Ebü'l-Hasan Eşarî

Ebü'l Hasan Eş'arî (873 - 935),^[1] İslam dininin iki itikadi mezhebinden birisi olan Eş'arilik mezhebinin kurucusu ve Şâfiîlik, Mâlikîlik, Hanbelilik mezhebine bağlı olanların itikad imamı sayılan İslâm alimi.

Ebü'l Hasan Eş'arî
Hat yazısıyla "Ebü'l Hasan Eş'arî"
Doğum	Ali bin İsmâil 873 Basra, Abbasi Devleti
Ölüm	935 Bağdat, Abbasi Devleti
Defin yeri	Bağdat, Irak
Etnik köken	Arap
Tanınma nedeni	Eş'arilik mezhebinin kurucusu
Memleket	Yemen (kökeni)
Kariyeri
Dalı	Akaid
Etkilendikleri	Yahyâ bin Zekeriyyâ es-Sâcî Ebû Hâşim el-Cübbâî Ahmed bin Hanbel (Mutezile'den sonra)

Bu madde bir kişi hakkındadır. Kişinin ismini almış olan mezhep için lütfen Eşarilik maddesine bakınız.

Yemenli sahabe Ebû Mûsâ el-Eş'arî'nin soyundan gelmektedir. Küçük yaşta babasını kaybetti ve Yahyâ bin Zekeriyyâ es-Sâcî'den ders aldı. Babası ölünce annesi Mutezile mezhebinin önde gelen âlimlerinden Ebû Hâşim el-Cübbâî ile evlendi. İmam Eş'arî otuz yıl boyunca onun yanında kaldı. Gençliğinde Mutezile fikirlerini benimsediyse de daha sonra Ehl-i sünnet'e girdiğini söylemiştir.

Mutezile fırkasından ayrılması genelde iki nedene dayandırılır. Bunlar İhve-i Selase ya da Peygamber'i rüyasında görmesi ve onun tarafından ikaz edilmesidir. Sebebi n'olursa olsun 913 yılında Basra Camii'nde Ehl-î Sünnet ve'l Cemaat'e girdiğini açıkladı. İlk başlarda Ahmed bin Hanbel'in itikadına büyük oranda kaymıştır, bu El İbane an usûli-d-diyâne eserinde açıkça görülmektedir. Ardından biraz daha akılcı bir görüşe kaymıştır.

Fahreddin Razî, Gazzalî, İmam Beydavî, İmam Nevevî, İmam Suyutî, İmam İbn Hacer el-Askalanî, İmam Müslim, İmam Taberi, yakın dönemden Said Nursi gibi tanınmış İslam alimlerinin birçoğu İmam Eş'âri'nin itikadî mezhebini benimsemişti. Onun mezhebinin temel öğretisi Allah'a her şeyin caiz olması ve Allah'ın sınırlandırılmamasıdır.

Şafii ve Malikilerin çoğunluğu ve Hanbeli ve Hanefi mezhebi mensuplarının bir kısmı itikadi meselelerde İmamı, Ebu'l-Hasen el-Eşari'dir. Hanefîlerin çoğu itikatta Mâtürîdîlik mezhebine bağlıdır.