Konstantinopolis Kuşatması (717-718)

Başlığın diğer anlamları için İstanbul kuşatmaları listesi sayfasına bakınız.

Konstantinopolis'in İkinci Arap Kuşatması 717-718 yıllarında, Emevilerin Bizans İmparatorluğu'nun başkenti olan Konstantinopolis'i almak için karadan ve denizden işgal girişiminde bulundukları bir kuşatmadır. Arap kara kuvvetleri Mesleme bin Abdülmelik tarafından yönetiliyordu.^[9] Fakat, Konstantinopolis'in dayanıklı surları ve Bulgar saldırıları karşısında bozguna uğradılar. Deniz filoları Rum Ateşi tarafından tahrip edildi, arta kalanları ise yurtlarına geri dönerken fırtınada battı.

Konstantinopolis'in İkinci Arap Kuşatması
Arap-Bizans savaşları
Konstantinopolis'in İkinci Arap Kuşatması'nın, Manasses Kroniği'nde 14. yüzyıl Bulgarca tercümesindeki tasviri
Tarih 15 Temmuz 717-15 Ağustos 718[not 1] Bölge Konstantinopolis (günümüzde İstanbul), Trakya, Bitinya, Marmara Denizi Sonuç Bizans-Bulgar zaferi Arap-Bizans savaşlarının gevşemesi
Taraflar
Emeviler	Bizans İmparatorluğu Birinci Bulgar İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Mesleme bin Abdülmelik Ömer bin Hübeyre Suleyman bin Mu'ad Bakhtari bin el-Hasan	III. Leon Tervel
Güçler
120.000 (el-Mesûdî) 1.800 gemi (Theofanis)	15.000 Bizanslı (tahmin)[1] 12.000 Bulgar[2]
Kayıplar
150,000[3] veya 300,000[4][5][6][7][8]	Bilinmiyor

Başlangıç sahneleri

İstanbul Surları'nın restore edilmiş bölümü.

Konstantinopolis Kuşatması (674-678)' den sonra Araplar şehir üzerinde kararlı ataklı bir ikinci deneme girişiminde bulundular. 80.000 kişilik bir ordu Emevi Halifesi Süleyman bin Abdülmelik'in kardeşi Mesleme tarafından yönetiliyordu. Ordu Konstantinopolis'i karadan kuşatmak için Anadolu tarafından İstanbul Boğazı' nı karşıdan karşıya geçti. Bu sırada başlangıçta 1.800 gemilik kuvvetli deniz filosu şehrin güneyinde Marmara Denizi' nde seyrediyordu. İmparator III. Leon (h. 717-741) avantaj olarak meşhur İstanbul Surları'na sahipti ve Arap ordusu surlarda gedik açacak donanıma sahip değildi. Ayni zamanda Arap donanması Boğazın yukarılarında seyir yapamazdı, çünkü Bizans donanmasının aralıksız saldırıları vardı ve onlar çok büyük etkisi olan Rum Ateşini kullanıyordu.

Kış ve ilkbahar

Norwich, 717-718 kışını "bir insanın hatırlayabildiği en dayanılmaz kış" olarak tanımlar. Karadaki Arap kuşatmacıların aksine, Konstantinopolis'in gereksinimleri Karadeniz yolu ile sağlanıyordu ve kuşatmayı yapan Araplar kış dolayısıyla, açlıktan ölümler ve kıtlıktan dolayı çok büyük zorluklara katlanıyordu. Çünkü onlar yeterli malzeme tedarikini yapmaya sahip değillerdi ve develerini, atlarını, eşeklerini ve Yunan kaynaklarına göre küçük kayaları yemeye zorlanıyorlardı. Toprak donmuş olduğundan Araplar deniz kumandanları Amiral Süleyman dahil yüzlerce ölüsünü Marmara Denizine atmak zorunda kalmıştı. 400 gemilik bir Mısır filosu ve 360 gemilik bir Afrika deniz filosu taze takviyelerle ilkbaharda Konstantinopolis'e ulaştı, fakat birbirini izleyen saldırılar şehir üzerinde onu savunanlarda gedik açmaya sebep olmuyordu.^[10] Arap deniz filolarına bindirilmiş yakın zamanda köle edilmiş insanlar veya Hristiyanlar ayrıca çok miktarda askerlikten kaçmışlardı.

Sonuç

Araplar, Bizans topraklarında kolay elde edebilecekleri yerlere hücum etmeye döndüler. Amorium, Selanik'in yağmalanması ve Sicilya ve güney İtalya'nın istilası Araplara inisiyatifi yavaş da olsa tehlikesizce sürdürme şansı veriyordu ve ellerinde tuttukları ön Asya tozunu atacakları yerdi. Dört Halife birkaç yıl içinde İspanya'da ve daha sonra Girit Adası'nda zayıflatılacaktı. Bizanslılar sonuçta güçlerini tekrar elde edeceklerdi ve 10. yüzyılda ön Asya'da Arap varlığını yok edeceklerdi. 11. yüzyılda ise Suriye ve Mezopotamya'nın çoğu fethedilecekti. Selçuklu Türkleri, 11. yüzyıl ortalarında ele geçirdiğinde, güç dengesi Bizanslılar lehine değişmişti.

Ayrıca bakınız

• Arap-Bizans savaşları
• Konstantinopolis

Notlar

1. Theofanis, kuşatmanın tarihini 15 Ağustos olarak verse de, modern tarihçiler bunun muhtemelen Arapların gelecek yıldaki geri çekilme tarihi olduğunu düşünür. Patrik I. Nikiforos ise kuşatmanın süresini 13 ay olarak vererek, kuşatmanın 15 Temmuz'da başladığını öne sürer.