Yalova Katliamı

Yalova Katliamı, Nisan-Mayıs 1921'de Yunan ordusunun^[1] işgali ile birlikte yerli Rum ve Ermeniler tarafından Yalova bölgesinde Müslümanlara uygulanan mezalimdir. Bölgedeki Müslüman köylerinin neredeyse tamamı yakıldı, binlerce insan öldürüldü veya mülteci durumuna düştü.^[2]

Yalova Katliamı
Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi
Bölge	Osmanlı imparatorluğu, günümüz Yalova ve Bursa
Tarih	1920-1921
Hedef	Türkler ve diğer Müslümanlar
Saldırı türü	Etnik temizlik
Ölü	27 köy yakıldı. Hayatta kalan 177 kişi 35 kişinin öldüğünü, yaralandığını, dövüldüğünü veya kaybolduğunu bildirdi. Olaylardan sonra 7.000 Müslümanın 1.500'ü bölgede kaldı, 6.000'i ortadan kayboldu.
İşleyenler	Yunanistan Krallığı Yerel Yunanlar, Ermeniler ve Çerkes grupları

Yakılan Müslüman köyleri.

İnceleme heyeti

Olaylar Kızıl Haç temsilcilerinin de içinde bulunduğu uluslararası bir heyet tarafından incelendi. Heyet başkanı Maurice Gehri'ye göre, yaklaşık 6.000 insan öldürüldü.^[3] Osmanlı kaynakları ise daha geniş bir bölgeyi içine alarak toplam 9.100 ölüden bahsediyor.^[4] Başka kaynaklara göre sadece Yalova çevresinde 5.500 Müslüman öldürüldü.^[5] Bir kaynağa göre Gemlik ve Yalova kazalarında 27 köy yok edildi, Orhangazi kasabası kısmen yakıldı.^[6] Armutlu'da kadınlar sistematik bir biçimde tecavüz edildi.^[6] Birkaç bin Müslüman mülteci gemilerle İstanbula taşındı.^[5] İnceleme heyetinin içinde The Manchester Guardian muhabiri Arnold Toynbee'de yer alıyordu ve o zamana kadar Yunan sempatizanı olan Toynbee gördüklerinden sonra kendisinde Yunan işgali karşıtlığı başladı.^[5]

Rapor

İnceleme heyetinin raporunda vardığı sonuç şöyledir:^[2]

"Belirgin ve düzenli bir yöntemle köylerin imhası takip edilmiş görünüyor, grup ardından grup, son iki aylık sürede ... Türk köylerini ve Müslüman nüfusu imha etmek için sistematik bir plan var. Bu plan Yunan talimatları altında, Rum ve Ermeni çeteleri tarafından yürütülmektedir ve hatta bazen düzenli (Yunan) birliklerinin yardımı ile."

Popüler kültürde Yalova Katliamı

Kocadere'de bir anıt bulunuyor.^[1] Olaylar hakkında Mehmet Ballı tarafından Engere adlı bir roman yazılmıştır.^[7]

İnceleme Heyetinin çektiği resimler

• 
  İstanbul'da resimleri çekilen mülteci kadın ve çocuklar.
• 
  Uluslararası araştırma heyeti.
• 
  Olayların yaşandığı bölgeyi gösteren harita.
• 
  Kapaklı köyünün yanarken heyet tarafından çekilen resmi.
• 
  Mültecileri taşıyan gemilerden bir tanesi.
• 
  Müslüman katliamını teşvik eden papaz Georges Meneksopoulos.
• 
  Sağ kalan iki küçük öksüz.
• 
  Katliamı organize eden Yunan komutan Papa Grigoriou.
• 
  Narlı köyünde öldürülmüş bir ihtiyarın cesedi.
• 
  Çenesinden yaralanan 13 yaşındaki bir çocuk.
• 
  Eli kesilmiş bir çocuk.
• 
  Gemide mültecilerin yolculuğu.
• 
  Yakıldıktan sonra Karamürselin harabeleri.
• 
  Kapaklı köyünden yaralarından dolayı ölen çocuk.
• 
  Hayatta kalan Müslümanlar.
• 
  Armutlu'lu mülteciler.
• 
  Tecavüzden dolayı aklını kaybetmiş bir kadın.
• 
  Yaralanan Müslüman bir kadın (Safinaz Hanım), Gürcü köyü.
• 
  Karamürsel'de bulunan öksüzler.
• 
  Süngü ile başından yaralanan bir adam.

Yakılan köylerin listeleri

Osmanlı belgelerine göre yakılan köyler.[4] sayfa 234-235
Köyler	Nüfus	Not
Teşvîkiye	430
Kocadere-i Bâlâ	350
Kocadere-i Zîr	550
Çınarcık	550
Çalıca	120
Kurdköy	400
Ortaburun	150
Günlük[Güllük]	200
Gökçedere	100
Üvezpınar	150
Paşaköy	350
Solucak [Soğucak]	200
Kirazlı	250
Yortan	250
Dereköy	250
Akköy	550
Samanlı	150
Reşadiye	1250
Esediye	250
Çakırlı	550
Üreğil	700
Cihanköy	250
Dutluca	850
Fıstıklı	550
Karacaali	650
Mecidiye	200
Selimiye	700
Lütfiye	100
Hayriye	250
Haydariye	250
Ihsâniye	100
Küçükkumla	150
Sultaniye	100
Büyükkumla	620
Toplam:	12,430	Öldürülen: 9,143

Arnold Toynbee'nin yakılan Yalova köyleri listesi
Köy	Ev	Yakılan ev sayısı
Çalıca	40–50	tamamen
Kurdköy	100	tamamen
Ortaburun	40	tamamen
Güllük	50–60	tamamen
Gökçedere	30–40	tamamen
Üvezpınar	50–60	tamamen
Paşaköy	80–90	tamamen
Sığırcık	80	tamamen
Kirazlı	60	tamamen
Yortan	40–60	tamamen
Dereköy	40–60	tamamen
Resadiye	400	tamamen
Sultaniye	10–40	tamamen
Gacık	100	yarısı
Toplam	1,160–1,300	14½