Аяппа

Айяппа (ингл. Ayyappa) — Һинд дине локаль Ходае, хатын-кыз кыяфәте алган Вишнуның Шива Ходаеннан улы. Пураналар буенча Вишну хатын-кыз мәхлукаты Мохини кыяфәтен алган, аңа Шива Ходае гашыйк булган.^[1]. Кешеләр тарафыннан тәрбияләнгән булган, маһир сунарчы буларак ат казанган, вәхши хайваннарны тыючы һәм усал шәйтаннарны җиңүче.

Айяппаның комнан ясалган поты.

Айяппа табынучылары өчен универсаль Илаһ (Параматма) булып тора, ул берлекнең һәм гармониянең символы булып тора.^[2]. Шулай ук ул Харихаран, Айянар һәм Маниканта исемнәре астында мәгълүм; соңгы исемне аңа риваять буенча аны тәрбияләгән Керала патшасы биргән.^[3]. Кагыйдә буларак ул муенында асыл таш белән йог позасында утыручы яшүсмер буларак сурәтләнә. Риваять буенча ул целибат кабул иткән. Амара-кошаның кайбер аңлатулары буенча, Айяппа Будда дип саналырга мөмкин.^[4].

Айяппа культы беренче чиратта илнең көньягында, Керала штатында таралган.^[5]. XX гасырда бу Илаһка табынучылар саны шактый үскән, бу Һиндстанның көньягында транспорт сферасы халәте яхшыруына этәргән.^[6]. Айяппаның иң эре гыйбадәтханәсе Сабарималада, Кералада урнашкан,^[7], аңа ел саен 30 миллионнан артык дини сәфәр кылучылар килә, бу аны дөньяда иң зур дини сәфәр кылу урыны итә.^[8]. Гыйбадәтханәгә баручы дини сәфәр кылучылар кагыйдә буларак кара һәм зәңгәр төстәге махсус зәгъферан дхотиларга киенгән.^[9]. Турыдан-туры Айяппага багышланган гыйбадәтханә Патанамтитта шәһәрендә 1937 елда (биредәге династиясенең идарәсенең 377 елында) төзелгән булган.^[10]. Бу гыйбадәтханәгә зиярәт кылганда каста аермаларын исәпкә алмаска кабул ителгән. Айяппага табыну шулай ук Тамилнад штатында таралган.^[11].

Шулай ук карарга мөмкин

• Сабаримала