Orenburg

Orenburg (Rusça: Оренбу́рг; Kazakça: Орынбор (okunuşu: Orınbor); Tatarca: Ырынбур (okunuşu: Irınbur); Başkurtça: Ырымбур (okunuşu: Irımbur)), Rusya'nın Volga Federal Bölgesinde bulunan Orenburg Oblastı'na bağlı şehir, aynı zamanda Oblast'ın yönetim merkezi. Başkent Moskova'nın 1478 km güneyinde Ural Nehri civarındadır. (51°47′N 55°06′E) Nüfusu 542.700'dür (2005). Orenburg şehri 1920-1925 yıllarında Kazakistan'a başkentlik yapmıştır.

Orenburg Орынбор
Оренбург
Bayrak Arma
Rusya haritasında Orenburg
Ülke	Rusya
Eyalet	Orenburg Oblastı
İdare
• Belediye Başkanı	Yuri Nikolayevich Mescheryakov
Nüfus  (2002)
• Toplam	556.127[1] (2.013 y)
Alan kodu	+7 +7 3532
Resmî site http://www.admin.orenburg.ru/

Tatar, Başkurt, Kazak Türklerinin yaşadığı bölgelerden biridir. Orenburg şehri günümüzde kuzey ve güney olmak üzere iki bölgeye ayrılmıştır.

Ulaşım

Orenburg– ulaşım yönünden iyidir. Samar, Orsk, Ural, Aktöbe, Ufa dolayına giden otoyolları var. Demir yolu ile Moskova, Yekatirinburg, Ufa (Öfe), Samara (Samar), Çilebek, Kiev, Adler, Taşkent, Astana, Bişkek ulaşımı olmaktadır. Şehrin yeni elektrikli trenleri Novosergiyev, Akbolak, Kuvandık, Sarıktaş, Sarıktaş, Sakmar gibi yakın yerleşimlere de olmaktadır. Federal yolu R239 (Kazan — Orenburg — Akbolak— Kazakistan) ulaşımı rahattır. Hava limanı vardır. 1932 yılında kurulmuş olan (OrenAir / Оренбургские авиалинии) adı ile hava yolu firması bulunur.

Oteller

Orenburg'da 302u aşkın otel bulunur:

• 4 yıldızlı: «Rostoşi» iş oteli, spa-otel türünden «La Vi de Şato», «Stepnaya Palmira» (Bozkır yazı), «Don Kihot» (Don Kişot), «Orenburg», «Fakel»;
• 3 yıldızlı: «Armada Komfort Otel», «Rostoşi» konukevi, «MİA», «Briz», «Viktoriya», «Yujnıye Borota» (güney kapısı) iş oteli, «Niva»;
• 2 yıldızlı: «Lada», «Rostoşi»;
• 1 yıldızlı: «Bristol», «RUSLAN», «Belıy Lebed» (Ak Kuğu), «Kolosok».
• Hostel: «OrenHostel».

Nüfus durumu

1811 yılında 5400^[2] olduğu sanılan şehrin nüfusu artık günümüzde (2013 yılına göre) 556.127^[2] kişidir.

Etnik yapı

2010 yılı verilerine göre etnik yapıda şehir çok çeşitlilik gösterir:

Ulus Kişi sayısı.  % Yüzdelik. Ruslar 444 470 83,45 % Tatar Türkleri 41 451 7,78 % Kazak Türkleri 10 796 2,03 % Ukraynalılar 10 502 1,97 % Başkort Türkleri 5 890 1,10 % Ermeniler 3 378 0,63 % Mordvalar 2 750 0,52 % Diğer Türk toplulukları 13 409 2,52 % Toplam 532 646 100,0 %

^[3]

Eğitim

• Orenburg Devlet Üniversitesi
• Orenburg Devlet Pedagoji Üniversitesi

Din

Camii yerine mescid anlamında meçet sözü kullanılır. Şehirde kilise ve sinagog da bulunur. Eski yerleşim Türklere ait olduğu için eski yapı camiiler de bulunur. Camiilere gelenler ise yerli Türklerden Tatar, Kazak, Başkurt ve Kırgızlardır.

• Karavan-Saray mescidi (Kervansaray camii)
• Orenburg Ulu Camii
• Husayin Mescidi (Hüseyin camii)

Ünlü kişiler

• Şamil Abdraşitov (Абдрашитов, Шамиль Мунасыпович) — pilot, Sovyetler Birliği kahramanı
• Ahmet Baytursınulı (Kazakça: Ахмет Байтұрсынұлы) (Ахмет Байтурсынов) (1873—1937) — Kazak Türklerinden sosyal aktivist, Türkbilimci (Türkolog), dilbilimci, edebiyat eleştirmeni, mütercim. Orenburgda yaşamıştır ve okumuştur. Yayıncılık ve siyasetle meşgul olmuştur.
• Alibey Cankeldin (Kazakça: Әліби Тоқжанұлы Жанкелдин, 1884—1953) (Джангильдин, Алиби Тогжанович) — Sovyet devrimcisi, sosyal aktivist.
• Musa Celil (1906—1944) (Муса Джалиль) — Sovyet devri Tatar Türklerinden şair, Sovyetler Birliği kahramanı, Lenin ödülü hak sahibi. Orenburg eyaletinin Mustafino (Мустафино) köyünde doğmuş, Orenburg'da Hüseyin Medresesinde (медресе Хусаиния) okumuş ve Orenburg'da Tatar Millet Enstitüsünden mezun olmuştur (20. asrın ilk çeyreği).
• Cevdet Feyzullin (Җәүдәт Харис улы Фәйзуллин)(1910—1973) — besteci, folklorcu. Tataristan halk sanatçısı. Tataristan Otonom Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Abdullah Tukay ödülü layık görüldü.
• Merver Ansel, 16 Ağustos 1902 tarihinde, Rusya İmparatorluğuna bağlı Odenburg şehrinde doğmuştur. Türkiye'nin ilk kadın Veteriner Hekimidir.

Kaynakça

1. Rusya 2013 Nüfus Sayım İstatistiği http://www.gks.ru/free_doc/doc_2013/bul_dr/mun_obr2013.rar 13 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2. "Arşivlenmiş kopya". 5 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2014.
3. "Итоги::Оренбургстат". 6 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2014.

Dış bağlantılar

• İlginç Orenburg yerlerde (İngilizce) (Rusça)