Eşme

Eşme, Uşak ilinin 62 km güneybatısında yer alan Uşak ilinin nüfus bakımından Banaz'dan sonra en büyük ilçesidir.

Başlığın diğer anlamları için Eşme (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Eşme
İlçe
Türkiye'de bulunduğu yer
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Uşak
Coğrafi bölge	Ege Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Mustafa Görmüş
• Belediye başkanı	Yılmaz Tozan (CHP)
Rakım	823 m
Nüfus  (2018)
• Toplam	34.932
• Kır	19,516
• Şehir	15.475
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	64600
İl alan kodu	0276
İl plaka kodu	64
Resmî site http://www.esme.gov.tr/

Tarihçe

Tarihin ilk çağlarından beri değişik milletlere merkez olan Eşme'nin ilk sakinlerinin Eşmeli Aşireti'nden olduğu rivayet edilmektedir. Eşme adının kullanılmasının nedenleri arasında; bugünkü ilçe halkının Eşmeli Aşireti'nden olmasıdır. Eşme ilçesi köylülerinin Eşme adı, bu addaki Yörük aşiret adlarından kalmadır. Bugün, Eşme'deki en büyük aşiret Horasan'dan gelme oldukları bilinen Kargılı, Kaşeli ve Çıkılı'dır. Şanlıurfa'dan gelen Karakeçili Yörük aşireti de Eşme'ye yerleşmişlerdir. Konar-göçer / yaylakçı-kışlakçı hayatı yaşanmış ve bu durum, yer yer günümüze kadar süregelmiştir. Ayrıca, Antalya Teke bölgesinden gelen Sarıkeçili Yörükleri de Eşme'yi oluşturan Yörük boylarındandır. Eşme ilçesi Yörüklerden müteşekkildir. Eşme adı sulak yer anlamındadır. Su kaynaklarının olduğu yer anlamı da taşır.

Osmanlı döneminde Denizli ilinin Mutasarrıflık olması ile birlikte Güre, İnay, Sirge Nahiyeleri ile birleştirilerek merkezi Takmak olan Eşme Kazası adıyla Denizli'ye bağlanmıştır. (1865) daha sonra Saruhan sancağına (Manisa) bağlanmıştır. 1920 yılında başlayan Yunan işgali yılında İzmir-Uşak demiryolunun günümüzde Elvanlar mahallesi olarak belirtilen yerden geçmesi nedeniyle istasyon kurulmuştur. Takmak kaza merkezinin Yunan kuvvetlerince yakılması ve ulaşım durumu nedeniyle kaza merkezi 1934 yılında Takmak'tan Elvanlar'a taşınmış ve yerleşim Eşme adını almıştır. 1953 yılında Uşak Kazasının il olması ile Manisa ilinden ayrılarak Uşak'a bağlanmıştır.

Coğrafi özellikler

Eşme; İç Anadolu'yu Ege Bölgesi'ne bağlayan geçit yolu üzerinde Omur baba, Kab aş-Macar, Güney Ören, Ağabey, Emirli ve Kemer Dağının eteklerinde kurulmuş bulunmaktadır. Kuzeye düşen köylerin bir kısmı Gediz vadisinde olan ilçe kuzeydoğusundan Uşak, doğusundan Ulubey, batısından Alaşehir ve Sarıgöl, kuzeyinden Kula ve Selendi, güneyinden ise Güney ilçeleri ile çevrilmiştir. 1362 km² yüzölçümüne sahiptir. İlçede orman alanları geniş yer kaplamakta olup, asli ağaç türleri meşe ve kızılçamdır. Ormanlık alanlarda ağaççık ve çalı formunda Ardıç, Ahlat, Tesbih ve Süpürge çalısı gibi bitki türleri bulunmaktadır.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
Eşme ilçesi (Manisa)
1927[1]	21.046	945	20.101
1935[2]	25.340	1.838	23.502
1940[3]	26.756	2.120	24.636
1945[4]	28.432	2.775	25.657
1950[5]	35.375	3.031	32.344
Eşme ilçesi (Uşak)
1955[6]	29.535	3.689	25.846
1960[7]	34.701	4.929	29.772
1965[8]	36.779	5.035	31.744
1970[9]	39.213	6.178	33.035
1975[10]	38.616	7.828	30.788
1980[11]	38.756	8.844	29.912
1985[12]	40.849	10.061	30.788
1990[13]	39.902	10.547	29.355
2000[14]	38.869	11.615	27.254
2007[15]	36.732	13.207	23.525
2008[16]	36.370	13.120	23.250
2009[17]	36.161	13.532	22.629
2010[18]	36.320	13.741	22.579
2011[19]	36.246	13.849	22.397
2012[20]	36.073	14.229	21.844
2013[21]	36.184	14.331	21.853
2014[22]	35.749	14.396	21.353
2015[23]	35.544	14.768	20.776
2016[23]	35.464	15.004	20.460
2017[23]	35.195	15.136	20.059
2018[23]	34.932	14.644	20.288
2019[23]	34.888	15.058	19.830
2020[23]	34.991	15.475	19.516

İdari yapı

İlçenin 1 beldesi (Yeleğen) ve 59 köyü vardır.

