En İyi Sorular
Zaman Çizelgesi
Sohbet
Bakış Açıları
Sultan Murat Tümeni
Vikipedi'den, özgür ansiklopediden
Remove ads
Sultan Murad Tümeni (Arapça: فرقة السلطان مراد; Fırkat el-Sultan Murad, Türkçe: Sultan Murat Tümeni), Suriye İç Savaşı'nda Suriye Türkmen kimliği etrafında kurulan silahlı muhalif gruptur. Suriye muhalefetiyle aynı saftadır ve topçu ile hava desteğinin yanı sıra finansman ve askeri eğitim sağlayan Türkiye tarafından da yoğun bir şekilde desteklenmektedir. Türkiye'nin desteklediği Suriye Türkmen Ordusu arasında en önemli gruptur.
Remove ads
İdeolojisi ve yapısı
Sultan Murad Tümeni; neo-Osmanlıcılık, İslamcılık ve Turancılık gibi aşırı sağ ideolojileri destekleyen yahut en azından hoşgörüyle karşılayan birkaç Suriyeli muhalif gruptan birisidir.[18]
Grubun komutanları arasında Ahmet Osman, Fehim İsa ve etnik Arap olan Ali Şeyh Salih de bulunmaktadır.[19]
Teçhizat
Türkiye'nin Suriye'ye askeri müdahalesine katılan Suriyeli muhalif gruplar arasında Sultan Murat Tümeni, Türk Silahlı Kuvvetleri'nden en fazla destek alan gruptur. Operasyon sırasında en az 8 adet FNSS ZMA-15 zırhlı personel taşıyıcı kullanmıştır. Grup aynı zamanda Milkor MGL bombaatarlarını da kullanmaktadır.
Grubun ana ağır silahları, ağır makineli tüfekler ve otomatik toplarla donanmış teknik araçlardan oluşmaktadır. Grup daha önce ABD'den BGM-71 TOW tanksavar füzelerini de almıştı ancak Türkiye, Suriye'ye müdahalesinden bu yana gruba ABD'den daha fazla destek vermektedir.
Remove ads
Tarihi
Özetle
Bakış açısı
Sultan Murat Tugayı 2013'ün başlarında kurulmuş ve esas olarak Halep'de faaliyet göstermiştir. Grup 2016 yılı itibarıyla yaklaşık 1.300 savaşçıya sahip olduğunu iddia etmiştir.[20]
Grup Şubat 2016'da Ahrar uş-Şam liderliğindeki Ceyş Halep muhalif koalisyonuna katılmıştır. Koalisyon, Kürtlerin liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri'ne bağlı bir ÖSO grubu olan Devrimciler Ordusu ile çatışmıştır.[21] Yüksek rütbeli bir Devrimciler Ordusu komutanı olan "Abu Udai Menagh"ın Ağustos 2016'da Sultan Murat Tümeni'ne katıldığını bildirilmiştir.[22]
Sultan Murat Tümeni, Şubat 2016'daki[21] ve Mart-Haziran 2016'daki Kuzey Halep Saldırısı'nda IŞİD'e karşı savaşmıştır.[23] Ağustos 2016'da El Rai Muharebesi'nde (Ağustos 2016) El Rai'yi IŞİD'den ele geçirmiştir.[24] Grup, Şubat 2017'de El Bab'ı IŞİD'in elinden geri almıştır.[25]
Suriye Millî Ordusu
Grup, Türkiye'nin Suriye'ye askeri müdahalesinde yer almıştır. 2017 yılının ortalarında Fehim Ebu İsa'nın komutasına girmiş ve Türk topçusundan kara desteği alan Havar Kilis Operasyon Odası'nın bir parçası olmuştur.[9] Suriye Millî Ordusu (SMO) içindeki diğer birliklerle birlikte "Sultan Murat Bloku"nu oluşturmuştur.[26] Kasım 2017'de grubun komutanı Fehim İsa'nın, Havar Kilis Operasyon Odası ve içindeki Sultan Murat Bloku'nun genel komutanlığına atandığı bildirilmiştir. Blok, Suriye Türkmen Cephesi'nin de aralarında bulunduğu Türkmen ve Arap birimlerinden oluşmaktaydı.[27]
4-15 Haziran 2017 tarihleri arasında Sultan Murat Tümeni liderliğindeki SMO grupları ile Ahrar uş-Şam ile müttefikleri arasında El Bab ve yakınlarında şiddetli çatışmalar yaşanmıştır. 15 Haziran gününe kadar yaşanan çatışmada 33 kişi ölmüş, 55 kişi yaralanmıştır. 8 Haziran günü, aralarında birkaç Sultan Murat Tümeni komutanının da bulunduğu 60 ila 70 SMO savaşçısı, çatışmalar sırasında Suriye Ordusu ve Suriye Demokratik Güçleri'ne kaçmıştır.[28] Havar Kilis Operasyon Odası'na göre, rejim güçlerine sığınan Ebu el-Kheir el-Munbaji liderliğindeki birlik suç faaliyetlerinde bulunmaktaydı ve firar ettiğinde tutuklanması gerekiyordu.[29]
Haziran 2019'da grup, Avustralyalı IŞİD üyesi Mohamed Zuhbi'yi Afrin yakınlarında yakaladı ve üç ay boyunca elinde tuttuktan sonra yargılanmak üzere Türkiye'ye teslim etti.[30]
Grup 2019 yılının sonlarında, Kürtlerin önderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) karşı Türkiye liderliğinde yürütülen bir harekât olan Barış Pınarı Harekâtı'na katıldı.[31]
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'ne göre Sultan Murat Tümeni'nın Humus el-Ediyye Birliği, Türkiye tarafından Suriye Ordusu esirlerinin Soçi Mutabakatı bağlamında tek taraflı olarak serbest bırakılmasının ardından 2019 Kasımı'nın başında Ceyşül İzze'ye geçmiştir.[32]
