Prunus

Prunus, gülgiller (Rosaceae) familyasından kiraz, karayemiş, kayısı, şeftali, badem ve erik gibi meyve ağaçlarını içeren cins.

Prunus
Prunus spinosa
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Plantae Şube: Tracheophyta Sınıf: Magnoliopsida Takım: Rosales Familya: Rosaceae Oymak: Amygdaleae Cins: Prunus L., Sp. Pl.: 473 (1753).
Türler
metne bakınız. Vikitür'de Prunus ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.

Morfolojik özellikleri

Çiçekler genellikler pembe ile beyaz renkli, beş taç yaprak ve beş çanak yapraklıdır, tekli veya iki, altı ya da daha fazla salkımdan oluşan şemsiye çiçek kuruludur. Meyve bütün türlerde oldukça büyük bir çekirdekten oluşan drupadır. Yapraklar basit, genellikler mızraksı, lopsuz ve yaprak kenarı tamamen dişlidir.

Sınıflandırma

Tüylü kiraz (Prunus tomentosa)

Tarih

Prunus cins ismi ilk olarak Linnaeus'un Species Plantarum adlı eserinde kullanılmıştır. Linnaeus 1737 yılındaki çalışmasında modern Prunus'u 4 ayrı cinse ayırdı: Amygdalus, Cerasus, Prunus ve Padus. fakat 1758 yılında Amygdalus ve Prunus'a indirgedi. Linnaeus'un o zamanlarda kullandığı cins adları bugünkü Prunus cinsinin birer alt cinsi olarak kabul edilmektedir.

Modern

Prunus'un 48 türü üzerinde yapılan DNA çalışması tamamlanmıştır. Prunus monofiletiktir ve bazı Avrasyalı soylardan gelir. Modern sınıflandırmada bazı morfolojik farklılardan dolayı Prunus 6 alt cinse ayrılır.

Alt cinsleri:

• Alt cins Amygdalus : Badem ve şeftaliler.
• Alt cins Cerasus : Kirazlar.
• Alt cins Laurocerasus : Karayemişler.
• Alt cins Lithocerasus : Bodur kirazlar.
• Alt cins Padus : Kuş kirazları.
• Alt cins Prunus : Erik ve kayısılar.

Kullanımı

Ticari meyve üretimi amacıyla badem, kayısı, kiraz, şeftali ve erik kültivarları geliştirilmiştir. Bademin yenebilir kısmı tohumdur; badem sert çekirdekli bir meyvedir, nuks değildir. Birkaç kültivar ve melez türü süs bitkisi olarak yetiştirilir, genellikle çiçekleri bazen de kabuk ve yaprakları için peyzaj çalışmalarında kullanılırlar.

Türler

Afrika kirazı (Prunus africana) Prunus alabamensis Prunus alleghaniensis Prunus americana Prunus andersonii Prunus angustifolia Kayısı (Prunus armeniaca) Kiraz (Prunus avium) Prunus caroliniana Kiraz eriği (Prunus cerasifera) Himalaya yabani kirazı (Prunus cerasoides) Vişne (Prunus cerasus) Erik (Prunus domestica) Badem (Prunus dulcis) Prunus emarginata Prunus fasciculata Prunus fremontii Step kirazı (Prunus fruticosa) Prunus geniculata Prunus glandulosa Prunus gracilis Japon kuş kirazı (Prunus grayana) Prunus havardii Prunus hortulana Prunus ilicifolia Fuji kirazı (Prunus incisa) Damson eriği (Prunus insititia) Japon kirazı (Prunus japonica) Karayemiş (Prunus laurocerasus) Portekiz karayemişi (Prunus lusitanica)

Amur kirazı (Prunus maackii) Mahlep (Prunus mahaleb) Prunus maritima Prunus mexicana Prunus minutiflora Prunus mume Prunus munsoniana Prunus murrayana Prunus myrtifolia Prunus nigra Prunus occidentalis Kuş kirazı (Prunus padus) Prunus pensylvanica Şeftali (Prunus persica) Prunus pleuradenia Dağ kirazı (Prunus prostrata ) Prunus pumula Prunus rivularis Japon eriği (Prunus salicina) Kara kiraz (Prunus serotina) Prunus serrulata Çakal eriği (Prunus spinosa) Oregon eriği (Prunus subcordata) Prunus subhirtella Prunus tenella Prunus texana Tüylü kiraz (Prunus tomentosa) Prunus triloba Prunus umbellata Prunus virginiana