NATO-Ukrayna ilişkileri

Ukrayna ile Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO) arasındaki ilişkiler 1992'de başladı.^[1] Ukrayna, 2008 yılında NATO Üyelik Eylem Planı (MAP) ile başvuruda bulundu.^[2][3] NATO üyeliği planları, ülkeyi tarafsız tutmayı tercih eden Viktor Yanukoviç'in başkan seçildiği 2010 cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından rafa kaldırıldı.^[4] Yanukoviç, Euromaidan'daki gösterileri sırasında, Şubat 2014'te Ukrayna'dan kaçtı.^[5] Başlangıçta iktidara gelen geçici Yatseniuk Hükûmeti, ülkenin tarafsız statüsüne atıfta bulunarak, NATO'ya katılma planları olmadığını söyledi.^[6] Ancak, Ukrayna'daki Rus askeri işgali ve Ekim 2014'teki parlamento seçimlerinin ardından, yeni hükûmet NATO'ya katılmayı bir öncelik haline getirdi.^[7] 21 Şubat 2019'da Ukrayna Anayasası değiştirildi, Ukrayna'nın Avrupa Birliği ve NATO üyeliğine yönelik stratejik seyrine ilişkin normlar anayasa da üç maddede yer aldı.^[8][9]

NATO-Ukrayna ilişkileri

NATO	Ukrayna

Haziran 2021 Brüksel zirvesinde NATO liderleri, 2008 Bükreş zirvesinde alınan Ukrayna'nın sürecin ayrılmaz bir parçası olarak Üyelik Eylem Planı ile İttifaka üye olacağı, Ukrayna'nın geleceğini ve dış politikasını, dışarıdan müdahale olmadan belirleme hakkının olduğu kararını yinelediler.^[10] NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ayrıca Rusya'nın Ukrayna'nın NATO'ya katılımını veto edemeyeceğini vurguladı çünkü "büyük ülkelerin küçük ülkelerin ne yapacağına karar verdiği çıkar alanları çağına geri dönmeyeceğiz" açıklamasında bulundu.^[11]

NATO üyeliği konusunda daha ileri adımlar atılmadan önce Ukrayna, 24 Şubat 2022'de Rusya tarafından istila edildi.

2005 ve 2013 yılları arasında yapılan anketlere göre, Ukrayna halkının NATO üyeliğine verdiği destek düşük kalmıştı.^{[12][13][14][15][16][17]} Ancak, Rusya-Ukrayna Savaşı ve Kırım'ın İlhakı'ndan bu yana, Ukrayna'nın NATO üyeliğine yönelik halk desteği büyük ölçüde arttı. Haziran 2014'ten bu yana anketler, vatandaşların yaklaşık % 50'sinin Ukrayna'nın NATO üyeliğini desteklediğini gösterdi. Demokratik Girişimler Vakfı tarafından Haziran 2017'de yapılan bir ankete göre, Ukraynalıların yaklaşık %69'u NATO'ya katılmak istiyor. Bu oran Yanukoviç'in iktidarda olduğu 2012'deki % 28'lik destekle karşılaştırıldığında, oldukça yüksektir.^[18]