Seyid Cafer Pişevari

Seyid Cafer Pişeveri, (Azerice: Seyid Cəfər Pişəvəri, 26 Ağustos 1892, Zeyva, Halhal, İran - 11 Haziran 1947, Bakü, Azerbaycan SSC, SSCB), İran'ın ilk Marksistlerinden, yenilikçi, gazeteci ve yazardır. Azerbaycan Demokrat Fırkası'nin başkanı olarak 1945-46 arasında Tebriz başkentli Marksist Azerbaycan Millî Hükûmeti'ni kurdu.

Seyid Cafer Pişevari
Seyid Cafer Pişevari'nin porte fotoğrafı
1. Azerbaycan Millî Hükûmeti Başkanı
Görev süresi 2 Kasım 1945 - 15 Kasım 1946
Yerine geldiği	Makam oluşturuldu
Yerine gelen	Makam kaldırıldı
Kişisel bilgiler
Doğum	26 Ağustos 1892 Zeyva, Halhal, İran
Ölüm	11 Haziran 1947 (54 yaşında) Bakü, Azerbaycan SSC, SSCB
Partisi	Azerbaycan Demokrat Fırkası

Pişeveri 1892'de Halhal eyaletinin Zeyva kentinde yoksul bir ailenin çocuğu olarak doğdu ve ilk öğrenimini orada tamamladı. 1905'te Bakü'ye gitti. Bülbüle kentinde öğrenimine devam etti, aynı zamanda sanatla da uğraştı. 1903'ten 1917'ye kadar Kırdalan bucağında öğretmenlik yaptı. Yaptığı araştırmalardan sonra siyasete girmeye karar verdi. Bakü'de yayımlanan Açık Söz gazetesinde yazıları çıktı. İran halklarının ağır durumu onu düşündürdü. 1918'de Azərbaycan Cüzilayənfəki-Azərbaycan gazetesinde çalışmaya başladı, İran halklarının durumunu düzeltecek makaleler yayınlayarak çözümler aradı.

1924'te Kaçar Hanedanlığı İran'da sona erince Rıza Han bir İran ulusu yaratmaya koyuldu. Bu yıllarda cezaevine attığı 50 kişilik sosyalist aydınların içinde Seyid Cafer Peşaveri de vardı. Türkiye'deki solcu Mehmet Ali Aybar gibi ülkeye özgü sosyalizmi savunuyordu. Tebriz merkezli Azerbaycan Millî Hükûmeti'ni kurdu. Aynı dönemde Tebriz'de Azerbaycan Üniversitesi'nin kuruluşunu gerçekleştirmiştir.

Uluslararası baskılar sonucu (Rıza Şah'ın genelkurmay danışmanı Çöl Ayısı lakaplı General Schvarzkoff'un babasıydı) Azerbaycan Millî Hükûmeti dağıldı. Seyyid Cafer Pişeveri ise Bakü'de şoförünün sağ kaldığı tartışmalı bir trafik kazasına kurban gitti.

Ayrıca bakınız

• Azeri yazarlar listesi

Kaynakça

• Seyid Cəfər Pişəvəri (Azerice)