Loading AI tools
Türk yönetmen, yapımcı, oyuncu ve senarist (1920–2015) Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Arif Memduh Ün (14 Mart 1920, İstanbul - 16 Ekim 2015, Muğla), Türk futbolcu, sinema yönetmeni, oyuncu,[1] kurgucu, senarist, yapımcı, öğretim görevlisi ve Onursal Profesör.[2]
Memduh Ün | |
---|---|
Doğum | Arif Memduh Ün 14 Mart 1920 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 16 Ekim 2015 (95 yaşında) Bodrum, Muğla, Türkiye |
Ölüm sebebi | Akciğerlerinde sıvı birikmesi, yüksek tansiyon ve yaşa bağlı organ yetmezliği |
Milliyet | Türk |
Vatandaşlık | Türkiye |
Eğitim | Vefa Lisesi, İstanbul |
Meslek | Futbolcu, oyuncu, senarist, yapımcı, yönetmen |
Etkin yıllar | 1948-2005 |
Evlilik | Cahide Şen (e. 1949; ö. 2015) |
Partner(ler) | Fatma Girik (1958-2015) |
Çocuk(lar) | Sevda Ün Uğur Ün |
Ödüller | Tüm Liste |
1947-2005 yılları arasında yapımcı olarak 124, yönetmen olarak 72, oyuncu olarak ise 48 filme imza atmıştır.[3]
1920’de İstanbul Kasımpaşa'da dünyaya geldi.[4][5] Babası polis Mustafa Ün, annesi bir deniz yüzbaşısının kızı olan Makbule Ün’dür.[4]
1937’de Vefa Lisesinden mezun oldu.[6] 1938 yılında girdiği İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ndeki eğitimini üçüncü sınıfta bıraktı.
Ortaokulda futbolla tanışan ve Langa Genç Takımı’nda futbol oynayan Ün, 1940-1942’de BJK Beşiktaş'ta yer aldı. 1941 yazında Ankara Demirspor’da oynadı. Takımı 1942-43 sezonunda Ankara ligi şampiyonu oldu.[5] Askerliğini 1946’da Ankara’da tamamladıktan sonra İstanbulspor takımının antrenmanlarına katıldı, ardından İETT Futbol Takımı’na geçti. Futbol hayatı devam ederken bir yandan da Eskişehir Şeker Fabrikası'nda, TCDD'de ve Elektrik İdaresinde memurluk yaptı.
1947'de amatör oyuncularla çalışmak isteyen yapımcı Hürrem Erman’ın "Damga" filminde oynaması teklifi üzerine Turhan Ün takma adıyla bu filmde oyuncu olarak yer aldı.[3] 1949’da Cahide Şen ile evlendi. Bu evlilikten bir oğlu, bir kızı dünyaya geldi[4]
İETT’de memurluk yapmayı sürdüren Ün, 1949’da Karadeniz Postası filmi ile ikinci kez oyunculuk yapma fırsatı yakaladı.[5] Ardından arkadaşı Arşavir Alyanak ile birlikte senaryosunu yazdıkları Hayat Acıları (1951) adlı filmi çekerek ilk yapımcılık deneyimini gerçekleştirdi. Arşavir ve Ün, ticari başarı sağlayan bu filmin bütün haklarını Ceylan Film’e satarak kendi yapım şirketleri olan Yakut Film’i (1951) kurdular.[3] 1954’e kadar Yakut Film’in ve başka şirketlerin filmlerinde oyunculuk yapmaya devam eden Ün, 1954'te yönetmenliğe geçti.[3] İlk filmi Düşman Aşıklar’ın uğradığı ticari başarısızlık ile hayal kırıklığı yaşadı. Ertesi yıl melodram kalıbına uygun temalar kullanarak yaptığı Yetim Yavrular ile başarıyı yakaladı ve 1959’a kadar koyu melodram filmleri yapmayı sürdürdü.[3] Bu dönemdeki filmlerinin çoğunda Muhterem Nur başrol oyuncusu olarak rol aldı.
Ün, 1958'de Üç Arkadaş filmiyle melodram kalıbının dışına çıkarak sinema dilini değiştirdi. Film, Türkiye sinemasının en iyi filmlerinden biri olarak kabul edildi.[3] Bu filmdeki başarısı sayesinde Film Dostları Derneği’ne davet edilen sanatçı, Türk sinemasının önemli yönetmenleri arasına katıldı. Bu dönemde Fatma Girik’le yaşamaya başladı ve çiftin birlikteliği hayat-boyu devam etti.[4]
1960 yılında çektiği Ayşecik filmi ile Türkiye sinema tarihinin çocuk yıldızlar dönemini başlattı. Ayşecik’le kazandığı başarının ardından Arşavir Alyanak ile Yakut Film’de ortaklığı sona erdi ve Uğur Film'i kurdu.[3] Gişe garantisi olan filmler üretmeye yönelen Memduh Ün, yıldız oyunculara uygun filmler üretti. Ayhan Işık ile polisiye ve komedi filmleri, Fatma Girik ile güçlü erkeksi kadın tipleri üzerinden filmlere çevirdi.
1960'ta Be-ya Film adına çektiği ve Edmond Morris'in Tahta Çanaklar adlı oyunundan uyarladığı Kırık Çanaklar, 2. Türk Film Festivali'nde "En İyi Yönetmen" ve "En İyi Film" ödüllerini aldı. Daha sonra yerli ve yabancı uyarlamalara yönelerek Orhan Kemal, Kerime Nadir, Graham Green, William Irish, Peride Celal gibi edebiyatçıların eserlerini sinemaya uyarladı.[6] Kemal Tahir'in senaryosunu yazdığı Namusum İçin'i yönetti. Film, 3. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Yönetmen ödülünü aldı.
1970’li yıllarda yönetmenlikten çok yapımcı kimliği ile filmler üretti. Ağrı Dağı Efsanesi (1975) filmi ile 13. Altın Portakal Film Festivali’nde En İyi Yapımcı ödülü aldı. 1980’li yıllarda Kemal Sunal filmlerinin yapımcılığını üstlendi.
1990 yılında kendisi finanse ederek çektiği ilk film olan Bütün Kapılar Kapalıydı filmini çekerek daha önceki filmlerinde görülmeyen bir konu ve sinematografiye yöneldi. Bunu Gün Ortasında Karanlık ve pek çok ödül alan Zıkkımın Kökü filmleri izledi. Yönetmenliğini üstlendiği son film Sinema Bir Mucizedir (2005) oldu ancak rahatsızlığı nedeniyle filmi tamamlayamayıp Tunç Başaran’a devretti.
Mimar Sinan Üniversitesi Sinema-TV Bölümünde öğretim görevlisi olarak çalıştı.
Sinema sanatçısı Memduh Ün 16 Ekim 2015 tarihinde tedavi gördüğü Bodrum'da 95 yaşında öldü.[7]
Yıl | Yapım | Diyaloglar | Kurgu | Oyuncu | Senarist | Yapımcı | Yönetmen | Müzik | Not(lar) | Yıl | Yapım | Diyaloglar | Kurgu | Oyuncu | Senarist | Yapımcı | Yönetmen | Müzik | Not(lar) |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1948 | Damga | 1971 | Zehir Hafiye | ||||||||||||||||
1949 | Karadeniz Postası | 1971 | Önce Sev Sonra Vur | ||||||||||||||||
1951 | Hayat Acıları/Gülnaz | 1972 | Murat İle Nazlı | ||||||||||||||||
1952 | Onu Ben Öldürdüm | 1972 | Para | ||||||||||||||||
1953 | Uç Baba Torik | 1972 | Sezercik Aslan Parçası | ||||||||||||||||
1953 | Aşk Izdırabtır | 1972 | Battal Gazi'nin İntikamı | ||||||||||||||||
1954 | Yaban Kız | 1972 | Çöl Kartalı | ||||||||||||||||
1955 | Öp Babanın Elini | 1972 | Leyla ile Mecnun | ||||||||||||||||
1955 | Yetim Yavrular | 1972 | Namus | ||||||||||||||||
1955 | Günahkar Baba | 1972 | Acı Yudum | ||||||||||||||||
1955 | Düşman Aşıklar | 1972 | Evlat | ||||||||||||||||
1956 | Piç / Kahpe Dünya | 1972 | Feryat | ||||||||||||||||
1956 | Zeynep'ın İntikamı | 1973 | Gönülden Yaralılar | ||||||||||||||||
1956 | Ana Hasreti | 1973 | Toprak Ana | ||||||||||||||||
1957 | Yetim Ömer | 1973 | Kara Orkun | ||||||||||||||||
1957 | Bir Serseri | 1973 | Battal Gazi Geliyor | ||||||||||||||||
1957 | Zeynebin Aşkı/Güllü Fatma | 1973 | Yanaşma | ||||||||||||||||
1958 | Çoban Kızı | 1973 | Ezo Gelin | ||||||||||||||||
1958 | Sokak Çocuğu | 1973 | Hazreti Ömer'in Adaleti | ||||||||||||||||
1958 | Üç Arkadaş | 1974 | Battal Gazi'nin Oğlu | ||||||||||||||||
1958 | Ayşe'nin Çilesi | 1974 | Önce Vatan | ||||||||||||||||
1958 | Murada Ereceğiz | 1974 | Talihsiz Yavrum | ||||||||||||||||
1958 | Ana Hasreti/Dertli Ana | 1975 | Ağrı Dağı Efsanesi | ||||||||||||||||
1960 | Mahallenin Sevgilisi | 1975 | Cellat | ||||||||||||||||
1960 | Ateşten Damla | 1975 | Kadınım | ||||||||||||||||
1960 | Ayşecik | 1975 | İnsan Avcısı | ||||||||||||||||
1960 | Ölüm Peşimizde | 1975 | Çapkın Hırsız | ||||||||||||||||
1960 | Kırık Çanaklar | 1975 | Kılıç Aslan | ||||||||||||||||
1960 | Namus Uğruna | 1975 | Kokla Beni Melahat | ||||||||||||||||
1960 | Ölüm Perdesi | 1976 | Bulunmaz Uşak | ||||||||||||||||
1961 | Avare Mustafa | 1976 | Hasip ile Nasip | ||||||||||||||||
1961 | Güneş Doğmasın | 1976 | Korkusuz Cengaver | ||||||||||||||||
1961 | Boş Yuva | 1976 | İntikam Meleği / Kadın Hamlet | ||||||||||||||||
1961 | Yasak Aşk | 1976 | Taksi Şoförü | ||||||||||||||||
1961 | Seviştiğimiz Günler | 1976 | Darbe | ||||||||||||||||
1962 | Belalı Torun | 1976 | Delicesine | ||||||||||||||||
1962 | Akasyalar Açarken | 1977 | Bir Tanem | ||||||||||||||||
1962 | Kısmetin En Güzeli | 1977 | Akrep Yuvası | ||||||||||||||||
1962 | Üç Tekerlekli Bisiklet | 1977 | Ana Ocağı | ||||||||||||||||
1962 | Rıfat Diye Biri | 1977 | Hakanlar Çarpışıyor | ||||||||||||||||
1962 | Ayşecik Yavru Melek | 1977 | Altay'dan Gelen Yiğit | ||||||||||||||||
1963 | Bire On Vardı | 1977 | Cemil Dönüyor | ||||||||||||||||
1963 | Çapkın Kız | 1977 | Yıkılmayan Adam | ||||||||||||||||
1963 | Yavaş Gel Güzelim | 1978 | Cevriyem | ||||||||||||||||
1963 | Aşk Hırsızı | 1978 | Gelincik | ||||||||||||||||
1964 | Halk Çocuğu | 1978 | Yaşam Kavgası | ||||||||||||||||
1964 | Kanun Karşısında | 1978 | Derdim Dünyadan Büyük | ||||||||||||||||
1964 | Öp Annemin Elini | 1979 | Bekçiler Kralı | ||||||||||||||||
1964 | Ağaçlar Ayakta Ölür | 1979 | İstanbul 1979 | ||||||||||||||||
1964 | Dağ Başını Duman Almış | 1979 | Umudumuz Şaban | ||||||||||||||||
1964 | Kırk Küçük Anne | 1979 | Kanun Gücü | ||||||||||||||||
1964 | Erkek Ali | 1979 | Köşe Kapmaca | ||||||||||||||||
1964 | Kalbe Vuran Düşman | 1979 | Vah Başımıza Gelenler | ||||||||||||||||
1964 | Keşanlı Ali Destanı | 1980 | Devlet Kuşu | ||||||||||||||||
1964 | İstanbul'un Kızları | 1980 | Gol Kralı | ||||||||||||||||
1965 | Yıldız Tepe | 1980 | Zübük | ||||||||||||||||
1965 | Namusum İçin | 1981 | Kanlı Nigar | ||||||||||||||||
1965 | Kırık Hayatlar | 1982 | Kaçak | ||||||||||||||||
