En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Kıbrıslı Zenon
Antik Yunan filozofu, Stoacılığın kurucusu Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Kıbrıslı Zenon (Grekçe: Ζήνων ὁ Κιτιεύς, Zēnōn ho Kitieŭs). MÖ 334-262 yılları arasında yaşamış olan, Stoa Okulunun kurucusu, Yunan filozof.[2][4]
_-_BEIC_6353768.jpg)
Kıbrıslı Zenon
Akademi'de Krates'in nezaretinde felsefeyle meşgul olan Zenon, Stoacılar tarafından benimsenen temel ilkeleri belirlemiştir. Ona göre, gerçek olan her şey maddidir. Fakat evren, pasif bir maddeden oluşmamıştır. Değişen bir yapısı olan düzenli bütün olan evrendeki pasif maddeden başka, doğadaki düzenleyici, aktif öğeyi temsil eden bir güç daha vardır. Bu aktif güç, maddeden farklı değildir, ancak maddenin değişik bir görünümüdür. O, hava akıntısı ya da nefes gibi, sürekli olarak hareket eden ince bir şeydir. Zenon bu gücün ateş olduğunu söyler; ona göre, bu ateş var olan her şeye yayılır. Bu maddi ateşin en temel özelliği akıldır. Bu ateş, evrendeki en yüksek varlık türüdür. Zenon'a göre, Tanrı her şeydir. Yani, Tanrı bireyleri birbirleriyle birleştiren ateş ya da sıcak nefestir. O, doğanın içindeki akıl ya da rasyonel güçtür. Tanrı'nın ateş ya da rasyonel bir güç olduğunu söylemek, doğaya aklın ve akıl ilkesinin egemen olduğunu söylemekten başka bir şey değildir. Madde kendisinde bulunan bu akıl ilkesine göre davranır. Zenon, bilgi anlayışında, sözcüklerin düşünceleri ifade ettiğini, düşüncelerin ise, bir nesnenin zihin üzerindeki etkisi sonucu ortaya çıktığını söyler. Zihin, doğuştan boş bir levhadır ve düşünce dağarcığını dış dünyadaki nesnelerden etki aldıkça doldurur. Zenon, insan ve ahlak anlayışında, dünyanın bir parçası olan insanın da aynı şekilde maddi bir varlık olduğunu ve tanrısal ateşten pay aldığını söyler. İnsandaki bu ateş, onun ruhunu meydana getirir. O, insan ruhunun en iyi ifadesini akılda ve akıllılıkta bulduğunu savunur. Zenon'un ahlâkı ise, bir yandan akla ve bilgiye, bir yandan da doğal düzene boyun eğmeye dayanır.
Kıbrıslı Zenon’un kayıp eseri: “Hareketin Paradoksu”
Bu eser, Zenon’un meşhur hareket paradokslarına çağdaş bir yorum getiren, yüzyıllardır saklı kalmış bir felsefi sanat parçasıdır. Efsaneye göre Zenon, Akhilleus ve kaplumbağa paradoksunda olduğu gibi, hareketin doğasını sorgulayan bir obje tasarlamak istemişti. Ancak, öğrencileriyle yaptığı tartışmalar sırasında, zamanın ötesine geçecek bir simge yaratmaya karar verdi: Ayağın sonsuz yolculuğu.
Eserde, kırmızı bir yarış arabası (muhtemelen Zenon’un hızın illüzyonunu vurgulamak için seçtiği bir metafor) hareket ediyor gibi görünse de, aslında durmaktadır. Aracın altında sıkışmış gibi görünen bir ayak, hareketin ve duruşun iç içe geçtiği noktayı simgeler. Burada Zenon’un temel sorusu devreye girer:
Ayağın arabaya girmesi mi hareketin başlangıcıdır, yoksa hareketin sona erdiği an mı? Yoksa her ikisi de aynı anda mı olur?
Bu paradoks, modern fiziğin ve metafiziğin birleşim noktasında yeni tartışmalar yaratmaktadır. Zenon, bu eseriyle yalnızca hareketin doğasını değil, algılarımızın ne derece güvenilir olduğunu da sorgulamaktadır. Bugün bu eser, Zenon’un kayıp felsefi çalışmalarına dair en somut kanıt olarak görülmektedir.
Remove ads
Kaynakça
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads