isauria Yolu Trekking Yolu'nu yapan ve Isauria Yolu kitabının yazarı

Yeri

Konya ili Bozkır ilçesi Hacılar, Işıklar ve Ulupınar mahalleleri arasında yer almaktadır.

Konumu ve Çevresel özellikleri

Günümüzde Zengibar Kalesi olarak anılan İsaura Nova antik ören yeri, 1.800 metre yüksekliğinde, üç tarafı uçurumlarla çevrili bir tepenin üzerinde kurulmuştur.^[4]

Tarihçe

Yöre MÖ 78'de Roma İmparatorluğu'nun, MÖ 37 dolaylarında da Galatya Kralı Amyntas'ın yönetimi altına girdi. Halkın direnişini kırmak isteyen Amyntas, gene Bozkır ilçesi yakınındaki bir tepede bulunan İsaurya kentini yerle bir etti ve yakınında, aynı adla anılan yeni bir kent inşa ettirdi. Amyntas'ın MÖ 25'te ölümünden sonra yöre yeniden Roma yönetimine geçti. Roma döneminde 10.000 kişinin yaşadığı kent, burçlarla desteklenmiş dört kilometre uzunluğunda surlarla çevrilidir.^[5][6]

İsaura'lı halk enerjik ve yağmacı bir halk olarak bilinir. İsaura'nın Kralı Philiph düşmemek için birçok savunma yapmış olsa da İskender'in ordusuna karşı koyamamıştır.

Daha sonra tekrar inşa edilen İsaura, Galatia İmparatorluğu'nun son kralı P. Servilius tarafından geliştirildi ve bölgenin ticaret merkezi haline getirildi. Isauria Palea ve Isauria Nova olarak iki ayrı şehir haline geldi. Fakat her ikisi de aynı dili konuşuyordu. Sonraki dönemde (Ammianus Marcellinus Dönemi) Dorla Koniah 'ın sancak ve başkenti olmuştur. Ve ilk Hristiyanlar olarak ve Hristiyanlığın gelişmesinden bu ülke öncü olmuştur. Burada birçok piskopos yaşamaktaydı. Theophilus, Sisamoas da Isaura'da yaşadığı bilinmektedir. Isaura Palæa adlı görkemli tarihi yer günümüzde de Konya ilinin Bozkır İlçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır.