Arapça yıldız isimleri listesi

Bu, Arapça yıldız isimleri listesidir. Batı astronomisinde kabul edilen yıldız isimlerinin çoğu Arapça, pek az miktarı Yunanca, bazıları ise bilinmeyen kökenlidir. Genellikle sadece parlak olan yıldızlar bir isme sahiptir.^[1]

Arapça yıldız isimlerinin tarihi

Çok eski yıldız isimleri, İslam'ın yükselişinden bin yıldan fazla bir süre önce Arap Yarımadası'nda yaşayan insanlar arasında ortaya çıktı. Bununla birlikte birçok Arapça yıldız ismi, daha sonra antik Yunanca tanımlamalarının tercümeleri olarak ilerleyen dönemlerde tarihe geçti.

Gök bilimci Batlamyus, Almagest'inde (2. yüzyıl) 1.025 yıldızın göksel konumunu ve parlaklığını (görünen büyüklük) tasnif etti. Batlamyus'un kitabı 8. ve 9. yüzyıllarda Arapçaya tercüme edildi ve Avrupa'da 12. yüzyıl Latince tercümesi olarak ünlendi. Almagest'te yer alan Arapça yıldız tanımlamalarının çoğu, yıldızların isimleri olarak yaygın şekilde kullanılmaya başlandı.

Batlamyus, yıldızları tanıdık bir takımyıldız veya yıldız deseni içindeki konumlarına göre belirtebilmek için bir "tasvir referansı" stratejisi kullandı (örneğin, "Avcı'nın sağ omzunda"). Müslüman gök bilimciler, bunlardan bazılarını yıldızların özgün isimleri olarak benimsediler ve çeşitli Zij metinlerinde kaydettikleri geleneksel Arap yıldız ilminden isimler eklediler. Bunlardan en önemlisi, Müslüman gök bilimci Abdurrahman es-Sufî (Batı'da Azophi olarak bilinir) tarafından yazılan ve gözlemleri, açıklamaları, konumları, büyüklükleri, parlaklıkları ve renkleri ile birlikte, bilinen tüm yıldızları ayrıntılı olarak gösteren Sabit Yıldızlar Kitabı'dır.

Avrupa'da Orta Çağ ve Rönesans döneminde birçok eski yıldız ismi, bazıları Arapçayı çok iyi bilmeyen çeşitli yazarlar tarafından kopyalanmış veya yanlış tercüme edilmiştir. Bu yüzden bir yıldız adının geçmişi çok karmaşık olabilir.^[2]

A

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Acamar	Akhir an-Nahr	nehir sonu	اخر النهر
Achernar	Akhir an-Nahr	nehir sonu	اخر النهر
Acrab	Al-'Aqrab	Akrep	عقرب
Acubens	Az-Zubana	hayvan pençesi	الزبانى
Adhafera	Ad-Dafirah	bukle / kıvrım	الضفيره
Adhara	Al-'Adhara	genç kızlar	عذارى
Adib	Al-'dhi'b	kurt	الذئب
Adhil	Al-Dyel	kuyruk	الذيل
Ain	'Ain	(Boğa'nın) gözü	عين
Albali	Al-Bali'	yutucu	البالع
Alchibah	Al-Khiba'	otağ	الخباء
Aldebaran	Ad-Dabaran	(Süreyya'yı) takip eden	الدبران
Alderamin	Adh-Dhira' al-Yamin	sağ kol	الذراع الايمن
Alfirk	Al-Firq	fark	الفرق
Algedi	Al-Jady	keçi	الجدي
Algenib	Al-Janb	kanat, yan taraf	الجنب
Algieba	Al-Jabhah	(Aslan'ın) alnı	الجبهة
Algebar	Al-Jabbar	dev	الجبّار
Algol	Al-Ghul	gulyabani	رأس الغول
Algorab	Al-Ghurab	kuzgun	الغراب
Alhena	Al-Han'ah	damga, kına	الهنعه
Alioth	Al-Jawn	siyah at	الجون
Alkaid	Al-Qa'id	"baş" ağlayan kız	القائد
Alkes	Al-Ka's	fincan	الكأس
Almak	'Anaq al-Ard	dünya çocuğu	عناق الأرض
Almeisan	Al-Maisan	parlak	الميسان
Alnair	An-Nayyir	parıltılı	النّيّر
Alnilam	An-Nidham	inci dizisi	النّظم
Alnitak	An-Nitaq	kemer	النطاق
Alnasl	Al-'nasl	ok başı	النصل
Alphard	Al-Fard	tek başına, fert	الفرد
Alphecca	Al-Fakkah	kırık (yıldız dizisi)	الفكه
Alpheratz	Surrat al-Faras	atın göbek deliği	سرة الفرس
Alsafi	Al-Athafi	üçayak	الأثافي
Alsuhail	Suhail	Süheyl, Kanopus	الشّولة
Altair	At-Ta'ir	uçan (kartal)	النّسر الطّائر
Altais	At-Tinnin	büyük yılan	التيس
Alterf	At-Tarf	(Aslan'ın) bakışı	الطرف
Aludra	Al-'Udhrah	kız başı	العذره
Alula Australis	Al-Qafzah al-Ula	ilk sıçrayış	القفزةالأولى
Alya	Al-Alyah	koyunun yağlı kuyruğu	الألية
Angetenar	'Arjat an-Nahr	nehrin kıvrımı	عرجة النهر
Ankaa	Al-'Anka'	anka kuşu	العنقاء
Arkab	Al-'Urqub	topuk tendonu	عرقوب
Arneb	Al-Arnab	yaban tavşanı	أرنب
Arrakis	Ar-Raqis	rakkas, dansçı	الراقص
Atik	Al-'Atiq	(Pleiades'in) omzu	عاتق الثّريّا
Auva	Al-'Awwa'	havlayan	العوّاء
Azha	Al-Udhi	kuş yuvası	اشيانة

