Neccarzade Mustafa Rıza Efendi

Osmanlı döneminde yaşamış sufi, şair, hattat ve mesnevihan.

Hayatı

1679'da Giresun'un Şebinkarahisar ilçesinde doğdu. Daha sonra ailesi ile İstanbul'un Üsküdar ilçesine göç etmişlerdir. Neccarzade lakabının sebebi babası İbrahim Efendi'nin köprü inşasındaki ustalığından kaynaklanmaktadır.

İlk eğitimi Üsküdar'daki hocalardan almıştır. Aziz Mahmud Hüdai Âsitanesi şeyhi Yakub Afvî'nin tavsiyesiyle onun babası Odabaşı şeyhi Celvetiyye tarikatına mensup Mustafa Fenayi'nin derslerine ve sohbetlerine devam etmiş ve ondan ardıllık (halifelik) veya üstatlık icazeti almıştır. Beşiktaş Mevlevihânesi şeyhi Mesnevihan Mehmed Memiş Efendi'den (ö.1723) Mesnevi okumuş ve ondan da Mesnevi okutma icazetnamesi almıştır.

Osmanlı-Rus savaşına da katılmış olan Rıza Efendi savaşın bitiminden sonra Edirne'ye gitmiştir. Edirne'de Arapzade Muhammed İlmi eliyle Nakşibendi tarikatının Müceddidiyye koluna bağlanmıştır ve ondan da Müceddidiye icazeti almıştır.

Neccarzade Edirne'den İstanbul'a dönmüş ve Beşiktaş'ta Sinan Paşa Tekkesi/Neccarzade Tekkesinde postnişin olmuş. Günümüzde sadece Sinan Paşa Camisinin yerinde olduğu ve tekke kısmının yıkıldığı bu yerde tasavvufi eğitim vermeye devam etmiştir.

1744'te hastalanmış ve iki yıl süren hastalığı 1746'da vefatıyla neticelenmiştir.

Tasavvufi Görüşü

Mustafa Rıza Efendi Nakşibendi-Müceddidiye bağlı bir sufidir. Müntesibi olduğu yolda Muhyiddin Arabi yerine İmam Rabbani'nin Vahdet-i Şuhud görüşü ağırlıklı olarak benimsenmektedir. Ancak Mustafa Rıza Efendi dahil olduğu sufi yoldan farklı olarak Muhyiddin Arabi'nin vahdet-i vücud görüşünü benimsemiştir.

Mustafa Rıza Efendi bir şiirinde bu bağlılığı Muhyiddin Arabi'yi kendi şeyhiyle birlikte zikrettiği şiirinde şu şekilde ifade etmiştir.

İbnü'l-Arabî eriştiği şerefi bize miras bırakmıştır / Ondaki şey (şeref) Arap-zâde Şeyh Muhammed'e geçmiştir.

Eserleri

• Divan
• er-Risâle fi beyani'l-itikad ve'l-amel ve'l-ahlak
• Terceme-i Muhtasaru'l-velâye

Ayrıca bakınız

• Tasavvuf
• Vahdet-i Vücud
• Ekberilik