insan

Türkçe

Söyleniş

IPA^(anahtar): [ɪn̪ʲˈs̪ɑn̪]

Heceleme: in‧san

Köken

Osmanlı Türkçesi انسان‎, o da Arapça إِنْسَان‎ (ʾinsān), o da Aramice אבשא‎, o da İbranice אבוש‎, o da Akadca nişu (“halk kavmi”) kelimesinden gelmektedir.

Ad

insan (belirtme hâli insanı, çoğulu insanlar)

1. (primatlar)Toplum hâlinde bir kültür çevresinde yaşayan, düşünme ve konuşma yeteneği olan, evreni bütün olarak kavrayabilen, bulguları sonucunda değiştirebilen ve biçimlendirebilen canlı;adam, âdem, âdemoğlu, insanoğlu, kişioğlu, beniâdem, benibeşer, fâni, in; (Homo sapiens)
   • "O yaşta insan hiç düşünmeden sadece yaşamaya bakar." - Haldun Taner
2. (mecaz) uy ve ahlak yönünden üstün nitelikli kimse; adam.

Çekimleme

insan adının çekimi

		tekil	çoğul
yalın		insan	insanlar
belirtme		insanı	insanları
yönelme		insana	insanlara
bulunma		insanda	insanlarda
ayrılma		insandan	insanlardan
tamlayan		insanın	insanların
iyelik
		tekil	çoğul
1. tekil	yalın	insanım	insanlarım
	belirtme	insanımı	insanlarımı
	yönelme	insanıma	insanlarıma
	bulunma	insanımda	insanlarımda
	ayrılma	insanımdan	insanlarımdan
	tamlayan	insanımın	insanlarımın
2. tekil	yalın	insanın	insanların
	belirtme	insanını	insanlarını
	yönelme	insanına	insanlarına
	bulunma	insanında	insanlarında
	ayrılma	insanından	insanlarından
	tamlayan	insanının	insanlarının
3. tekil	yalın	insanı	insanları
	belirtme	insanını	insanlarını
	yönelme	insanına	insanlarına
	bulunma	insanında	insanlarında
	ayrılma	insanından	insanlarından
	tamlayan	insanının	insanlarının
1. çoğul	yalın	insanımız	insanlarımız
	belirtme	insanımızı	insanlarımızı
	yönelme	insanımıza	insanlarımıza
	bulunma	insanımızda	insanlarımızda
	ayrılma	insanımızdan	insanlarımızdan
	tamlayan	insanımızın	insanlarımızın
2. çoğul	yalın	insanınız	insanlarınız
	belirtme	insanınızı	insanlarınızı
	yönelme	insanınıza	insanlarınıza
	bulunma	insanınızda	insanlarınızda
	ayrılma	insanınızdan	insanlarınızdan
	tamlayan	insanınızın	insanlarınızın
3. çoğul	yalın	insanı insanları
	belirtme	insanını insanlarını
	yönelme	insanına insanlarına
	bulunma	insanında insanlarında
	ayrılma	insanından insanlarından
	tamlayan	insanının insanlarının

Üst kavramlar

insansı

Alt kavramlar

bebek, çocuk, erkek, kadın, kız, oğlan

Deyimler

insan ayağı değmemiş insan ayağı basmamış, insan ayaktan, at tırnaktan kapar, insan beşer, kuldur şaşar, insan çeşit çeşit, yer damar damar, insanda akıl bırakmamak, insanda akıl koymamak, insan doğduğu yerde değil doyduğu yerde, insan eli değmemiş, insan eli dokunmamış, insan eti yemek, insan gibi, insan gönlünün artığını söyler, insanın adı çıkacağına canı çıksın, insanın alacası içinde, hayvanın alacası dışında, insanın eti yenmez, derisi giyilmez, tatlı dilinden başka nesi var?, insan içine çıkamaz olmak, insan içine çıkmak, insan insanın şeytanıdır, insan kendini beğenmese çatlar, insan kıymetini insan bilir, insan konuşa konuşa, hayvan koklaşa koklaşa, insan kuş misali, insan sözünden, hayvan yularından tutulur, insan yedisinde ne ise yetmişinde de odur, insan yükü, insan yükü ağırdır

