Sami Şekeroğlu

Sami Şekeroğlu (26 Şubat 1937, Elazığ - 24 Kasım 2024, İstanbul), Türk sinema profesörü ve yönetmendir.^[2] Türkiye'nin ilk sinema profesörlerinden biri olan Şekeroğlu,^[3][4] aynı zamanda Türkiye'nin ilk sinema kulübü olan Kulüp Sinema 7'nin ve Türk Film Arşivi'nin de kurucusudur.^[5]

Sami Şekeroğlu
Doğum	26 Şubat 1937 Ulukent, Harput, Elazığ, Türkiye
Ölüm	24 Kasım 2024 (87 yaşında) İstanbul, Türkiye
Defin yeri	Hasdal Mezarlığı
Milliyet	Türk
Mezun olduğu okul(lar)	İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi
Meslek	Akademisyen, film yönetmeni
Etkin yıllar	1962-2024
Evlilik	Duygu Şekeroğlu[1]
Çocuk(lar)	Ayşe, Turgut
Ebeveyn(ler)	Bedriye, Ali Feyzi

Hayatı

Sami Şekeroğlu, 26 Şubat 1937'de Harput'un o dönemki adıyla Hüseynik köyünde dünyaya geldi.^[2] Annesi Bedriye, babası ise bölgede sesiyle tanınan Ali Feyzi Efendi'dir.^[6] Şekeroğlu'nun çocukluğu ailesinin Elazığ'daki üzüm bağlarında geçti. İlkokulu Hüseynik'te okuyan Şekeroğlu, ortaokulu Elazığ'da ve bir dönem de Ankara Atatürk Lisesi'nin ortaokul kısmında okumuştur. Ortaokul eğitiminin ardından Elazığ Lisesi'ndeki eğitimine başlayan Şekeroğlu, burada Muhibbe Darga, Memnune Bildik, Vahap Kışoğlu, Şükrü Kapucu gibi eğitimcilerden dersler aldı.^[7] Lisede birçok tiyatro oyunu sahneleyen Şekeroğlu aynı zamanda sinema, edebiyat ve resimle de ilgilendi.^[8]

Lise eğitiminin ardından İstanbul'a gelen Şekeroğlu, burada o dönemki adıyla İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi'nin açtığı sınavı kazanarak "Yüksek Resim Bölümü"ne kaydoldu.^[9] Burada Bedri Rahmi Eyüpoğlu, Ahmet Kutsi Tecer ve Ali Avni Çelebi gibi isimlerden dersler aldı.^[9] Üniversite eğitimi sırasında Fazıl Hüsnü Dağlarca, Abdi İpekçi gibi isimlerle tanışarak Yön Dergisi'nde yazılar yazmaya başladı. Şekeroğlu bu dönemde birçok konferans ve şiir matineleri de düzenledi.^[9] Atilla İlhan'ın davet edildiği bir şiir matinesi üzerine İlhan bu davet ile ilgili: "Yirmi-yirmi beş şiir okudum zannederim, neredeyse omuzlar üstünde çıktık. Bana sorarsan bir Atilla İlhan mitosu varsa orada başladı." diyerek Sami Şekeroğlu'nun düzenleyicileri arasında olduğu matinenin kendisi için olan önemini vurgulamıştır.^[10][11]

Kurucusu olduğu "Türk Film Arşivi"ni 1969'da tüm mal varlığıyla karşılıksız olarak Akademiye devrederek "Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Film Arşivi"nin de kurucusu oldu. 1967'de Uluslararası Film Arşivleri Federasyonuna (FIAF) üye olan kurum, 1973'te yetkili ve asil üye olarak kabul edildi.

1974'te ilk sinema eğitimini başlattı. İDGSA'da Sinema Televizyon Enstitüsü olarak başlayan okul, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sinema-TV Bölümü olarak devam etmektedir.

1982'de Neşet Günal'ın resimlerinden ilham alarak yönettiği "Toprak Adamları" adlı deneysel kısa filmiyle 1985'te Kültür Bakanlığı Sinema Başarı Ödülünü aldı.

Hazırlayıp yönettiği "Türk Sinema Tarihi" ve "Dünya Sinema Tarihi" belgeselleri TRT'de yayımlandı.

Mimar Sinan Üniversitesi Sinema-TV Merkezi bünyesinde ilk Sinema Müzesini kurdu.

İki dönem MSGSÜ Rektör Yardımcılığı ve Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanlığı görevlerini üstlendi. MSGSÜ Senatosu bir vefa borcu olarak, 53 yıllık emeğinin ürünü olan Sinema-TV Merkezi'nin isminin “Prof. Sami Şekeroğlu Sinema-TV Merkezi” olarak değiştirilmesi kararını aldı. 12 Mart 2013'te yapılan törenle isim değişikliği açıklandı.

2023 yılında sinema alanında Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri'ne layık görüldü.^[12]

Şekeroğlu, 24 Kasım 2024'te 87 yaşında İstanbul'da hayatını kaybetti.^[13] 26 Kasım 2024'te Levent Afet Yolal Camii'nde kılınan cenaze namazı sonrası Hasdal Mezarlığına defnedildi.^[14]

Ödüller

• 1985: "Toprak Adamları, Neşet Günal" filmiyle Kültür Bakanlığı Sinema Başarı Ödülü
• 1992: Altın Koza Film Festivali – Yaşam Boyu Onur Ödülü
• 1997: MSÜ Rektörlüğü Takdir Belgesi
• 2000: Show TV & CINE 5, Geçmişi Geleceğe Bağlayan Kişi Ödülü
• 2000: 33. Sinema Yazarları Derneği Onur Ödülü
• 2002: İFSAK Sinema Onur Ödülü^[15]
• 2002: İBB Türk Dünyası Kültür Sanat Onur Ödülü
• 2003: Truva Folklor Araştırmaları Derneği Sinema Ödülü^[16]
• 2004: Türk Sinemasının 90. Yılı Kutlamaları Onur Plaketi
• 2005: STM-DER Sinema-Televizyon Mensupları Derneği Teşekkür Belgesi
• 2007: 7. Frankfurt Türk Film Festivali Onur Ödülü
• 2007: 2. Dadaş Film Festivali Onur Ödülü^[17]
• 2008: Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) etkinlikleri, Kültür Sanat Hizmet Ödülü
• 2009: Adalar Kültür Derneği Onur Ödülü
• 2014: 5. Malatya Uluslararası Film Festivali Emek Ödülü
• 2016: 19. Randevu İstanbul Uluslararası Film Festivali Onur Ödülü
• 2017: 24. Uluslararası Adana Film Festivali Onur Ödülü
• 2018: Sabah Yıldızı Kültür ve Sanat Ödülleri, Sinemaya En Yüksek Katkıda Bulunan Kurum, Prof. Sami Şekeroğlu Sinema TV Merkezi Film Arşivi^[18]
• 2018: Van İpekyolu Kısa Film Festivali Onur Ödülü^[19]
• 2019: 9. Uluslararası Suç ve Ceza Film Festivali, Sinemaya Katkı Ödülü^[20]
• 2020: 52. Sinema Yazarları Derneği Emek Ödülü^[21]
• 2023: Türkiye Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülleri