Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti

Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti
Osmanlıca: **اوقاف همایون نظارتی**
Genel bilgiler
Kuruluş tarihi	13 Ekim 1826
Önceki kurum	Evkâf-ı Hamîdiyye ve Mahmûdiyye (1809);
Kapanış tarihi	4 Kasım 1922
Sonraki kurum	Şeriyye ve Evkaf Vekaleti Vakıflar Genel Müdürlüğü;
Türü	Bakanlık
Bağlılığı	Sadaret
Adres	İstanbul, Osmanlı Devleti

Evkaf Nâzırlığı veya Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti, (Osmanlıca: اوقاف همایون نظارتی), son dönem Osmanlı hükûmetlerinde vakıf kurumlarından sorumlu olan nâzırlıktır.^[1]

Pratik Bilgiler Genel bilgiler, Kuruluş tarihi ...

Osmanlı Devleti daha kuruluşunun ilk yıllarında vakıflar kurmaya ve işletmeye başlamıştır. İkinci padişah Orhan Gazi'nin Bursa'da yaptırdığı cami, medrese ve diğer kurumları vakıf olarak düzenleyip, vezirlerinden Sinan Paşa'yı bu vakıfların sorumlusu olarak tayin ettiği bilinmektedir. Bu tarihten sonra vakıfların sayısı artıkça çeşitli evkaf nazırlıkları kuruldu. Bir süre bu vakıflar şeyhülislama bağlandı.^[2] I. Süleyman'ın saltanatı sırasında vakıfların yönetimi kapı ağası Hadım Mehmed Ağa'ya verilerek Kapı Ağası Nezareti kuruldu. I. Abdülhamit'in döneminde Evkâf-ı Hamîdiyye ve II. Mahmut'un dönemimde Evkâf-ı Hamîdiyye ve Mahmûdiyye^[3] meydana getirildi. Sonunda 13 Ekim 1826 tarihinde Evkaf-ı Hümayun Nezareti adı altında Evkaf Nazırlığı kuruldu.

Hacı Yusuf Efendi ilk Evkaf Nazırıdır. 1831 yılında Şık-kı Evvel Defterdarları, Haremeyn Müfettişi, Saray Ağası, Kaptan-ı Derya, Çavuşbaşı, Reis-ül Küttab, İstanbul, Eyüp, Galata, Üsküdar kadıları ve Sadrıâli nezaretlerinin elindeki vakıfların hepsi bu nazırlığa bağlandı. Evkaf nazırlığı 1838 yılında kısa bir süre Tophane ve Darphane nazırlığına bağlandıysa da 1839 yılında tekrar bağımsız bir hale gelerek hükûmete alındı. Bu dönemdeki Evkaf Nazırı Ahmet Sadık Ziver Paşa'dır.

Son Osmanlı Evkaf Nazırı 1922 yılının Ekim-Kasım aylarında görev yapmış olan Raşid Bey'dir. Evkaf nazırlığı 1921 yılında Ankara'da kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi hükûmetinde, Şer'iyye ve evkaf vekâleti olarak anılmıştır. 1924 Anayasası'na göre de bakanlık olmaktan çıktı ve başbakanlığa bağlı bir genel müdürlük hâline getirildi.

[1]

[2]

[3]

Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti

Nazırlar listesi

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Wikiwand - on