En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Kenardere, Çıldır
Çıldır, Ardahan, Türkiye'de köy Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Kenardere, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.
Remove ads
Tarihçe
Özetle
Bakış açısı
Kenardere köyünün eski adı Ampuri'dir. Gürcüce bir yer adı olan Ampuri (ამფური), Yunancadan Gürcü diline girmiş olan ve "iki yaka" anlamındaki "ampi" (ამფი) kelimesinden türemiş olup "iki yakada olan yer" anlamına gelir.[2][3] Bu yer adı, Türkçeye Ampur biçiminde girmiştir. Nitekim 1595 tarihli Osmanlı mufassal defteri ile 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Ampur (امپور) olarak kaydedilmiştir.[4][5] Köyün adı Türkçe kaynaklarda sonradan "Anpur" biçiminde yazılmıştır.[6]
Ampuri köyü, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Cavaheti'de yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürüclerden ele geçirmiştir. Köyün kilisesi olan Ampuri Kilisesi de bu dönemden kalmıştır.[7]
Ampuri köyü, 1595 tarihli tahrir defterine göre, Gürcistan Vilayeti içinde Ahalkalak livasının Niyaliskur nahiyesine bağlıydı. Köyün nüfusu 5 Hristiyan haneden oluşuyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar ve keten tohumu tarımı ile arıcılık yapılıyor, domuz ve koyun besleniyordu.[4][8]
Ampuri köyü, Çıldır Eyaleti'nin 1694-1732 dönemini kapsayan Osmanlı cebe defterinde de aynı idari konuma sahipti. Hicri 1121 (1709/1710) tarihinde köy zeamet olarak Ebubekir adında birine verilmişti ve hasılası 21.500 akçe idi. Hicri 1143 (1730/1731) tarihinde ise köyün hasılası 14.000 akçe idi ve zeamet olmaktan çıkmıştı.[9]
Ampuri köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması uyarınca Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Ampur (ампуръ) olarak kaydettiği yerleşim, Ardahan sancağıın Çıldır kazasına bağlı Tzakrostavi nahiyesinin 13 köyünden biriydi. 1886 tarihli nüfus tespitinde Ampuri'de, 62'si erkek ve 60'ı kadın olmak üzere, 11 hanede 122 kişi yaşıyordu. Bir hane hariç köyün nüfusu Türk olarak kaydedilmiştir. Bir hanede ise 5 Karapapak yaşıyordu.[10] Rus idaresi sırasında köyün nüfusu artmış, 1896'da 158, 1906'da 193 kişiye ulaşmıştır.[11]
Ampuri köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonlarında Rusların bölgeden çekilmesinin ardından Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Sovyet Rusya, Artvin sancağını Gürcistan'ın bir parçası olarak tanıdı. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında 16 Mart 1921 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla Ampuri köyünü de kapsayan Ardahan bölgesi Türkiye'ye bırakıldı.[12][13]
Ampuri köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kars vilayetinin Çıldır kazasının Kurt Kala nahiyesine bağlıydı.[5] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 206 kişiden oluşuyordu.[14] Ampuri veya Ampur Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Kenardere olarak değiştirilmiştir.[15] Kayabeyi köyünün nüfusu 1965 yılında 616 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 155 kişi okuma yazma biliyordu.[16]
Ampur köyünde Osmanlı dönemi öncesine tarihlenen Ampuri Kilisesi ile bir kulenin kalıntıları bulunmaktadır.[17]
Remove ads
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 86 km, Çıldır ilçe merkezine 44 km uzaklıktadır.[18]
Nüfus
Kaynakça
Dış bağlantılar
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads