Arad

Arad
Şehir

Bayrak Arma
Arad
Koordinatlar: 46°10′00″K 21°19′00″D
Ülke	Romanya
İl	Arad
İdare
• Belediye Başkanı	Călin Bibarț (PNL)
Yüzölçümü
• Toplam	46,18 km²
Rakım	117 m
Nüfus (2011)
• Toplam	159.074
• Yoğunluk	1.900/km²
Zaman dilimi	UTC+02.00 (DAS)
• Yaz (YSU)	UTC+03.00 (DAYS)
Alan kodu	(+40) 257
Resmî site primariaarad.ro

1028 – Arad bölgesi ilk kez belgelerde adıyla anıldı.
1131 – Arad, Viyana'dan gönderilen "Painted Chronicle"da belirtildi.
1526 – Mohaç Savaşı'nın ardından, János Zápolya Macaristan Kralı ilan edildi ve Arad'ın kontrolünü ele geçirdi.
1541 – Osmanlıların Buda'yı ele geçirmesinden sonra şehir, Transilvanya Özerk Prensliği yönetimine girdi.
1551–1595 – Arad, Osmanlılar tarafından işgal edilip yönetildi; ilçe üç sancak (sangeac) olarak bölündü.
1553–1555 – Osmanlılar, Mureș Nehri'nin kuzey kıyısında ilk kaleyi inşa etti.
1595 – Transilvanya askerleri bölgeyi geri aldı, Arad yeniden Transilvanya Prensliği'ne bağlandı.
1599 – Şelimbăr Muharebesi'nde Mihai Viteazul’un zaferiyle şehir 1601'e kadar Eflak voyvodalığına bağlandı.
1683 – Osmanlıların Viyana Kuşatması'nda başarısız olması üzerine, 1687'de Habsburglar Arad'ı ele geçirdi.
1699 – Karlofça Antlaşması'yla Mureș Vadisi Habsburg ve Osmanlı sınırı oldu; Arad bir sınır garnizonuna dönüştü.
1702 – Şehirdeki kürkçüler loncası tescillendi.
1715 – Minorit keşiş Camil Hofflich Almanca eğitim veren ilk ilkokulu kurdu.
1724 – Franken'den gelen Alman yerleşimciler Mureș'in güneyinde Neu Arad'ı kurdu.
1732 – İlçe toprakları Modena Dükü Rinaldo'ya bağışlandı; 1740'ta Avusturya tacı bu toprakları geri aldı.
1765–1783 – Vauban tarzında yeni bir kale inşa edildi.
1781 – İmparatorluk, şehirdeki ahşap binaları kaldırıp Zimand Pusta'ya taşımayı planladı, ancak II. Joseph planı iptal etti.
1812 – Preparandia (Transilvanya'daki ilk Rumen pedagoji okulu) kuruldu.
1817 – Hirschl Tiyatrosu inşa edildi; bu tiyatro, Romanya'daki ilk taş tiyatro binasıydı.
1818 – Kalenin güvenlik alanı 2 km'den 500 metreye indirildi.
1833 – Arad'da Avrupa'nın altıncı müzik okulu olan "Arader Musik Conservatorium" kuruldu.
1834 (21 Ağustos) – Arad, "Özgür Kraliyet Şehri" statüsü kazandı.
1846 – Franz Liszt burada konser verdi.
1847 – Johann Strauss (oğul) Arad'da sahne aldı.
1849 (6 Ekim) – Macar bağımsızlık savaşının 13 generali Arad'da idam edildi. (Şehir arması bu 13 generalin anısına tasarlanmıştır.)
1851 – Neumann ailesi, alkol ve maya fabrikasını kurdu.
1858 – Ana tren istasyonu açıldı.
1868 – Rumen şair Mihai Eminescu, tiyatroda prompter olarak görev yaptı.
1874 – Orijinal tiyatro binası inşa edildi.
1876 – İdari Saray yapıldı.
1877 – Pablo Sarasate ve Henryk Wieniawski burada konser verdi.
1890 – Arad Filarmoni Derneği kuruldu.
1892 – Weitzer Vagon Fabrikası kuruldu.
1897 – Cenad Sarayı inşa edildi.
1899 (15 Ağustos) – İlk resmi futbol maçı oynandı.
1903 – Avrupa'daki ilk başarılı benzinli vagon üretimi gerçekleştirildi.
1906 – Arad-Podgoria Yerel Motorlu Demiryolu, dizel vagonlarla hizmete açıldı.
1909–1914 – MARTA şirketi motorlu araç üretimine başladı.
1911–1913 – Arad-Podgoria demiryolu elektrikli hale getirildi; Macaristan'daki üçüncü, Habsburg monarşisindeki altıncı elektrikli tren hattı oldu.
1913 – Mevcut Kültür Sarayı ve Filarmoni binası nehir kıyısında inşa edildi.
1918 – Arad, Romanya Ulusal Merkez Konseyi'ne ev sahipliği yaptı; Transilvanya'nın geçici hükûmet merkezi oldu.
1920 – Trianon Antlaşması sonrası Arad, resmen Romanya'ya katıldı.
1921 – Weitzer ve MARTA birleşerek ASTRA Otomobil & Vagon Fabrikası'nı kurdu.
1922 – George Enescu, Arad'da konser verdi.
1924 – Béla Bartók konser verdi.
1937 – Arad, Transilvanya'nın en büyük ekonomik merkezi oldu.
1980'ler – ASTRA, Avrupa'nın en büyük yük vagonu üreticisi hâline geldi.
1989 – Arad, Romanya'daki komünist rejime karşı ayaklanan ikinci şehir oldu.
1996–1998 – Astra üçe bölündü: Astra Vagoane Arad (yük vagonları), Astra Vagoane Călători (yolcu vagonları), Astra Otobüsleri.
1999 – Arad Sanayi Bölgesi açıldı.
2011 (Kasım) – Astra Vagoane Arad iflas etti.

Kronoloji

Wikiwand - on