B

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Baham	Al-Biham	besi hayvanı	سعد البهام
Baten Kaitos	Batn Qaytus	Ketus'un karnı	بطن قيطس
Beid	Al-Baid	yumurtalar	بيض
Benetnash	Banat Na'sh	musalla taşı kızları	بنات النعش
Betelgeuse	Yad al-Jauza'	Orion'un Eli	يد الجوزاء
Birdun	Al Birdhaun	yük atı	البرذون
Botein	Al-Butain	küçük karın	بطين

C

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Caph	Al-Kaff	(Pleiades'in) avuç içi	الكـــف الخضيب
Celbalrai	Kalb ar-Ra'i	çoban köpeği	كلب الراعي
Chort	Al-Kharat	kaburga	الخرت
Cursa	Al-Kursi	kürsü	كرسي

D

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Dabih	Saʿad udh-Dhābiḥ	Kasapın şanslı yıldızı	السّعد الذّابح
Deneb	Dhanab ud-Dajājah	Kuğunun Kuyruğu	ذنب الدجاجة
Deneb Dulfim	Dhanab ud-Dulfīn	Yunusun kuyruğu	ذنب الدّلفين
Deneb Algedi	Dhanab ul-Jady	Oğlakın kuyruğu	ذنب الجدي
Deneb Kaitos	Dhanab ul-Qayṭus (ul-Janūbīyy)	Balinanın kuyruğu	ذنب قيطس
Denebola	Dhanab ul-Asad	Aslanın kuyruğu	ذنب الاسد
Diphda	aḍ-Ḍifdaʿ ath-Thānī	(ikinci) Kurbağa	الضّفدع الأوّل
Dschubba	al-Jab'hah	Akrepin alnı	الجبهة
Dubhe	Kāhil ud-Dubb	Ayının sırtı	كاهل الدّب
Dziban	adh-Dhi'ban	Kurtlar	الذئبان

E

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Edasich	Adh-Dhikh	The hyena	الذّيخ
El Nath	An-Nath	The butting	النطح
Eltanin	At-Tinnin	The great serpent	التنين
Enif	Al-Anf	The nose	أنف
Errai	Ar-Ra'i	The shepherd	الراعي

F

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Fomalhaut	Fam al-Hut	Mouth of the fish	فم الحوت
Furud	Al-Furud	"Individual" stars	فرد

G

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Gienah	Al-Janah	The wing	جناح
Gomeisa	Al-Ghumaisa'	The bleary-eyed one	الغميصاء

H

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Hadar	Hadar	?settled land	حضار
Hamal	Al-Hamal	The ram	نيّر الحمل
Heka	Al-Haq'ah	The white spot	الهقعة
Homam	Sa'd al-humam	The lucky star of "the high-minded	سعد الهمام

I

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Izar	Al-Izar	The girdle, or, The loin-cloth	إزار

J

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Jabbah	Al-Jabhah	Akrebin "alnı"	جبهة

K

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Kaffaljidhma	Al-Kaff al-Jadhma'	The cut-short hand	الكف الجذماء
Kaus Australis	Al-Qaus	"Yay" ın güney ucu	القوس
Kaus Borealis	Al-Qaus	"Yay" ın kuzey ucu	القوس
Kaus Media	Al-Qaus	"Yay" ın ortası	القوس
Keid	Al-Qaid	Kırık yumurta kabukları	القيض
Kitalpha	Qit'at al-Faras	Atın kısmı	قطعة الفرس
Kochab	Al-Kaukab	Yıldız	كوكب
Kurhah	Al-Qurhah	Atın sırtındaki bir "Alev"	القرحة

L

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Lesath	Al-Las'ah	The sting	اللسعة
Luh-Denebola	dhanab al-asad	the lion's tail	ذنب الليث

