Tülay Eratalay

Tülay Eratalay (d.21 Aralık 1945, Çorlu), Sinema yönetmeni, prodüktör, senaryo yazarı. 32. Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi 2. Film Ödülü dâhil olmak üzere 3 dalda ödül almıştır.^[1]

Tülay Eratalay
Doğum	21 Aralık 1945 (79 yaşında) Çorlu, Türkiye
Milliyet	Türk
Vatandaşlık	Türkiye
Meslek	Senarist, yapımcı, yönetmen
Etkin yıllar	1968 - 2008
Ödüller	Özlem...Düne, Bugüne, Yarına 32. Antalya Altın Portakal Film Festivali Dr. Avni Tolunay Jüri Özel Ödülü 1995 Düş, Gerçek, Bir de Sinema 10. Ankara Film Festivali En İyi Film - En İyi Yönetmen 1995 12. Adana Altın Koza Film Festivali En İyi Üçüncü Film 1995

Hayatı

1945 yılında Tekirdağ, Çorlu'da dünyaya geldi. Babası Rıza Eratalay, annesi Macide Eratalay'dır. Babası Rıza Eratalay süvari astsubay olduğu için birçok ilde bulunmuştur. Gençliğinde uzun mesafe ve kros koşuyla ilgilendi ve Ankara Demirspor atletizm takımında yer aldı.^[a] Gazi Lisesinden^[b] sonra bir dönem hukuk okusa da devam etmedi.^[c] Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Kamu Yönetimi Bölümünü bitirdi. 1 Mart 1968'de TRT'ye sınavla prodüktör olarak girdi.^[2] Yeni kurulan TRT TV'de BBC personelinden çeşitli eğitimler almıştır. Eğitim, kültür, çocuk, müzik, belgesel ve drama programları yapmıştır. Onlarca eseri bulunan yönetmen popüler kültüre karşı halktan yana yayın yapan TRT okulunun son temsilcilerindendir. Halk arasında tanınmasa da ülkenin yetiştirdiği önemli yönetmenler arasındadır. Çok sayıda başarılı projeye imza atan Tülay Eratalay, 16 Eylül 2008 itibarıyla TRT Drama Programları'ndaki görevinden emekliye ayrılmıştır.

Ailesi

1973 yılında evlendiği Neriman Eratalay Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesinde Fransızca Ana Bilim Dalı başkanlığı yapmıştır. Oğlu Ogün 1975 yılında dünyaya gelmiştir.

Siyasi görüşleri

Sürekli sarı basın kartı sahibidir. Çağdaş Gazeteciler Derneği üyesidir. 1972 yılında kurucuları arasında yer aldığı Televizyon Programcıları Sendikasının genel sekreteri olmuştur.^[3] 1980 öncesinde Türkiye İşçi Partisi sempatizanıydı. 27-30 Ekim 1982 tarihleri arasında TRT'de yayımlanan Aynaroz Kadısı adlı eserden dolayı hakkında dava açılsa da takipsizlik kararı alınmıştır. 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1983 yılında hukuk dışı yollarla gözaltına alınmış, 5-13 Ekim 1983 tarihleri arasında Mamak Cezaevinde işkence görmüştür.^[d] 2004 yılında TRT'de görev yapmaktayken AKP iktidarıyla yaşanan sorunlar sonucunda bir grup arkadaşıyla sadece televizyon yayınlarını seyretmekle görevlendirilse de, bu görevi kabul etmeyip dava açan ve kazanan tek kişidir.^[4][5][6] 2007 yılı genel seçimlerinde Türkiye Komünist Partisi'ni desteklemiştir. Kendisi Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu Haber-Sen üyesidir. 2011 yılında TKP'nin yaptığı Cepheleşme Çağrısı adlı metne imza atanlar arasında yer almıştır.^[7] Ülkenin 15 Temmuz darbe girişimi ardından oluşan politik atmosfere sıkıştırılmasını kabul etmeyenler arasında olarak, 4 Eylül 2016 tarihinde İstanbul'da büyük bir miting için çağrı yapanlar arasında yer aldı.^[8]

Ödüllü filmleri

Yönetmenin sinema filmleri arasında yer alan Düş, Gerçek, Bir de Sinema (1995), 10. Ankara Film Festivali'nde En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Müzik 12. Adana Altın Koza Film Festivali'nde ise En İyi Üçüncü Film ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödüllerini aldı. Yine 1995 yapımı Özlem...Düne, Bugüne, Yarına ise 32. Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi İkinci Film, En İyi Senaryo, En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu, 10. Ankara Film Festivali'nde ise En İyi Kadın Oyuncu ödüllerine layık görüldü.^[9][10]

Yönetmen Tülay Eratalay tarafından sık kullanılan cameo sahneleri^[11] üst soldan başlayarak saat yönü tersine: 1972 Bir Yılbaşı Hikâyesi-1990 Öyle Bir Şey ki-1998 Yazılar Filmatik^[12]-2005 Sanatçının Ölümü^[13]

Tülay Eratalay tarafından yazılan Hrisantos drama sinopsisi. Teklif TRT tarafından reddedilmiştir.

Ankara Film Festival Ödülü Töreni sırasında Tülay Eratalay

Tüm eserleri

Filmleri

• 1995: Düş, Gerçek, Bir de Sinema^[14]
• 1995: Özlem...Düne, Bugüne, Yarına^[15]

Televizyon dramaları

• 2005: Sanatçının Ölümü^[13]
• 2000: Bizim Evin Halleri^[16]
• 2000: Baykuşların Saltanatı - 13 Bölüm Dizi^[17]
• 1995: Öykülerde Yaşayanlar - 13 ayrı öykü

Temmuz Ağustos Eylül - Selçuk Baran'ın aynı adlı eserinden Yusuf Kurçenli tarafından uyarlanmıştır^[18]

Aşk Artık Burada Oturmuyor - Nazlı Eray'ın aynı adlı eserinden Aykut Tankuter tarafından uyarlanmıştır^[19]

Boşlukta Bir Yer - Ahmet Cemal'in aynı adlı eserinden Aykut Tankuter tarafından uyarlanmıştır^[20]

Serada Aşk - Barlas Özarıkça'nın aynı adlı eserinden Aykut Tankuter tarafından uyarlanmıştır^[21]

Haliç Rüzgârı - Oktay Akbal'ın aynı adlı eserinden Aykut Tankuter tarafından uyarlanmıştır^[22]

Ah - Ayfer Tunç'un Mağara Arkadaşları adlı kitabı içindeki Alafranga İhtiyar adlı öykü Tülay Eratalay tarafından Ah adıyla televizyon draması olarak uyarlanmıştır^[23]

• 1993: Ferhunde Hanımlar^[24]
• 1990: Öyle Bir Şey ki - 3 Bölüm Dizi
• 1972: Gecikenler
• 1972: Bir Yılbaşı Hikâyesi^[25]
• 1972: Cengiz Han’ın Bisikleti
• 1973: Hayattan Yapraklar
• 1973: Don Kişot
• 1973: Fatih
• 1975: Fareler ve İnsanlar^[26]
• 1975: Böyle Bir Aşk^[e][27]
• 1976: Ağustos Böceği

Belgeseller

• 1977: Petrol Belgeseli
• 1978: Gülyağı Belgeseli
• 1988: Korkma Sönmez

Diğer çalışmaları

• 1968: Gençler Bilmek İstiyor
• 1968: Lozan
• 1969: Neyzen Tevfik
• 1969: Yaşasın Edebiyat
• 1970: A'dan Z'ye
• 1970: Bağımsızlığa Doğru
• 1970: Gençlik Liderleri Konuşuyor
• 1970: Karacaoğlan
• 1970: Kolera Salgını^[28]
• 1970: Parti Liderleri Konuşuyor
• 1998: 23 Nisan Gala Programı
• 2000: 23 Nisan Gala Programı

Senaryoları

• Cadı Ağacı (1994)^[29]
• Hrisantos'u Ben Öldürdüm (Komiser Muharrem Alkor'un Hatıraları) adlı eseri sinemaya uyarlamak için senaryolaştırdıysa da, TRT yönetimi tarafından onay almayan proje rafa kaldırılmıştır.^[30]

Ödüller

• 1995: 32. Altın Portakal Film Festivali - "En İyi İkinci Film Ödülü" - Düş, Gerçek, Bir de Sinema
• 1998: 10. Ankara Uluslararası Film Festivali - "En İyi Film Ödülü" - Düş, Gerçek, Bir de Sinema
• 1998: 11. Altın Koza Film Festivali - "En İyi Üçüncü Film Ödülü" - Düş, Gerçek, Bir de Sinema

Notlar

1. Bu dönemde ünlü atlet Muharrem Dalkılıç ile birlikte çalışma fırsatı bulmuştur
2. Bu dönemde Gazi Lisesinde öğretmenlik yapan Arif Nihat Asya'nın derslerine girmiştir
3. Bu dönemde Coşkun Üçok'un derslerine girmiştir
4. Sıkıyönetim dönemi olduğu için Gülhane Askerî Tıp Akademisinde sağlık kontrolünden geçtikten sonra işkence gördüğünü tutanak altına aldırabilmiştir
5. Ünlü Çek yazar Pavel Kohout'un 1957 yılında yazdığı Taková láska orijinal isimli tiyatro oyununun dramasıdır