Amerika Birleşik Devletleri'nde matematikte kadınlar zaman çizelgesi

Amerika Birleşik Devletleri'nde matematik alanında çalışan kadınların uzun bir geçmişi vardır. Aksi belirtilmedikçe burada adı geçen tüm kadınlar Amerikalıdır.

Zaman Çizelgesi

19. Yüzyıl

• 1829: Amerikalı bir kızın geometri alanındaki ilk kamu sınavı yapıldı.^[1]
• 1886: Winifred Edgerton Merrill, Columbia Üniversitesi'nden matematik doktorası alan ilk Amerikalı kadın oldu.^[2]

20. Yüzyıl

• 1913: Mildred Sanderson, doktorasını modüler değişmezler hakkında önemli bir teorem içeren teziyle kazanmıştır.^[3]
• 1927: Anna Pell-Wheeler, Amerikan Matematik Topluluğu Kolokyumu'nda bir konferans sunan ilk kadın oldu.^[4]
• 1943: Euphemia Haynes, Amerikan Katolik Üniversitesi'nden matematik alanında doktora derecesi alan ilk Afrikalı-Amerikalı kadın oldu.^[5]
• 1949: Gertrude Mary Cox, Uluslararası İstatistik Enstitüsü'ne seçilen ilk kadın oldu.^[6]
• 1956: Gladys West Donanma Yüzey Harp Merkezi Dahlgren Bölümü'nde (Naval Surface Warfare Center Dahlgren Division) uydulardan veri toplamaya başladı. Onun hesaplamaları doğru GPS sisteminin geliştirilmesini doğrudan etkiledi.^[7]
• 1962: Mina Rees, Amerika Matematik Derneği'nin en büyük ödülü olan Matematiğe Üstün Hizmet Ödülü'nü kazanan ilk kadın oldu.^[4]
• 1966: Mary L. Boas, 1999 yılı itibarıyla üniversite sınıflarında hala yaygın olarak kullanılan Mathematical Methods in the Physical Sciences adlı kitabı yayınlamıştır.^[8][9]

1970'ler

• 1970: Mina Rees, Amerikan Bilimin İlerlemesi Derneği'nin ilk kadın başkanı oldu.^[10]
• 1971:
  • Mary Ellen Rudin, ilk Dowker uzayı'nı inşa etti.^[11]
  • Matematikte Kadınlar Derneği (AWM-Association for Women in Mathematics) kuruldu. Misyonu, kadınları ve kızları matematik bilimlerinde çalışmaya ve aktif kariyer yapmaya teşvik etmek ve matematik bilimlerinde kadınlar ve kızlar için eşit fırsat ve eşit muameleyi teşvik etmek olan profesyonel bir topluluktur. Massachusetts eyaletinde kurulmuştur.^[12]
  • Amerikan Matematik Topluluğu Matematik Bilimlerinde Kadınlar Ortak Komitesi'ni (JCW-Joint Committee on Women in the Mathematical Sciences) kurdu ve bu komite daha sonra birçok bilimsel topluluğun ortak komitesi haline geldi.^[13]
• 1973: Jean Taylor, sabun filmi üçlü fonksiyon eğrilerinin uzunluğu ve düzgünlüğü hakkında uzun süredir devam eden bir sorunu çözen R3'te Modulo 3 İki Boyutlu Alan Minimize Eden Düz Zincirlerin Tekil Kümesinin Düzenliliği ("Regularity of the Singular Set of Two-Dimensional Area-Minimizing Flat Chains Modulo 3 in R3") konulu tezini yayınladı.^[14]
• 1974: Joan Birman, Braids, Links, and Mapping Class Groups kitabını yayınladı. Bu kitap standart bir giriş kitabı haline gelmiştir ve günümüz araştırmacılarının birçoğu konuyu bu kitap sayesinde öğrenmiştir.^[15]
• 1975-1977: Liseden sonra resmi bir matematik eğitimi almamış olan Marjorie Rice, üç yeni tesselasyon beşgeni türü ve beşgenlerle altmıştan fazla farklı tesselasyonlar keşfetti.^[16]
• 1975: Julia Robinson, Ulusal Bilimler Akademisi'ne seçilen ilk kadın matematikçi oldu.^[17]
• 1979:
  • Dorothy Lewis Bernstein, Amerika Matematik Derneği'nin ilk kadın başkanı oldu.^[18]
  • Mary Ellen Rudin, MAA'nın Earle Raymond Hedrick Konferanslarını sunan ilk kadın oldu; bu konferansların amacı yetenekli anlatıcıları sergilemek ve üniversite düzeyinde matematik eğitmenlerinin anlayışını zenginleştirmekti.^[4]

