En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Ingenuity
Mars 2020 Görevindeki NASA Helikopteri Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Ingenuity, (lakabı Ginny), Mars 2020 görevinin bir parçası olarak 2021'den 2024'e kadar Mars'ta faaliyet göstermiş otonom bir NASA helikopteriydi. Helikopter, 18 Şubat 2021'de iniş yapan Perseverance keşif aracının alt kısmında gezegene ulaştı.[6][7] Ingenuity ilk uçuşunu 19 Nisan 2021'de gerçekleştirdi ve bu, herhangi bir hava aracının ilk tahrik motorlu, kontrollü dünya dışı uçuşu oldu.[8][9][10][11][12] Başlangıçta beş uçuş yapması planlanan rotorlu araç beklentileri büyük ölçüde aşarak, rotor hasarı nedeniyle 2024'ün Ocak ayında görevin sona ermesine kadar yaklaşık 3 yıllık bir süre içinde toplam 72 uçuş gerçekleştirdi.[4][13]
Keşif aracı ve helikopter görevlerine 45 km (28 mi) genişliğindeki Jezero kraterinin batı kenarına yakın Octavia E. Butler iniş alanında başladı.[14][15][16] Ingenuity'nin uçuşları, Dünya'daki havanın yalnızca %0,6'sı kadar yoğun olan son derece ince Mars atmosferinde uçuşun mümkün olduğunu gösterdi. Radyo dalgalarının Dünya ile Mars arasında seyahati 5 ila 20 dakika sürdüğü için (gezegenlerin konumlarına bağlı olarak) Ingenuity doğrudan kontrol edilemiyordu.[17] Bunun yerine, Jet İtki Laboratuvarı'ndaki operatörler tarafından planlanan, senaryolaştırılan ve kendisine iletilen manevraları otonom olarak gerçekleştirdi.
Helikopterin 3-5 m (10-16 ft) arasında değişen irtifalarda her biri 90 saniye süren beş uçuş yaparak 30-sol sürecek bir teknoloji gösterisi gerçekleştirmesi amaçlandı.[1][18] Uçuşa elverişliliğini kanıtlamak amacıyla kısa bir gösteri aşamasından sonra JPL, havadan keşif yapmanın Mars ve diğer dünyaların keşfine nasıl yardımcı olabileceğini göstermek üzere tasarlanmış bir dizi uçuşa başladı.[19][20] Bu operasyonel rolde Ingenuity, Perseverance keşif aracı için ilgi çekici alanlar keşfetti.[1][21][22][23] Helikopterin zorlu Mars ortamındaki performansı ve dayanıklılığı beklentileri büyük ölçüde karşıladı. Hava aracı, Mars'taki operasyonlara başladıktan hemen sonra gerekli irtifa ve uçuş süresi özelliklerini aşmıştı. Bu da Ingenuity'nin başlangıçta beklenenden çok daha fazla uçuş gerçekleştirmesine olanak sağladı.[24] Helikopter 18 Ocak 2024'te 72. uçuşu sırasında inişte hasar gördü ve NASA hizmet dışı bırakıldığını duyurdu.[25] Ingenuity, 1.004 günde toplam iki saat, sekiz dakika, 48 saniye uçmuş ve 17 km 'den (11 mi) fazla yol kat etmişti.[26]
Ingenuity, NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından AeroVironment, NASA'nın Ames Araştırma Merkezi ve Langley Araştırma Merkezi ile işbirliği içinde tasarlandı. Ana bileşenlere katkıda bulunan şirketler arasında Lockheed Martin Space, Qualcomm ve SolAero yer aldı.[27]
Remove ads
- Mars'ın atmosferi Dünya'nın atmosferinden %99 daha az yoğun olduğundan aracın üstündeki peranelerin çok hızlı döndürülmesi ve böylelikle daha kuvvetli bir itiş gücü gerekliydi. Ingenuity adlı bu araçtaki pervaneler dakikada 2300 ila 2900 kez dönebiliyor. (Dünya'daki helikopter pervanelerinin 5 katı hızında)
- Pervanelere daha az yük bindirmek için aracın ağırlığı yaklaşık 1.8 kilogram. Pervanelerden her birinin ağırlığı ise sadece 35 gram!
- Mars'ın soğuk havası karşısında aracın devrelerine zarar gelmemesi için güneş paneli ile üretilen enerjinin 2/3'ü devrelerin ısıtılması için kullanılmakta. Yani araçtaki enerjinin sadece 1/3'ü uçuş için kullanılıyor.[28]
Remove ads
Bu araç aslında bir nevi NASA'nın sonraki uçuş projeleri için bir test niteliğindedir. NASA'nın bu araç ile hedeflediği öncelikli şeyler şunlardır:
- Ingenuity aracı fırlatılışı ve inişi sağlam bir şekilde atlatmalı.
- Mars'ın -90 Celcius'a kadar varan soğuk gecelerini atlatmalı.
- Güneş paneliyle kendini şarj etmeli.
- Perseverance aracıyla ve Dünya ile iletişim kurabilmeli.
- Pervanelerini hareket ettirebilmeli.
- Mars'ın yeryüzünden havalanmalı.
- Otonom olarak uçabilmeli.
- Başarılı olarak inebilmeli.[29][30]
Remove ads
Ayrıca Bakınız
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads