Fethiye

Başlığın diğer anlamları için Fethiye (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Fethiye, Muğla ilinin 13 ilçesinden birisi ve aynı ilçenin merkezidir. Fethiye, 2012 yılındaki büyükşehir yasasına kadar Muğla ilindeki en büyük ilçeydi ve il adayıydı. 2012 büyükşehir yasasıyla Fethiye'ye bağlı Kemer beldesi Seydikemer adıyla ilçe yapılmış, Fethiye nüfusunu ve idari yönetimini yarı yarıya kaybetmiştir. Bu düzenlemeyle Bodrum ilin nüfus bakımından en büyük ilçesi konumuna yükseldi. İlçe Türkiye'de ve dünyada tanınmış bir turizm merkezidir. Göcek ve Ölüdeniz gibi dünyaca ünlü koyları yanında Saklıkent Kanyonu gibi doğal güzelliklere sahiptir.

Fethiye
İlçe
Muğla ilindeki konumu.
İlçe sınırları haritası
Ülke	Türkiye
İl	Muğla
Coğrafi bölge	Akdeniz Bölgesi
İdare
• Kaymakam	Fatih Akkaya
• Belediye başkanı	Alim Karaca (CHP)[1]
Yüzölçümü
• Toplam	875 km²
Rakım	10 m
Nüfus  (2024)
• Toplam	182.200
• Kır	-
• Şehir	167.114
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu	48300
İl alan kodu	(+90) 252
İl plaka kodu	48
Resmî site http://www.fethiye.bel.tr/

İlçenin 2024 yılı nüfusu 182.280'dir. Nüfus bakımından Muğla'nın Bodrum'dan sonra en büyük ilçesidir. Eskiden buraya bağlı Seydikemer'in ilçe olduğu 2013'e kadar ilin en fazla yüzölçümüne sahip ilçeydi. Nüfus yoğunluğu açısından Bodrum'dan sonra en büyük ikinci ilçedir.^[2] Kentin eski adı Meğri'dir.^[3]

Coğrafi konum

Fethiye, Akdeniz Bölgesi'nin batısında, Muğla iline bağlı bir ilçedir. İlçenin yüzölçümü 875 km²’dir.^[4] Muğla ili de dahil en geniş yüz ölçümüne sahiptir. Doğuda Seydikemer ilçesi, güneyi, güneybatısı ve batısı Akdeniz, kuzeybatısı Dalaman ilçesi, kuzeyi Denizli'nin Çameli ilçesiyle çevrilidir. Antik Telmessos kentini de içinde saklayan Fethiye ilçesi, Fethiye Körfezi'nin doğusunda, Fethiye Ovası'nın güneybatısında yer alır. İzmir-Muğla üzerinden gelerek; Antalya'ya ulaşan kıyı yolu 1 km doğusundan geçer. Bu yolla, il merkezi Muğla'ya uzaklığı yaklaşık 130 km'dir.

Fethiye, pek çok önemli depremler geçirmiştir. 1856 yılında bir deprem olduğu bilinmektedir. Ancak, 1957 yılında, 24 Nisan günü saat 19.10'da 7,1 büyüklüğünde ve 25 Nisan günü saat 04.25'te 7,3 büyüklüğünde iki deprem meydana gelmiş ve 67 kişi ölmüş, 3200 adet binada hasar meydana gelmiştir.^[5] Tekrar inşa edilen Fethiye'de şu an modern bir liman ve marina vardır. 14 Ocak 1969 yılında, Fethiye'de 6,2 şiddetinde meydana gelen depremde can kaybı olmamış, ancak yaralanmalar olmuştur ve evler ve işyerleri hasar görmüştür.^[6] 10 Haziran 2012 tarihinde Ölüdeniz açıklarında 6,1 şiddetinde meydana gelen depremde can ve mal kaybı olmamış, ancak birçok ev ve işyeri hasar görmüştür.^[7]

Tarihi

Piri Reis'in Fethiye Körfezi haritası.

Bugünkü Fethiye kenti yakınlarındaki Belen'de, MÖ 2000'lerde kurulduğu sanılan antik Telmessos kenti, Likya ile Karya sınırında yer alıyordu. Uzun bir süre Likya'ya karşı bağımsızlığını koruduktan sonra, MÖ 6. yüzyılın ortalarında Pers egemenliğine girdi. MÖ 5. yüzyılda Delos Birliği'ne, MÖ 362'de ise Likya'ya katıldı. Ardından Likya'yı topraklarına katan Perslerin Karya Satrapı Mausolos'un yönetimine geçti.

MÖ 333'te Anadolu'yu Perslerin istilasından kurtaran İskender'in egemenliğini, Seleukosların yönetimi izledi. MÖ 3. yüzyılın sonlarında Mısır'daki Lagos Hanedanı'na bağlandı. MÖ 188'de Pergamon Krallığı egemenliğine girdi. Krallığın MÖ 133'te yıkılmasının ardından kısa bir süre bağımsız kaldı ve Rodos ile işbirliği yaparak Pontus Kralı Mithradates'e karşı koydu.