Ulaşım

Eşme; Uşak'a 62 km, İzmir'e 184 km, Kula'ya 43 km, Güney'e 41 km, Alaşehir'e 54 km uzaklıktadır. Eşme'nin ulaşımda en büyük artısı Uşak-İzmir demir yolu hattı üzerinde olmasıdır. Buna ek olarak 2012 yılında hizmete açılan İzmir-Konya demir yolu hattı da ilçeden geçmektedir. Ayrıca 2027 yılında hizmete girmesi planlanan "Ankara-İzmir Hızlı Tren Hattı" da ilçeden geçecek olup altyapı çalışmalarına başlanmıştır.^[24]

Ekonomi

İlçe ekonomisi çiftçilik, hayvancılık, sanayi, madencilik ve dokumacılığa dayalıdır. Son yıllarda kendini yenileyip geliştiren tavukçuluk, küçük ve büyük baş hayvancılığı ve beraberinde üretimi artan süt ürünleri diğer önemli bir gelir kolunu oluşturur. Ayrıca; halkın yaklaşık olarak büyük bir bölümü, yurt dışında (özellikle Almanya'da) çalışmakta olup, bununda ilçeye yaz aylarında katkısı büyüktür. Özgün desenleri ve kalitesiyle adına festivaller düzenletip dünyaya açılım kapısı olan kilimciliğin eskisi kadar olmasa da halkın geçimine katkısı önemlidir.

Tarım

2013 yılı verilerine göre; Eşme ilçesindeki tarım alanı 42.472 hektardır. Tarım arazilerinin 2.342 hektarı sulanabilirken, 40.130 hektarı sulanamamaktadır. Ancak planlaması ve projesi yapılan baraj ve gölet inşasıyla sulanabilen arazi miktarının artması beklenmektedir.^[25] Tarımsal üretimde tütün en önemli gelir kaynağıdır. Diğer önemli tarım ürünleri; buğday, arpa, haşhaş, çavdar, mercimek, nohut, mısır, susam ile turşuluk salatalık başta olmak üzere sebze, bağcılık ve meyveciliktir.

Hayvancılık

Eşme'de 2013 yılı verilerine göre; 29.807 büyükbaş hayvan, 158.000 koyun yetiştirilmektedir. Koyun yetiştiriciliğinde Eşme ilçesi ildeki en önemli koyun varlığına sahip ilçe konumundadır. Eşme koyunu patentini alarak üretime devam edilmektedir. Ayrıca küçükbaş hayvan olarak 7.000 keçi yetiştirilmektedir. Yıllık süt üretimi 61.934 ton/yıldır. İlçe, soğutma tankı sayısı ve kapasitesi bakımında Uşak ilinde ilk sırada yer almaktadır. İlçede kırmızı et üretimi 3.363 ton/yıldır. İlçede bulunan yem sanayi il üretiminin takriben %85'ini karşılamaktadır. Son yıllarda kanatlı hayvan yetiştiriciliği ve beyaz et üretiminde de artış görülmektedir. Eşme konserve fabrikası faaliyeti sürdürmektedir. Eşme yeleğen kasabasında faaliyete giren turşu fabrikası Eşme ziraat odası tarafından kurulmuş faaliyete girmiştir. Yoğun olmamakla birlikte arıcılıkla da uğraşılmaktadır.

Eğitim

Eşme ilçesinde Uşak Üniversitesi'ne bağlı, Eşme Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır. Bunun yanı sıra 2015-2016 eğitim yılında 6 lise, 17 ortaokul, 23 ilkokul ve 1 anaokulu bulunmaktadır.^[26]

İklim

İlçede Akdeniz ikliminden karasal iklime geçiş özelliği gösteren bir iklim egemendir. Kar yağışının büyük bir kısmının kış aylarında gerçekleştiği ilçede yazları sıcak ve kurak geçer. Eşme'de yıllık ortalama sıcaklık 13,7 °C, yıllık ortalama yağış 459,4 mm'dir. Yağışların aylara ve mevsimlere göre dağılımı düzensiz olmakla birlikte, en fazla yağış kış ve ilkbahar aylarında görülmektedir.^[27]