M

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Maasym	Al-Mi'sam	The wrist	معصم الثّريّا
Maaz	Al-Ma'z	The he-goat	معز
Marfik	Al-Mirfaq	The elbow	مرفق
Markab	Mankib al-Faras	"The shoulder" of the horse	منكب الفرس
Matar	Sa'd Matar	The lucky star of "the rain"	سعد مطر
Mebsuta	Al-Mabsutah	"The outstretched" paw	الذّراع المبسوطه
Megrez	Al-Maghriz	"The insertion-point" of the Bear's	مغرز
Meissa	Al-Maisan	The shining one	ميسان
Mekbuda	Al-Maqbudah	"The pulled-in" paw	الذّراع المقبوضة
Menkalinan	Mankib Dhi-al-'Inan	Shoulder of the rein-holder	منكب ذي العنان
Menkar	Al-Minkhar	The nostril	منخر
Menkib	Al-Mankib	"The shoulder" of the Pleiades	منكب الثّريّا
Merak	Al-Maraqq	The loins	مراق
Mintaka	Al-Mintaqah	The belt	المنطقة
Mirak	Al-Mi'zar	The loin-cloth	مراق
Mirfak	Al-Mirfaq	"The elbow" of the Pleiades	مرفق الثّريّا
Mizar	miʾzar	apron	مئزر
Mothallah	Al-Muthallath	The triangle	مثلث
Muphrid	Al-Mufrid	The solitary one	مفرد
Murzim	Al-Murzim	The roarer	مرزم

N

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Nashira	Sa'd Nashirah	The lucky star of Nashirah	سعد ناشرة
Nekkar	Al-Baqqar	The cattleman	بقار
Nasl	An-Nasl	The arrowhead	نصل
Nihal	An-Nihal	The camels quenching their thirst	نهال
Nusakan	An-Nasaqan	The two series	النسقان

O

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Okda	Al-'Uqdah	The knot	عقدة

P

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Phact	Al-Fakhitah	The dove	فخذ
Phad	Al-Fakhidh	The thigh	فخذ
Pherkad	Al-Farqad	The calf	فرقد

R

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Rasalased	Ra's al-Asad	Head of the lion	رأس الأسد
Rasalgethi	Ra's al-Jathi	Head of the kneeling one	رأس الجاثي
Rasalhague	Ra's al-Hawwa'	Head of the snake-man	رأس الحوّاء
Rastaban	Ra's ath-Thu'ban	Head of the snake	رأس الثعبان
Rigel	Ar-Rijl	The foot	رجل الجبّار
Rigilkent	Rijl Qanturus	Foot of the centaur	رجل قنطورس
Risha	Ar-Risha'	The rope	رشاء
Rukbah	Ar-Rukbah	The knee	ركبة
Rukbat	Ar-Rukbah	The knee	ركبة

S

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Sabik	As-Sabiq	The preceding	سابق
Sadachbia	Sa'd al-Akhbiyah	Lucky star of the tents	سعد الاخبية
Sadalbari	Sa'd al-Bari'	Lucky star of the excellent one	سعد بارع
Sadalmelik	Sa'd al-Malik	Lucky star of the king	سعد الملك
Sadalsuud	Sa'd as-Su'ud	Luck of lucks	سعد السعود
Sadr	As-Sadr	The breast	صدر
Saiph	As-Saif	The sword	سيف
Shaula	Ash-Shaulah	The raised tail of the scorpion	الشولة
Shedir	As-Sadr	The breast	صدر
Sheratan	Ash-Sharatan	The two signs	الشرطان
Sirrah	Surrat al-Faras		سرة الفرس
Skat	As-Saq	The leg	ساق
Sulafat	As-Sulahfah	The tortoise	سلحفاة

T

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Tania Australis	Ath-Thaniyah	The southern one of "the second" leap	القفزة الثّانية
Tania Borealis	Ath-Thaniyah	The northern one of "the second" leap	القفزة الثّانية
Talitha Australis	Athalitha	The southern one of the third leap	القفزة الثّالثة
Talitha Borealis	Ath-Thalithah	The southern one of the third leap	القفزة الثّالثة
Tarf	At-Tarf	"The glance" of the lion	طرف
Thuban	Ath-Thu'ban	The snake	ثعبان

U

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Unukalhai	'Unuq al-Hayyah	Neck of the snake	عنق الحية

V

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Vega	Al-Waqi'	Alçalan Kartal	النسر الواقع

W

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Wasat	Wasat as-Sama'	uzayın "Ortası"	وسط
Wazn	Al-Wazn	ağırlık	وزن
Wezen	Al-Wazn	ağırlık	وزن

Y

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
Yed Prior	Al-Yad	The preceding one of "the hand"	مقدّم يدالحوّاء
Yed Posterior	Al-Yad	The succeeding one of "the hand"	مؤخّر يدالحوّاء

Z

Genel isim	Arapça okunuşu	Anlamı	Arapça yazılışı
yenilmez	Az-Zawiyah	Kartal	الزاوية
Zaurac	Az-Zawraq	The boat	زورق
Zavijava	Zawiyat al-'Awwa'	The angle of al awa	زاوية العوا
Zubenelgenubi	Az-Zuban al-Janubi	"Güney Kıskacı"	زبانى/الزبان الجنوبي
Zubeneshamali	Az-Zuban ash-Shamali	"Kuzey Kıskacı"	زبانى/الزبان الشمالي