En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları

Royal Society Üyesi

Vikipedi'den, özgür ansiklopediden

Royal Society Üyesi
Remove ads

Royal Society Üyeliği (FRS, ForMemRS ve HonFRS olarak da kısaltılır), Londra Royal Society Üyeleri tarafından "matematik, fizik mühendisliği ve tıp bilimi de dâhil olmak üzere doğa bilimlerinin geliştirilmesine önemli katkılarda bulunan" kişilere verilen bir ödüldür.[1]

Thumb
Isaac Newton, Kraliyet Cemiyeti'nin ilk üyelerinden biriydi.

Hâlâ varlığını sürdüren bilinen en eski bilim akademisi olan Royal Society'ye üye olmak büyük bir onur kabul edilir. Tarihte pek çok seçkin bilim insanına bu ödül takdim edilmiştir. Bu kişiler arasında Isaac Newton (1672),[2] Charles Babbage (1816),[2] Michael Faraday (1824),[2] Charles Darwin (1839),[2] Ernest Rutherford (1903),[3] Srinivasa Ramanujan (1918),[4] Albert Einstein (1921),[5] Paul Dirac (1930), Winston Churchill (1941), Subrahmanyan Chandrasekhar (1944),[6] Dorothy Hodgkin (1947) ),[7] Alan Turing (1951),[8] Lise Meitner (1955)[9] ve Francis Crick (1959)[10][11] yer almaktadır. Yakın zamanda, Stephen Hawking (1974), David Attenborough (1983), Tim Hunt (1991), Elizabeth Blackburn (1992), Raghunath Mashelkar (1998), Tim Berners-Lee (2001), Venki Ramakrishnan (2003), Atta-ur-Rahman (2006),[12] Andre Geim (2007),[13] James Dyson (2015), Ajay Kumar Sood (2015), Subhash Khot (2017), Elon Musk (2018),[14] Elaine Fuchs (2019) ve 1900'den bu yana 280'den fazla Nobel Ödülü sahibi dâhil toplamda yaklaşık 8.000 kişi bu onura layık görülmüştür.[2] 85'i Nobel Ödülü sahibi olmak üzere yaklaşık 1.689 yaşayan üye, yabancı üye ve fahri üye bulunmaktadır.[15]

Royal Society Üyeliği, The Guardian tarafından "yaşam boyu başarı Oscar'ına eşdeğer"[16] olarak tanımlamaktadır.[17][18][19][20][21][22][23]

Thumb
Jennifer Doudna 2016 yılında Yabancı Üye seçildi
Remove ads

Üyelik

Özetle
Bakış açısı

60'a kadar yeni üye (FRS), fahri üye (HonFRS) ve yabancı üye (ForMemRS), her yıl önerilen yaklaşık 700 adaydan oluşan bir havuzdan nisan sonu, mayıs başında seçilir.[24] Yeni üyeler sadece mevcut üyeler tarafından aşağıda açıklanan üyeliklerden biri için aday gösterilebilir:

Üye

Her yıl, Birleşik Krallık'tan, İngiliz Milletler Topluluğu'nun geri kalanından ve İrlanda'dan 52 yeni üye seçilmektedir ve bu üyeler topluluğun yaklaşık %90'ını oluşturmaktadır.[25][26] Her aday kendi özelliklerine göre değerlendirilir ve bilim camiasının herhangi bir kesiminden teklif edilebilir. Üyeler, bilimde seçkinlik esasına göre ömür boyu seçilir ve FRS ünvanını kullanma hakkına sahiptir.[1]

Yabancı üye

Üyeler her yıl en fazla on yeni yabancı üye seçer. Üyeler gibi, yabancı üyeler de bilimde seçkinlik temelinde hakemli değerlendirme yoluyla ömür boyu seçilirler. 2016 yılı itibarıyla, ForMemRS ünvanını kullanma hakkına sahip yaklaşık 165 yabancı üye bulunmaktadır.[27]

Thumb
Ramanujan 1917'de onursal üye olarak seçildi

Fahri üye

Fahri üyelik, bilime önemli katkıklarda bulunmuş adaylara verilen bir akademik ünvandır; ancak, üyelik veya yabancı üyelik için gerekli olan bilimsel başarıya sahip değillerdir. Fahri üyeler arasında Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus (2022), Bill Bryson (2013), Melvyn Bragg (2010), Robin Saxby (2015), David Sainsbury, Turville Baron Sainsbury (2008), Onora O'Neill (2007), John Maddox (2000),[28] Patrick Moore (2001) ve Lisa Jardine (2015) yer almaktadır.[29] Fahri üyeler, HonFRS ünvanını kullanma hakkına sahiptir.[30]

Eski Tüzük 12 üyeliği

Tüzük 12, 1997'de resmî olarak fahri üyeliğin varlığından önce üyelerin seçilmesini sağlayan eski mekanizmadır.[31] Tüzük 12 uyarınca seçilen üyeler arasında David Attenborough (1983) ve John Palmer, 4. Selborne Kontu (1991) bulunmaktadır.

