Bayt

Bayt (İngilizce: byte), elektronik ve bilgisayar bilimlerinde genellikle 8 bitlik dizilim boyunca 1 veya 0 değerlerini bünyesine alan ve kaydedilen bilgilerin türünden bağımsız bir bellek ölçüm birimi. Bir bayt, Latin alfabesini baz alan 8-bitlik bir kodlamada herhangi bir harfi temsil eder.

• 'Çoğu platformda' 8 bit = 1 bayt

g t d Bayt Birimleri
SI Önekleri (Metrik)			İkilik Önek (ISO/IEC)
Ad	Sembol	Ondalık	Ad	Sembol	İkilik
kilobayt	kB	103	kibibayt	KiB	210
megabayt	MB	106	mebibayt	MiB	220
gigabayt	GB	109	gibibayt	GiB	230
terabayt	TB	1012	tebibayt	TiB	240
petabayt	PB	1015	pebibayt	PiB	250
eksabayt	EB	1018	eksbibayt	EiB	260
zettabayt	ZB	1021	zebibayt	ZiB	270
yottabayt	YB	1024	yobibayt	YiB	280
ronnabayt	RB	1027	—
quettabayt	QB	1030	—
Büyüklük sırasına göre veri

1 GB'lık IBM Microdrive.

Bitten sonraki ikinci en küçük sayısal bilgisayar birimidir. Bir Bayt, 0 ile 255 arasındaki değeri veya diğer anlamda 256 şalter durumunu temsil etmektedir. Yani 2 üssü 8'dir. Onluk düzende 167'nin ikilik düzende dizilimi şöyledir: 10100111.

${\displaystyle 2^{8}}$ bit'in onluk sayı değeri 255 olup, 0 ile birlikte, 256 şalter durumunu gösterir. Eğer somut sonuç 2 üzeri 10'u geçiyorsa o zaman sayının sonundaki rakamlar silinip onun yerine kısaltmalar eklenir. Örneğin,

• 1 Kilobayt = 1 KB = 10³= 1.000 Bayt
• 1 Megabayt = 1 MB = 10⁶= 1.000.000 Bayt
• 1 Gigabayt = 1 GB = 10⁹= 1.000.000.000 Bayt
• 1 Terabayt = 1 TB = 10¹²= 1.000.000.000.000 Bayt
• 1 Petabayt = 1 PB = 10¹⁵ =1.000.000.000.000.000 Bayt
• 1 Eksabayt = 1 EB = 10¹⁸ = 1.000.000.000.000.000.000 Bayt
• 1 Zettabayt = 1 ZB = 10²¹ = 1.000.000.000.000.000.000.000 Bayt
• 1 Yottabayt = 1 YB = 10²⁴ = 1.000.000.000.000.000.000.000.000 Bayt

Bit terimi ilk defa IBM çalışanları tarafından 1956'da ortaya atılmıştır. Aslında, doğrudan adreslenebilen belleğin 6 bitlik bir değeri tanımlayan en küçük birimi olarak tanımlanmıştır. Daha sonra, 1956'da, 6 bitten 8 bite geliştirilmiştir. Bite, bit ile karıştırılmaması için daha sonra Bayt'a çevrilmiştir.

Diğer bir kelime açıklamasına göre de, Byte, "by eight"in (Türkçede sekiz kez veya sekiz ile) kısaltılmış halidir.

Katları

Baytın katları, diğer ölçüm birimlerinde olduğu gibi, SI önekleri ile temsil edilir. SI sistemi, 10'un alt ve üst katlarını ifade etmek için önekler tanımlamıştır. Örneğin, kilo (k) 1000 sayısal niceliğini ifade eder. Böylece, 1kB gösterimiyle 1.000 Bayt ifade edilmektedir. Fakat, yaygın bir yanlış kullanım olarak, SI önekleri 2'nin katlarını temsil etmek için bugün hâlâ kullanılmaktadır. Bu yanlış kullanımda, örneğin, 1kB dendiğinde 1.024 Bayt kastedilmektedir. Yukarıda söylendiği gibi bu gösterim yanlıştır. Aşağıdaki tablo bu yanlış kullanımları göstermektedir.

Önek	Adı	SI Anlamı	Yanlış Gösterim	Hata Miktarı
K veya k	kilo	103   = 10001	210 = 10241	%2,40
M	mega	106   = 10002	220 = 10242	%4,86
G	giga	109   = 10003	230 = 10243	%7,37
T	tera	1012 = 10004	240 = 10244	%9,95
P	peta	1015 = 10005	250 = 10245	%12,59
E	exa	1018 = 10006	260 = 10246	%15,29

1998'de IEC daha sonraları ise IEEE yeni standart ile İkili Önekler yayınladı.

İkili Önekler :

Önek	Adı	Örnek
Kibi	ikilik kilo	1 kibibayt (KiB)	210 bayt	1024 B
Mebi	ikilik mega	1 Mebibayt (MiB)	220 bayt	1024 KiB
Gibi	ikilik giga	1 Gibibayt (GiB)	230 bayt	1024 MiB
Tebi	ikilik tera	1 Tebibayt (TiB)	240 bayt	1024 GiB
Pebi	ikilik peta	1 Pebibayt (PiB)	250 bayt	1024 TiB
Exbi	ikilik exa	1 Exbibayt (EiB)	260 bayt	1024 PiB