1965 | Namusum İçin | 1982 | Gülsüm Ana | ||||||||||||||||
1965 | Canım Sana Feda | 1982 | Doktor Civanım | ||||||||||||||||
1965 | Yasak Sokaklar | 1982 | Yürek Yarası | ||||||||||||||||
1965 | Canın Cehenneme | 1982 | Yaşamak Seninle Güzel | ||||||||||||||||
1965 | Veda Busesi | 1983 | Kılıbık | ||||||||||||||||
1966 | Aslan Pençesi | 1983 | Çarıklı Milyoner | ||||||||||||||||
1966 | Fakir Çocuklar | 1984 | Postacı | ||||||||||||||||
1966 | Vahşi Sevda | 1984 | Ortadirek Şaban | ||||||||||||||||
1966 | Altın Çocuk | 1984 | Ömrümün Tek Gecesi | ||||||||||||||||
1966 | Erkek Ve Dişi | 1984 | Sokaktan Gelen Kadın | ||||||||||||||||
1966 | Üç Korkusuz Arkadaş | 1984 | Dağınık Yatak | ||||||||||||||||
1966 | Karakolda Ayna Var | 1985 | Gurbetçi Şaban | ||||||||||||||||
1966 | Kanunsuz Yol | 1985 | Katma Değer Şaban | ||||||||||||||||
1967 | Aslan Yürekli Kabadayı | 1985 | Kahreden Gençlik | ||||||||||||||||
1967 | Yaprak Dökümü | 1985 | Paranın Esiri | ||||||||||||||||
1967 | Zilli Nazife | 1986 | Garip | ||||||||||||||||
1967 | Son Gece | 1986 | Oğlum Oğlum | ||||||||||||||||
1967 | Son Gece | 1986 | Deli Deli Küpeli | ||||||||||||||||
1967 | Kız Kolunda Damga Var | 1986 | Vazife Uğruna | ||||||||||||||||
1967 | Serseri | 1987 | Gönül Dostları | ||||||||||||||||
1968 | İlk ve Son | 1987 | Kiracı | ||||||||||||||||
1968 | Vuruldum Bir Kıza | 1987 | Yakışıklı | ||||||||||||||||
1968 | Köroğlu | 1987 | Yeniden Doğmak | ||||||||||||||||
1969 | İnsanlar Yaşadıkça | 1988 | Bıçkın | ||||||||||||||||
1969 | Büyük Yemin | 1988 | Bu Devrin Kadını | ||||||||||||||||
1969 | Ölmüş Bir Kadının Mektupları | 1988 | Öğretmen | ||||||||||||||||
1969 | Vatan ve Namık Kemal | 1988 | Bir yudum insan-Ayhan Işık | ||||||||||||||||
1969 | Boş Beşik | 1989 | Zehir Hafiye | ||||||||||||||||
1970 | Kara Peçe | 1989 | Polis Dosyası | ||||||||||||||||
1970 | Dağların Kartalı | 1990 | Bütün Kapılar Kapalıydı | ||||||||||||||||
1970 | Meçhul Kadın | 1990 | Gün Ortasında Karanlık | ||||||||||||||||
1970 | Şoför Nebahat | 1992 | Zıkkımın Kökü | ||||||||||||||||
1970 | Aşk Ve Tabanca | 1992 | Düş Gezginleri | ||||||||||||||||
1970 | Beyaz Güller | 1995 | Yer Çekimli Aşklar | ||||||||||||||||
1971 | Üç Arkadaş | 1995 | Ona Sevdiğimi Söyle | ||||||||||||||||
1971 | Satın Alınan Koca | 2005 | Sinema Bir Mucizedir | ||||||||||||||||
1971 | Battal Gazi Destanı | 2007 | Salih Tozan Belgeseli | ||||||||||||||||
1971 | Kerem İle Aslı | 2008 | İzzet Günay Belgeseli | ||||||||||||||||
1971 | Umutsuzlar | ||||||||||||||||||
1961: Türk Filmleri Yarışması - En İyi Yönetmen - Kırık Çanaklar |
1966: 3. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Yönetmen - Namusum İçin |
1969: 6. Altın Portakal Film Festivali - En İyi 3. Film - İnsanlar Yaşadıkça |
1990: 3. Ankara Film Festivali - En İyi İkinci Film - Bütün Kapılar Kapalıydı |
1998: 35. Altın Portakal Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü |
2007: Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema - Sinema Onur Ödülü |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.