Авышлык (астрономия)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Авшлык (δ; ингл. Declination) — астрономиядә экватор координатлар системасындагы ике координатның берсе. Күк экваторы өслегеннән яктырткычка кадәр почмакча ераклыгына тигез була һәм дуганың градуслары, минутлары һәм секундлары белән белдерә. Күк экваторыннан төньяктарак авышлык уңай була, көньяктарак — тискәре. Авышлык уңай булса да, ул һәркайчан билге белән күрсәтелә.
- күк экваторындагы объектының авышлыгы 0° була
- күк йөзе төньяк котыбының авышлыгы +90° була
- күк йөзе көньяк котыбының авышлыгы −90° була
Зенит аша үтүче күк җисеменең авышлыгы күзәтүченең киңлегенә тигез була (әгәр төньяк киңлекне уңай санарга, ә көньяктәгене — тискәре). Җирнең төньяк ярымшарында билгеле киңлек φ өчен δ > 90° − φ авышлыгы белән күк җисемнәре офыкка төшмиләр. Әгәр дә җисемнең авышлыгы δ < −90° + φ булса, бу җисемне φ киңлегендә күзәтеп булмый[1].