Daha sonra Roma ve Bizans yönetiminde kaldı. 8. yüzyılda Anastasioupolis olarak anılmaya başlanan kent, 9. yüzyıldan sonra da bu adla anıldı. 1282'de Menteşeoğulları Beyliği'nin yönetimi altına girdi, 1424'te Osmanlı topraklarına katıldı. Zamanla Meğri adını alan kent, 1914'te uçağı düşen ilk hava şehitlerinden Tayyareci Fethi Bey'in anısına 1934 yılında Mustafa Kemal Atatürk tarafından Fethiye olarak adlandırıldı.

19. yüzyılın sonlarında Aydın vilayetinin Menteşe Sancağı'na bağlı bir kaza merkezi olan Fethiye, 11 Mayıs 1919 ile 20 Haziran 1920 tarihleri arasında İtalyan işgali altında kaldı.

Nüfus

Yıl	Toplam	Şehir	Kır
1927[8]	34.198	3.105	31.093
1935[9]	41.656	3.831	37.825
1940[10]	44.055	4.022	40.033
1945[11]	49.391	4.174	45.217
1950[12]	54.117	4.432	49.685
1955[13]	59.662	5.665	53.997
1960[14]	68.209	7.693	60.516
1965[15]	75.202	8.386	66.816
1970[16]	81.640	10.627	71.013
1975[17]	93.960	12.700	81.260
1980[18]	101.879	14.294	87.585
1985[19]	114.384	21.442	92.942
1990[20]	127.620	25.783	101.837
2000[21]	154.209	50.689	103.520
2007[22]	173.426	66.271	107.155
2008[23]	181.415	68.285	113.130
2009[24]	183.184	72.003	111.181
2010[25]	188.259	77.237	111.022
2011[26]	192.886	81.467	111.419
2012[27]	195.419	84.053	111.366
2013[28][a]	140.509	140.509	veri yok
2014[29]	145.643	145.643	veri yok
2015[30]	147.703	147.703	veri yok
2016[30]	151.474	151.474	veri yok
2017[30]	153.963	153.963	veri yok
2018[30]	157.745	157.745	veri yok
2019[30]	162.686	162.686	veri yok
2020[30]	167.114	167.114	veri yok
2021[30]	170.379	170.379	veri yok
2022[30]	177.702	177.702	veri yok
2023[30]	177.569	177.569	veri yok
2024[30]	182.280	182.280	veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır. Ayrıca 2013'te ilçenin doğu kesiminin Seydikemer adıyla ilçe olmasıyla, ilçenin nüfusu azalmıştır.

Turizm

Fethiye ilçesi sahilden bir görünüm.

Ölüdeniz gibi bir kumsalı bulunan Fethiye, Türkiye'nin önemli turizm merkezlerinden biridir. Af Kule gibi dalış bakımından çok uygun yerlere sahiptir. Turizme açılmış birçok mağara mevcuttur. Doğal yapısı ile Yamaç paraşütü gibi alternatif sporlar yapılmaktadır. Kelebekler Vadisi ve Kabak Koyu gibi doğası bozulmamış çok özel bölgeler vardır. Günlük turlar ile 12 Adalar diye adlandırılan adalar ziyaret edilebilir.

Likyalılara tarafından kayalara oyularak yapılmış Amintas Kaya Mezarları.

Ölüdeniz dışında Fethiye civarındaki birbirinden güzel kumsalları: Belcekız (Belceğiz), Çalış Kumsalı, İztuzu Kumsalı (Dalyan)

Bu kadar alternatifin yanında antik çağlardan kalmış kent kalıntıları ile kültür turizmine de açıktır. Fethiye çevresindeki antik kentlerin bazıları şöyledir: Telmessos, Kaunos, Kadyanda, Tlos, Pınara, Letoon, Sidyma ve Ksantos. Bunların dışında zengin eserleriyle Fethiye Müzesi de turizme hizmet etmektedir.

Şövalye Adası: Tarihte Meğri Adası, Fethiye Adası isimleriyle de anılan Şövalye Adası; Fethiye körfezini kapatan ince uzun, lades kemiği şeklinde bir adadır ve limanı korunaklı bir yer haline getirir. Bölgeyi çevreleyen adalar zincirinde üzerinde yerleşim yeri bulunan tek adadır. Şövalye adasının batısında Kızılada, doğusunda Çalış Kumsalı, güneyinde Fethiye, kuzeyinde açık deniz vardır. Limanın tam göbeğinde olan yerleşiminden dolayı gün boyu güneş ışığını takip eder.

Fethiye'nin Amintas Kaya Mezarı'ndan panoramik görünümü (2022).

Spor

Şehrin profesyonel futbol takımı Fethiyespor, 2. Lig'de mücadele etmektedir.

Yapılan sporlar

Ölüdeniz mahallesindeki Babadağ'da yapılan yamaç paraşütünden bir görünüm

• Likya yürüyüş yolunda doğa yürüyüşü (trekking)
• Babadağ'da yamaç paraşütü
• Atlı gezintiler
• Araçlı gezintiler (kamyon ve jip gezileri)
• Atv turları
• Af Kule'de dalma
• Çalış kumsalında yelkencilik
• Su sporları: su kızağı (jet-ski), uçan yelken (parasailing), su kayağı (waterski), ayaklı tekne (catamaran), su muzu (banana), su simiti (ringo), rüzgâr kayağı (surf)
• Kürekçilik
• Dalaman Çayı'nda nehir salı (rafting)

Endemik bitki ve hayvanları

• Fethiye semenderi (Lyciasalamandra luschani luschani)

Notlar

1. Seydikemer ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.