Tam tarihi bilinmemekle birlikte 940 civarında Farab'da (Otrar) doğdu.^[1] Farab'da öğrendiği Arapçasını önce Bağdat, ardından Hicaz'da geliştirdi.^[2] Sonra Horasan'a gelerek önve Damğan'a, ardından Nişabur'a yerleşerek^[1] ilk eseri, önemli bir Arapça sözlük olan al-Ṣiḥāḥ fī al-lughah (الصحاح في اللغة)'ı yazdı.^[2] Bu eser Vankulu Mehmed Efendi tarafından 16. yüzyılda Vankulu Lugatı^[3] adı altında Türkçeye çevrildi ve 1729 yılında bu eser İbrahim Müteferrika'nın matbaada bastığı ilk kitap unvanını aldı.^[4]

Cevherî uçuş denemesi yapmak için kendi imal ettiğı tahta kanatları iki koluna bağlayarak Nişabur'da bir camiinin damına çıktı. Orada toplanan halka: "Ey ahali benim yaptığım buluşu şimdiye kadar kimse yapmamıştır. Sizin gözlerinizin önünde şimdi uçacağım. Dünyada yapılacak en mühim şey göklere uçmaktadır. Ben de onu yapacağım" diyerek camiinin damından atladı fakat bir müddet uçtuktan sonra düşerek hayatını kaybetti.^[5] Bu deneme kaynaklarda Wright Kardeşlerden 900 yıl önce yapılmış en eski uçuş denemesi olarak gösterilir.^[6] 9. yüzyılda Endülüs'te yaşamış Berberi astronom Abbas ibn Firnas'ün ilk planöründen feyzaldığı iddia edilmektedir.

Hayatı

Etkisi

Kaynakça

İlgili eserler