Sözcük birliktelikleri

insan biçimcilik, insan bilimi, insan coğrafyası, insan evladı, insan hâli, insaniçincilik, insan kurusu, insanmerkezci, insan müsveddesi, insanoğlu, insan sarrafı, insansever, insanüstü, lüzumsuz insan, üst insan, bilim insanı

Türetilmiş kavramlar

insanca, insancı, insancıl, insanlı, insanlık, insansı, insansız

Çeviriler

toplum hâlinde yaşayan tür

Akadca: nişu (akk) Almanca: Mensch (de) e Arami: Şablon:çarc Arapça: بَشَر‎ (ar) e (beşar), إِنْسَان‎ (ar) e (ʾinsān) Arnavutça: njeriu (sq) Azerice: adam (az), insan (az) Bretonca: den (br) Bulgarca: человек (bg) (çelovek) Çekçe: člověk (cs) Çince: 人 (zh) Eski* Esperanto dili: homo (eo) Estonca: inimene (et) Felemenkçe: mens (nl) Fince: ihminen (fi), ihmisolento (fi), ihmislapsi (fi) Fransızca: homme (fr) Friuli dili: om (fur) Galce: dyn (cy) Hausaca: ɗan adan (ha) İbranice: אבוש‎ (he) İdo dili: homo (io) İngilizce: human (en), man (en), human being (en) İspanyolca: humano (es), ser humano (es) İsveççe: människa (sv) İtalyanca: persona (it), uomo (it) Katalanca: humà (ca) Kürtçe: mirov (ku) Latince: homo (la) Lehçe: człowiek (pl) Letonca: cilvēks (lv) Macarca: ember (hu) Makedonca: човек (mk) (çovek) Manksça: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz. Mapudungun dili: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz. Norveççe: menneske (no) n Özbekçe: inson (uz), odam (uz) Portekizce: humano (pt), ser humano (pt) Rumence: om (ro) e Rusça: человек (ru) (çelovek) Kiril: човек (sh) Latin: čovjek (sh) Sicilyaca: uòmunu (scn) Sunda dili: genep (su) Şorca: Eğer biliyorsanız lütfen bir çeviri ekleyiniz. Tabasaranca: адми (admi) Tatarca: кеше (tt) (keşe), keşe (tt) Kırım Tatarcası: adam (crh), insan (crh) Telugu dili: నరుడు (te) (naruḍu) Tetum: emma (tet) Eski Türkçe: yalınuk‎ (otk) (yalınuk) Osmanlı Türkçesi: انسان‎ (ota) Türkmence: ynsan (tk), ynsaan (tk) Udmurtça: адями (udm) (adjami) Grekçe: άνθρωπος (grc) (ánthrōpos) Modern Yunanca: άνθρωπος (el) (ánthropos)

Kaynakça

• Türk Dil Kurumuna göre "insan" maddesi

Ek okumalar

• Vikipedi'de insan

Azerice

Diğer yazılışlar
Arap	اینسان‎
Kiril	инсан
Latin	insan

Köken

Arapça إِنْسَان‎ (ʾinsān)

Söyleniş

• Heceleme: in‧san

Ad

insan

1. (primatlar) insan

Gagavuzca

Söyleniş

Heceleme: in‧san

Köken

Arapça إِنْسَان‎ (ʾinsān)

Ad

insan

1. (primatlar) insan

Kaynakça

• Etymological Dictionaries - Andras Rajki

Karakalpakça

Söyleniş

Heceleme: in‧san

Köken

Arapça إِنْسَان‎ (ʾinsān)

Ad

insan

1. (primatlar) insan

Kırım Tatarcası

Köken

Arapça إِنْسَان‎ (ʾinsān)

Söyleniş

• Heceleme: in‧san

Ad

insan

1. (primatlar) insan

Zazaca

Söyleniş

IPA^(anahtar): [ɪn̪ʲˈs̪ɑn̪]

Heceleme: in‧san

Köken

Arapça إِنْسَان‎ (ʾinsān) sözcüğünden.

Ad

insan e (çoğulu insani)

1. insan

   eş anlamlıları: merdım, mordem, merdum, inson, isan, ison