Necmettin Sadak

Sadık Necmettin Sadak^[1] (1890, Isparta - 21 Eylül 1953, Ankara), Türk gazeteci ve siyasetçi.

Necmettin Sadak
Türkiye Dışişleri Bakanı
Görev süresi 10 Eylül 1947 - 22 Mayıs 1950
Başbakan	Hasan Saka Şemsettin Günaltay
Yerine geldiği	Hasan Saka
Yerine gelen	Fuat Köprülü
Türkiye Büyük Millet Meclisi 3., 4., 5., 6., 7. ve 8. Dönem Milletvekili
Görev süresi 1 Kasım 1927 - 24 Mart 1950
Seçim bölgesi	1927 – Sivas 1931 – Sivas 1935 – Sivas 1939 – Sivas 1943 – Sivas 1946 – Sivas
Galatasaray SK Başkanı
Görev süresi 1 Ocak 1928 - Ekim 1929
Yerine geldiği	Adnan İbrahim Piroğlu
Yerine gelen	Abidin Daver
Kişisel bilgiler
Doğum	Sadık Necmettin 1890 Isparta, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm	21 Eylül 1953 (63 yaşında) New York, Amerika Birleşik Devletleri
Partisi	Cumhuriyet Halk Partisi (1927-1950)
Bitirdiği okul	Galatasaray Lisesi Lyon Üniversitesi

15 Eylül 1927 tarihli Servet-i Fünun dergisinde Necmettin Sadak

21 Eylül 1953 tarihli Akşam gazetesinde Necmettin Sadak'a dair bir çizim.

Hayatı

Babası adliye hakimlerinden Açıkbaşzade Sadık Şahabettin Bey, annesi Arife Hanım'dır.^[1][2] Fatma Belkıs ve (boşanma sonucu) İlhan Hanım'larla evli; Fatma Neclâ ve Ayşe Leylâ'nın babasıdır.^[2] İlköğrenimini Edirne'de, ortaöğrenimini İzmir ve Konya İdadilerinde yaptı ve babasının mahkeme başkanı olarak İstanbul'a tayini üzerine Mekteb-i Sultanî'ye (Galatasaray Lisesi) girdi. 1910 yılında bu mektebi bitirerek yüksek tahsilini Lyon Üniversitesi'nde yaparak 1914 yılında yurda döndü. Maarif Nezareti tercümanlığında, sonra Telif ve Tercüme Dairesi Mümeyyizliğine tayin oldu. 1916 yılında İstanbul Darülfünunu İçtimaiyat Müderris Muavinliğine sonra Ziya Gökalp'den boşalan İçtimaiyat profesörlüğüne getirildi. 1918 yılında Kazım Şinasi Dersan, Falih Rıfkı Atay, Ali Naci Karacan ile birlikte 200'er lira sermaye koyarak Akşam gazetesini kurdu.^[3] 1928'den sonra III., IV., V., VI., VII. ve VIII. Dönem Sivas Milletvekilliği yaptı. 1928-1929 yılları^[4] arasında Galatasaray Spor Kulübü Başkanlığını yürüttü.

1932'de Cenevre'de silahların bırakılması konferansında, 1936 yılında Montrö Boğazlar Sözleşmesi'nde ve Milletler Cemiyeti'nde Türkiye delegesi oldu. II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'na yakınlığıyla biliniyordu.^[5][a]

10 Eylül 1947 tarihinde Dışişleri Bakanı oldu ve bu görevini 22 Mayıs 1950 tarihine kadar sürdürdü.

16 Mart 1948 tarihinde Paris'te 16 devletin dışişleri bakanları ile yapılan toplantıda Türkiye'nin Avrupa Paktı'na alınması için demeçler verdi.

Ölümü

Akciğer rahatsızlığı olduğunu öğrenip İsviçre'ye giderek ameliyat olduğunda, akciğer kanseri teşhisi kondu. İstanbul'a döndükten sonra hastalığını eşi İlhan Hanım'dan saklayıp tedavi olmak için ABD'ye gitti. New York'ta yaklaşık bir buçuk ay kanser tedavisi gördükten sonra 21 Eylül 1953 tarihinde öldü.^[6]

Notlar

1. Aynı kaynakta Sadak'a Almanların bir Mercedes araba aldığı ve kumar borçlarını kapattıkları yazılır.

Kaynakça

1. "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 1 Ağustos 2022.
2. "Türk Parlamento Tarihi" (PDF).Arşivlenmesi gereken bağlantıya sahip kaynak şablonu içeren maddeler (link) ^{[ölü/kırık bağlantı]}
3. "gazetebul.com Akşam Gazetesi Bilgiler". 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2011.
4. "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
5. John M. VanderLippe, The politics of Turkish democracy: İsmet İnönü and the formation of the multi-party system, 1938-1950 2 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., SUNY Press, 2005 ISBN 0791464350, sayfa 41 (İngilizce)
6. "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022.

Siyasi görevi
Önce gelen: Hasan Saka	Türkiye Dışişleri Bakanı 10 Eylül 1947 - 22 Mayıs 1950	Sonra gelen: Mehmet Fuad Köprülü
Sportif görevi
Önce gelen: Adnan İbrahim Piroğlu	Galatasaray SK Başkanı 1928-1929	Sonra gelen: Abidin Daver