1980'ler

• 1981: Doris Schattschneider, Amerika Matematik Derneği'nin iki ayda bir yayınlanan hakemli yayını Mathematics Magazinein ilk kadın editörü oldu.^[19][20]
• 1983: Julia Robinson Amerika Matematik Topluluğu'nun ilk kadın başkanı,^[17] ve MacArthur Fellowship ile ödüllendirilen ilk kadın matematikçi oldu.^[4]
• 1988: Doris Schattschneider, MAA'nın J. Sutherland Frame Konferanslarını sunan ilk kadın oldu.^[4]

1990'lar

• 1992: Gloria Gilmer, Ulusal Matematikçiler Birliği'nde önemli bir konferans veren ilk kadın oldu (bu Cox-Talbot konuşmasıydı).^[21]
• 1995: Margaret Wright, Endüstriyel ve Uygulamalı Matematik Derneği'nin ilk kadın başkanı oldu.^[4]
• 1996: Joan Birman, MAA'nın Chauvenet Ödülü olarak bilinen ve her yıl açıklayıcı makaleler için verilen ödülü alan ilk kadın oldu.^[4]
• 1998: Melanie Wood, ABD Uluslararası Matematik Olimpiyatı Takımına giren ilk Amerikalı kadın oldu. Wood, 1998 ve 1999 Uluslararası Matematik Olimpiyatlarında gümüş madalya kazanmıştır.^[22]

21. Yüzyıl

• 2002: Melanie Wood, 2002 yılında Putnam Fellow olarak adlandırılan ilk Amerikalı kadın ve toplamda ikinci kadın olmuştur. Putnam Fellow, William Lowell Putnam Matematik Yarışması'nda ilk beş (ya da eşitlik durumunda altı) dereceye girenlerdir.^[23][24]
• 2004:
  • Melanie Wood, Frank ve Brennie Morgan Lisans Öğrencisi Matematikte Üstün Araştırma Ödülü'nü kazanan ilk kadın oldu. Bu ödül, ABD, Kanada veya Meksika'da üstün matematik araştırmaları sergileyen bir lisans öğrencisine her yıl verilmektedir.^[25]
  • Alison Miller, ABD Uluslararası Matematik Olimpiyatı Takımında altın madalya kazanan ilk kadın oldu.^[26]
• 2006: O zamanlar Austin'deki Texas Üniversitesi'nde görev yapan Alman matematiksel analist Stefanie Petermichl, Raphael Salem'in ilgi alanında, özellikle de Fourier serileriyle ilgili analiz konularında çalışan genç matematikçilere her yıl verilen Salem Ödülü'nü kazanan ilk kadın oldu.^[4][27] Ödülü Artur Avila ile paylaştı.^[28]
• 2007: Hint bir diş hekimi-bilim insanı, biyoistatistikçi ve epidemiyolog olan Kaumudi Joshipura, Porto Riko Üniversitesi, Tıp Bilimleri Kampüsü'nde NIH'in bağışladığı kürsü ve klinik araştırma ve sağlığı geliştirme merkezinin direktörü oldu.^[29][30]
• 2019: Karen Uhlenbeck, Abel Ödülü'nü kazanan ilk kadın oldu ve ödül komitesi "çalışmalarının analiz, geometri ve matematiksel fizik üzerindeki temel etkisini" gerekçe gösterdi.^[31]

Ayrıca bakınız

• Matematikte kadınlar zaman çizelgesi