Suriye dışındaki çatışmaları
Türk kaynaklarına ve Afrin'deki bir aktiviste göre Sultan Murat Tümeni, Türkiye'nin Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükûmeti'ne Aralık 2019'da yardım amacıyla düzenlediği operasyon kapsamında Libya'ya savaşçı göndermeye gönüllü olan gruplardan biri olmuştur.[33] 2020'nin başlarında ve ortasında Sultan Murat Tümeni savaşçılarının Libya'da olduğuna dair başka raporlar da bulunmaktadır.[34][35][36] Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, bu savaşçıların arasında reşit olmayanların da olduğunu söylemektedir.[37] Sultan Murat Tükemi takım liderlerinden Murad Ebu Hamud El Azizi'nin, o ay Trablus'ta yaşanan çatışmalarda öldürüldüğü Egypt Today tarafından bildirilmiştir.[38]
Sultan Murat Tümeni savaşçılarının 2020 yılında Türkiye tarafından Azerbaycana konuşlandırıldığı bildirilmiştir.[39][40][41][42]
Remove ads
Savaş suçları
Özetle
Bakış açısı
Savaş esirlerine yönelik işkence iddiası
Türkiye destekli muhalifler 2016 Eylül'ünde IŞİD'den Cerablus'u ele geçirdikten sonra Kürt medyası, YPG'nin birtakım iddiasını bildirmiştir. İddialara göre 2 Sultan Murat Tümeni savaşçısı, yakalanan dört YPG savaşçısının yanında resmedilmiş ve Hama'dan gelen bu iki Sultan Murat Tümeni savaşçısı SDG liderliğindeki Cerablus Askeri Konseyi tarafından intikam amacıyla esir alınmış ve Kürt Anti-Terör Birimleri tarafından sorgulanmıştır. İddiaya göre sorgulanan Sultan Murat Tümeni esirleri, YPG mahkumlarına işkence ettiklerini ve Türkiye'ye teslim ettiklerini itiraf etmiştir.[43]
Sivil alanların bombalanması
25 Ekim 2013 tarihinde Sultan Murat Tümeni, Halep'teki bir manastırı bombalamıştır.[44]
Uluslararası Af Örgütü'nün Mayıs 2016 tarihli bir raporuna göre, Halep Savaşı (2012-2016) sırasında Şeyh Maksud'a Sultan Murad Tümeni'nin de dahil olduğu Fetih Halep Operasyon Odası tarafından gelişigüzel bombardıman yapılmış ve Şubat ile Nisan 2016 arasında 30'u çocuk olmak üzere en az 83 sivil öldürülmüş, 700'den fazla sivil de yaralanmıştır.[45] Uluslararası Af Örgütü'nün bölge direktörü, tekrarlanan bu gelişigüzel saldırıların savaş suçu teşkil ettiğini ileri sürmüştür.[45]
Birleşmiş Milletler Bağımsız Uluslararası Suriye Arap Cumhuriyeti Araştırma Komisyonu'nun Şubat 2017'de hazırladığı bir rapor, 2016'da Doğu Halep kuşatması sırasında Fetih Halep'in Şeyh Maksud'da yaşayan Kürtlerden intikam alma sözü verdiği ve ardından sivillerin yaşadığı yerlere kasıtlı olarak saldırdığı sonucuna varmıştır. Kürt bölgesinin mahallelerinde düzinelerce sivilin öldürülüp sakat bırakıldığı ve bu eylemlerin sivil nüfusa yönelik saldırılar düzenlemenin savaş suçu teşkil ettiği belirtildi.[46][47][doğrulama gerekli]
Yağma
Eylül 2020'de, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Ofisi (OHCHR) ve Suriye Arap Cumhuriyeti Bağımsız Uluslararası Araştırma Komisyonu, Suriye Millî Ordusu savaşçılarının Kuzeybatı Suriye'de gerçekleştirdiği insan hakları ihlallerini bildirmiştir. Bu raporlar arasında ''24. Tümen (Sultan Murat Tugayı) Afrin ve Resulayn bölgelerinde (Halep ve Haseke) yağma savaş suçunu tekrarlayarak işlemiştir... ayrıca düşmanın malını yok etme veya ele geçirme savaş suçundan da sorumlu olabilir.'' şeklinde bir rapor bulunmaktadır.[48][49] Bir vakada, çatışmalar nedeniyle yerinden olan Tel el-Arisa köyünden bir sivil, yağmalanan eşyalarını bir Sultan Murat Tümeni subayından geri satın almak zorunda kalmıştır.[49][50] Komisyon, grup üyelerinin parmağının olduğu Kürt kadınlarının zorla evlendirilmesi ve kaçırılması vakalarına dair raporlar almıştır.[50]
Çocuk askerler
Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı'nın 2021 İnsan Kaçakçılığı (TIP) raporuna göre Türkiye, Suriye'de küçük çocukları askere alan ve onları Libya'ya savaşmaya gönderen Sultan Murat Tümeni'ne destek sağlayarak çocuk asker kullanmakla suçlanmıştır.[51][52][53][54]
Sivillerin kaçırılması ve işkence edilmesi
Afrin Post, Sultan Murat Tümeni'nin kendilerine şikayette bulunduktan sonra Halil Manla isimli bir sivili kaçırdığını ve onu karargâhlarına götürdüklerini bildirmiştir. Onu, 1.000 Türk lirası fidye karşılığında serbest bırakmadan önce dövmüş ve işkence etmişlerdir.[55]
Remove ads
Kaynakça
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads