Sodyum azotür

Sodyum azotür, NaN₃ formüllü inorganik bileşiktir. Bu renksiz tuz çoğu araba hava yastığı sisteminde kullanılan gaz oluşturucusudur. Diğer azotür bileşiklerinin hazırlanabilmesi için de kullanılır. İyonik bir maddede olan sodyum azotür, suda oldukça iyi çözünür ve güçlü bir toksiktir.

Sodyum azotür

Diğer adlar Sodyum trinitrür
Tanımlayıcılar
CAS numarası	26628-22-8
3D model (JSmol)	Etkileşimli görüntü
ChEBI	CHEBI:278547
ChEMBL	ChEMBL89295
ChemSpider	30958
ECHA InfoCard	100.043.487
EC Numarası	247-852-1
PubChem CID	33557
RTECS numarası	VY8050000
UNII	968JJ8C9DV
UN numarası	1687
CompTox Bilgi Panosu (EPA)	DTXSID8020121
InChI InChI=1S/N3.Na/c1-3-2;/q-1;+1  Key: PXIPVTKHYLBLMZ-UHFFFAOYSA-N  InChI=1/N3.Na/c1-3-2;/q-1;+1 Key: PXIPVTKHYLBLMZ-UHFFFAOYAH
SMILES [N-]=[N+]=[N-].[Na+]
Özellikler
Molekül formülü	NaN3
Molekül kütlesi	65.0099 g/mol
Görünüm	Beyaza kaçan reksiz katı
Koku	Kokusuz
Yoğunluk	1.846 g/cm3 (20 °C)
Erime noktası	275 °C (527 °F; 548 K) Şiddetli bir biçimde bileşenlerine ayrışır.
Çözünürlük (su içinde)	38.9 g/100 mL (0 °C) 40.8 g/100 mL (20 °C) 55.3 g/100 mL (100 °C)
Çözünürlük	Amonyakta çok iyi çözünür. Benzende az çözünür. Eter, aseton, hekzan ve kloroformda çözünmez.
Asitlik (pKa)	4.8
Yapı
Kristal yapı	Hekzagonal, hR12[1]
Termokimya
Isı sığası (C)	76.6 J/mol K
Standart molar entropi (S⦵298)	70.5 J/mol K
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)	21.3 kJ/mol
Gibbs serbest enerjisi (ΔfG⦵)	99.4 kJ/mol
Tehlikeler
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar
İşaret sözcüğü	TEHLİKE
Tehlike ifadeleri	H300, H310, H410
Önlem ifadeleri	P260, P280, P301+P310, P501[2]
NFPA 704 (yangın karosu)	4 1 3
Parlama noktası	300 °C
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)	27 mg/kg (oral, sıçan/fareler)[1]
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen)	yok[3]
REL (tavsiye edilen)	C 0.1 ppm (HN3 olarak) [cilt] C 0.3 mg/m3 (NaN3 olarak) [cilt][3]
IDLH (anında tehlike)	N.D.[3]
Güvenlik bilgi formu (SDS)	ICSC 0950
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar	Sodyum siyanür
Diğer katyonlar	Potasyum azotür Amonyum azotür
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).
Bilgi kutusu kaynakları

Hazırlanışı

Sodyum azotür sentezi için yaygın bir metot olan "Wislicenus işlemi" amonyaktan başlayan 2 basamağı içerir. İlk basamakta, amonyak sodyum amide dönüştürülür:

2 Na + 2 NH₃ → 2 NaNH₂ + H₂

Sonra sodyum amid, diazot monoksit ile birleştirilir:

2 NaNH₂ + N₂O → NaN₃ + NaOH + NH₃

Kimyasal reaksiyonlar

Sodyum azotürün güçlü asitlerle işleme konulması oldukça toksik olan hidrazoik asitin oluşması ile sonuçlanır:

H⁺ + N-3 → HN₃

Sulu çözeltileri yok denecek kadar hidrojen azit içerir:

N-3 + H
2O HN₃ + OH^- (K = 10−4.6
)

Sodyum azotür nitröz asit solusyonu ile işleme sokularak yok edilebilir:^[4] 2 NaN₃ + 2 HNO₂ → 3 N₂ + 2 NO + 2 NaOH