İsveç'te azınlık dilleri

İsveç'te en önemli 5 azınlık dili vardır. Bunlar Fince, Meänkieli, Laponca, Romanca ve Yidiş dilidir. İsveççe işaret dilinin yahudi versiyonu da bir azınlık dili sayılır. Ancak buna karşın İsveç'te halkın çoğu resmi dil olan İsveççeyi bilir.^[1]

İsveç'te 1917 yılında basılmış Yidiş dilinde bir dergi.

Birçok Avrupa ülkesinde (Polonya, İspanya, Britanya... gibi ülkelerin) hangi azınlık dillerinin resmiyet kazanacağı konusunda kriterleri vardır.^[2] İsveç'te de azınlık dilleri dili ülkedeki tarihi oluşuna ve yerliler tarafından konuşulması koşullarına göre belirlenir.^[3]

Azınlık dillerinin dağılımı

İsveç'teki belediyelerin resmi azınlık dilleri.

  Fince

  Fince ve meänkieli

  Laponca

  Fince ve Laponca

  Fince, Meänkieli ve Laponca

2000 yılının Nisan ayında İsveç'te bazı bölgelerde azınlık dillerinin kullanımı resmîleşti ve böylece bazı belediye etkinlikleri laponca, fince ve meänkieli olarak sergilenmeye başlandı.

Riksdag, 1999 yılında Avrupa Birliği'nin azınlık dilleri konveksiyonunu onayladı. Bu konveksiyon halk arasında azınlık dillerine bağlılık ile sonuçlandı. Azınlık dilleri arasında Fince, meänkieli ve laponca, diğer resmi azınlık dilleri olan Çingenece ve Yidiş diline göre daha fazla resmi hakka sahiptir. Böylece halk bazı belediyelerde resmi kurumlarda kendi dillerini kullanabiliyorlar.^[4]

Avrupa Konseyi'nin Azınlık Dilleri Sözleşmesine göre, İsveç'te resmi olarak tanınmak üzere Fince, Meänkieli, Laponca, Romanca ve Yidiş dili azınlık dilleri olarak seçildi, çünkü bu diller ülkede geleneksel olarak konuşuluyor. Ancak 20. yüzyılda ülkeye sonradan gelen Arapça ve Türkçe gibi diller bu sebepten resmi azınlık dili olarak kabul edilmez. İsveç işaret dili de tartışmalı olarak bir azınlık dilidir.^[5]

Laponca - Sami dili

Sami dilleri birden fazla lisandan oluşur ancak hepsi laponca olarak kabul edilir. Kolahalvön'deki laponca ve Norrland'daki Laponca'nın arasında neredeyse Almanca ve İsveççe kadar fark vardır. İsveç'te Kuzey Sami dili, Lule Sami dili, Pite Sami dili, Ume Sami dili ve Günet Sami dili konuşulur.^[6]

Fince

Finlandiya tarihsel olarak İsveç Krallığı'nın bir parçasıydı. Bu sebepten bazı aileler başkent bölgesine yakın olan bugünkü İsveç topraklarına göç ettiler. Bu kişilerin soyundan gelenlere "Sverigefinnar" (İsveç Finleri) denir.^[7]

Meänkieliler

Gällivare, Haparanda, Kalix, Kiruna, Pajala, Stokholm ve Övertorneå belediyelerinde resmi azınlık dilidir.^[8]

Romanca ve Yidiş dili

Çingenece ve Yidiş dilinin resmi kullanım bölgeleri yoktur çünkü Yahudilerin ve Çingenelerin genel olarak sayısı fazla yaşadığı bölge yoktur. Ancak bu azınlığa mensup kişiler için anadil eğitim hakkı gibi diğer dil mensuplarının sahip olduğu haklar verilir. Ancak diğer azınlık dili sayılmayan dillere karşın Romanca ve Yidiş dilinde yüksek okul ve üniversite eğitimi de alınabilir.^[9]

Ayrıca bakınız

• Resmi dil