Sönmüş kuyruklu yıldız

Sönmüş kuyruklu yıldız, uçucu buzunun büyük bir kısmını kaybetmiş, kuyruk ve saç oluşturmak için çok az maddeye sahip olan bir kuyruklu yıldızdır. Durağan kuyruklu yıldız durumunda ise tükenmemiş olan uçucu bileşenler, hareketsiz bir yüzey tabakasının altına hapsedilmiştir.

NASA Deep Impact uzay sondası tarafından görüntülenen 9P/Tempel kuyruklu yıldız çekirdeği. Bu henüz sönmemiş, ancak bir kuyruklu yıldız çekirdeği hakkında bir fikir veriyor.

Saç ve kuyruk neredeyse hiç olmadığı için sönmüş veya durağan durumdaki bir kuyruklu yıldız, kuyruklu yıldızdan ziyade bir asteroiti andırabilir ve bu iki küçük Güneş Sistemi cismi arasındaki ayrım belirsizleşebilir. Kuyruklu yıldız çekirdeğindeki azot, su, karbondioksit, amonyak, hidrojen ve metan gibi uçucu maddeler buharlaştığında geriye kalan tek şey, hareketsiz bir kaya veya moloz yığınıdır. Bir kuyruklu yıldız sönmeye yaklaştıkça, bir geçiş evresinden geçebilir.

Sönmüş kuyruklu yıldızların doğası

Sönmüş kuyruklu yıldızlar, uçucu buzlarının çoğunu dışarı atmış ve kuyruk veya koma oluşturacak çok az şey kalmış olanlardır. Zamanla, kuyruklu yıldız çekirdeğindeki uçucu maddenin çoğu buharlaşır ve kuyruklu yıldız asteroide benzeyen küçük, karanlık, hareketsiz bir kaya veya moloz yığını haline gelir.^[1][2]

2013 Ekim sonu ile 2014 Ocak başı arasında Hubble Uzay Teleskobu tarafından gözlemlenen asteroit P/2013 R3'ün parçalanması.^[3]

Diğer ilgili kuyruklu yıldız türleri, Hubble geçiş kuyruklu yıldızları araştırmasında arananlar gibi, nesli tükenmeye yakın olan geçiş kuyruklu yıldızlarını içerir.^[4] C/2001 OG108 (LONEOS) gibi kuyruklu yıldızlar, sönmüş kuyruklu yıldızlar ile tipik Halley tipi kuyruklu yıldızlar (20-200 yıllık periyotlar) veya uzun periyotlu kuyruklu yıldızlar (200 yıldan uzun periyotlar) arasındaki geçişi temsil edebilir.^[5] Damokloidler grubunun küçük gezegenleri, yörünge parametrelerinin Halley tipi kuyruklu yıldızlarınkilerle benzerliğinden dolayı olası sönmüş kuyruklu yıldız adayları olarak incelenmiştir.^[5]

Durağan kuyruklu yıldızlar

Durağan kuyruklu yıldızlar, içinde uçucu maddelerin kapatılabileceği ancak aktif olmayan yüzeylere sahip olanlardır. Örneğin, 14827 Hypnos kalan uçucu maddelerin gaz salınımını önleyen birkaç santimetre kalınlığında bir kabukla kaplı sönmüş bir kuyruklu yıldız çekirdeği olabilir.^[6]

Hareketsiz kuyruklu yıldız terimi, aktifleşecek ancak aktif olarak gaz çıkışı olmayan kuyruklu yıldızları tanımlamak için de kullanılır. Örneğin 60558 Echeclus daha önce kuyruklu yıldız koması göstermişti ve bu nedenle ayrıca 174P/Echeclus kuyruklu yıldızı adı verildi. 2008'in başlarında günberi geçtikten sonra centaur 52872 Okyrhoe büyük miktarda aydınlandı.^[7]

Kuyruklu yıldızlar ve asteroitler arasındaki fark

Keşfedildiğinde asteroitler kuyruklu yıldızlardan farklı bir nesne sınıfı olarak görülüyordu ve 2006'da IAU tarafından "küçük Güneş Sistemi gövdesi " icat edilene kadar ikisi için birleşik bir terim yoktu. Bir asteroit ve bir kuyruklu yıldız arasındaki temel fark, bir kuyruklu yıldızın, yüzeye yakın buzların güneş radyasyonu ile süblimleşmesi nedeniyle koma göstermesidir. Birkaç nesne, önce küçük gezegenler olarak sınıflandırıldıkları, ancak daha sonra kuyruklu yıldız aktivitesi kanıtı gösterdiği için ikili listeye alındı. Tersine, bazı (belki de tümü) kuyruklu yıldızlar sonunda yüzeydeki uçucu buzlarından tükenir ve asteroit görünümü geliştirir. Diğer bir ayrım, kuyruklu yıldızların genellikle çoğu asteroitten daha eksantrik yörüngelere sahip olmasıdır; Özellikle eksantrik yörüngelere sahip çoğu "asteroit" muhtemelen durağan veya sönmüş kuyruklu yıldızlardır. Ayrıca, Güneş'e yakın yörüngede dönen gök cisimleri arasında ortak nesneler olarak teorize edilirler.^[8]

Dünyaya yakın asteroitlerin yaklaşık yüzde altısının artık gaz çıkışı yaşamayan sönmüş kuyruklu yıldız çekirdekleri olduğu düşünülür.^[6][9][10]

Sönmüş kuyruklu yıldızlar

günberi yakınında Don Kişot kuyruklu yıldızı (15 kadir)

Hypnos'un eksantrik (e=0,66) kuyruklu yıldız benzeri yörüngesi.

Şüpheli veya teorize edilen sönmüş kuyruklu yıldızlar şunlardır:

• (137924) 2000 BD19
• 14827 Hypnos^[6]
• 2101 Adonis
• 2015 TB145
• 3200 Phaethon^[10][11]
• 3552 Don Kişot^[10]
• P/2007 R5 (SOHO 1)^[8]
• 1996 PW muhtemelen sönmüş uzun dönemli bir kuyruklu yıldız^[12]

Ayrıca bakınız

• Centaur (küçük gezegen)
• Damokloid asteroit
• Uzay aracı tarafından ziyaret edilen küçük gezegenlerin ve kuyruklu yıldızların listesi
• kayıp kuyruklu yıldız