Yelizaveta I patşabikä

Yelizaveta I patşabikä yäki Elizabet I (inglizçä Elizabeth I, The Virgin Queen - Ğiffätle qız patşabikä, Good Queen Bess - Yaxşı patşabikä Bess) (1533-1603) - Angliä häm İrlandiä (1558 yıldan) patşabikäse, Tüdor näselennän soñğı patşabikä.

Yelizaveta I patşabikä inglizçä Elizabeth I
Yelizaveta I patşabikä
Bayraq Angliä patşabikäse 1558-1603
aña qädär:	Mariä I
däwamçısı:	Yakov I
Bayraq İrlandiä patşabikäse 1558-1603
aña qädär:	Mariä I
däwamçısı:	Yakov I
Dine:	Anglikan dine
Tuu:	7 sentäber 1533(1533-09-07)
Ülem:	24 mart 1603(1603-03-24) (69 yäş)
Dinastiä:	Tüdor
Äti:	Henry VIII

Angliä patşası Henri VIII häm anıñ ikençe xatını Anna Boleynnıñ keçe qızı.

Yelizaveta I idärä itkän çor "İngliz İle altın ğasırı" dip yörtelä, çönki bu däwerdä mädäniät şaqtıy görläp üskän (Şekspir, Marlow, Bekon) häm Angliäneñ ähämiäte dönyada artqan (Ciñelmäs Armadanı tar-mar itü, Dreyk, Reyli, Ost-Hind şirkäte).

Qazanışlar

Yelizaveta idärä itkännän soñ däwlät üzäkläşterelgän, protestantizm urnaştırılğan (urtaça anglikan törendä), çirkäw tulısınça däwlätkä buysındırılğan, flot üsterelgän.

Yelizaveta I xakimlege näticäsendä Angliäneñ säwdä, kolonial' ekspansiäse arta, İrlandiä basıp alına, İspaniä flotı "Ciñelmäs Armada" tar-mar itelä (1588).

Apası belän köräş

Yelizaveta I nıñ ügi apası Mariä I Tüdor katolik dinen yaqlağan, protestantizm dine yaqlı Tomas Wayet kütäreleşennän soñ Mariä I Yelizavetanı törmägä utırtqan, çönki Yelizaveta protestant dinenä teläktäşlek kürsätkän. Şunıñ öçen Mariä I - Mariä Qanlı yäki Mariä Katolik dip yörtelä.

Mariä I ülgännän soñ Yelizaveta I täxetkä utıra.

Mariä Stüart belän köräş

Şotlandiädä katolik dine nigezläre nıq bulğan. Mariä de Giz qızı Mariä Stüart - Şotlandiä patşabikäse katolik dinen yaqlağan. Yelizaveta I protestant yaqlı köçlärgä aqça belän bulışa başlağan.

1560 yılda Yelizaveta I protestant köçlären yaqlar öçen Şotlandiägä qarşı suğışnı başlıy.

Mariä Stüartnı cäzalap üterü

Mariä Stüartnı cäzalap üterü

Mariä Stüart häm Katolik dine yaqlıları Yelizavetanı "qäfer häm qanunsız paşabikä" dip atağannar.

1586 yılda Yelizaveta I Mariä Stüartnı tüntäreleşne äzerläwgä ğäyeplägän häm 1587 yılda ülem cäzasına xökem itkän.

1587 yılda Yelizaveta I qararı buyınça Mariä Stüart başın kisep taşlağan.

Sänğät

Yelizaveta I sänğät yaqlağan, 1582 yılda Patşa truppası oyışqan. Bu çor "Yelizaveta draması" dip yörtelä.

1603 yılda Yelizaveta I Riçmond sarayında ülgän, Westminster abbatlığında kümelgän.

Ädäbiät

• Дерюжинский В. Ф., Елизавета, королева английская // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
• Елизавета I Английская — дева нации. Программа «Эха Москвы» из цикла «Всё так»
• Захаров Н. В., Луков Вл. А. Елизавета I Тюдор // Электронная энциклопедия «Мир Шекспира».
• Захаров Н. В. Елизаветинцы // Электронная энциклопедия «Мир Шекспира».