Kraliyet üyesi

Royal Society Konseyi, İngiliz kraliyet ailesinin üyelerini Royal Society Kraliyet Üyesi olarak seçilmeleri için tavsiyede bulunabilir. 2023 itibarıyla dört kraliyet üyesi vardır:

  1. III. Charles, 1978'de seçildi.[32]
  2. Anne, Kraliyet Prensesi, 1987'de seçildi.[33]
  3. Kent Dükü Prens Edward, 1990'da seçildi.[34]
  4. Galler Prensi William, 2009'da seçildi.[35]

II. Elizabeth, Kraliyet Üyesi değildi ama İngiltere Kralı II. Charles'tan bu yana hüküm süren tüm Britanya hükümdarlarının yaptığı gibi, Royal Society'e himaye sağladı. Edinburgh Dükü Prens Philip (1951), Kraliyet Üyesi olarak değil, Tüzük 12 uyarınca seçildi.[36]

Remove ads

Yeni üyelerin seçimi

Özetle
Bakış açısı

Yeni üyelerin seçimi, aday gösterilmelerinin ve hakemli bir seçim sürecinin ardından her yıl mayıs ayında duyurulmaktadır.[1]

Adaylık

Üyelik veya yabancı üyelik için her aday, bir teklif belgesi imzalayan iki Royal Society Üyesi tarafından aday gösterilir.[37] Daha önceleri adaylık teklifi için en az beş üye gerekiyordu, bu durum,[37] üyelerin birbirini gözettiği ve elitist centilmenler kulübü kurduğu iddialarına kapı aralıyordu.[38][39][40] Seçim belgesi, teklifin dayandığı temel gerekçelerin bir açıklamasını içerir. Her yıl yapılan adaylık sayısında herhangi bir sınırlama yoktur. 2015 yılında üye seçimi için 654, yabancı üyelik için ise 106 aday bulunmaktaydı.[1]

Seçim

Royal Society Konseyi seçim sürecini denetler ve üyeliğe seçilmeleri için en güçlü adayları önermek üzere Bölüm Komiteleri olarak bilinen 10 konu alanı komitesi görevlendirir. En fazla 52 üye adayı ve en fazla 10 yabancı üye adayından oluşan nihai liste nisan ayında Konsey tarafından onaylanır ve mayıs ayındaki bir toplantıda üyeler arasında gizli bir oylama yapılır. Bir aday, oy kullanan üyelerin üçte ikisinin oyunu alırsa seçilmiş sayılır.

Fen bilimleri ve doğa bilimleri alanlarından adaylara 18; uygulamalı bilimler, beşeri bilimler, fen bilimleri, ortak fen bilimleri ve biyolojik bilimler alanlarından adaylara ise en fazla 10 üyelik tahsis edilebilecektir. En fazla altı kişi de fahri, genel veya kraliyet üyesi olabilir. Üyelik adayları, her biri en az 12 üyeden ve bir başkandan oluşan (hepsi Royal Society üyesi olan) Bölüm Komiteleri tarafından değerlendirilir. Grup içi önyargıları azaltmak için 10 Bölüm Komitesinin üyeleri her üç yılda bir değişmektedir. Her bir Bölüm Komitesi, aşağıdakiler de dâhil olmak üzere farklı uzmanlık alanlarını kapsamaktadır:

  1. Bilgisayar bilimi
  2. Matematik
  3. Astronomi ve fizik
  4. Kimya
  5. Mühendislik
  6. Yer bilimi ve çevre bilimi
  7. Yaşam Molekülleri[41]
  8. Hücre Biyolojisi
  9. Çok hücreli organizmalar
  10. Popülasyonlardaki Desenler[42]

Giriş

Yeni üyeler, her yıl temmuz ayında düzenlenen resmî bir kabul günü töreninde topluluğa kabul edilir,[43] Tüzük Defterini ve şu ifadeleri içeren Yükümlülüğü imzalarlar: "Buraya üye olan bizler, bu vesileyle, teşvik etmek için çaba göstereceğimize söz veriyoruz. Londra Royal Society Doğa Bilimlerini Geliştirme Cemiyeti'nin yararına olmak ve bu derneğin kurulduğu amaçları takip etmek, Konsey adına bizden talep edilen eylemleri elimizden geldiğince yerine getireceğimize; ve adı geçen Derneğin Tüzüğünü ve İç Tüzüklerini gözeteceğimizi, ancak herhangi birimizin, elimizde bulunan Başkana, Dernekten çekilmek istediğimizi belirttiğimizde, gelecekte bu Yükümlülükten kurtulacağımızı taahhüt ederiz.".[1]

2014 yılından bu yana, kabul törenindeki üyelerin portreleri, daha geniş bir yeniden kullanıma izin veren daha hoşgörülü bir Creative Commons lisansı altında Wikimedia Commons'ta telif hakkı kısıtlaması olmaksızın yayınlanmaktadır.[44][45]

Remove ads

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads