Иллинойс (штат)

Иллино́йс (ингл. Illinois) – АКШ Урта көнбатышында урнашкан штат. Мәйданы – 150 мең км². Халык саны – 12,4 млн. кеше (2000) (халык саны буенча АКШда бишенче штат). Башкаласы – Спрингфилд шәһәре, иң зур шәһәр – Чикаго; башка эре шәһәрләр: Рокфорд, Пеория, Орора, Нейпервилл, Декейтер.

Иллинойс
ингл. State of Illinois
Байрак[d]
Нигезләнү датасы	3 декабрь 1818
Кушамат/тәхәллүс	Land of Lincoln һәм Prairie State
Кыскача исем	IL һәм Ill.
Архивлары саклана	Illinois State Archives[d]
... хөрмәтенә аталган	Иллинойсы[d]
Демоним	Illinoisan, Illinoisian, Illinoian, Ilinojsano һәм illinoisani
Рәсми тел	инглиз теле[1] һәм Америка инглизчәсе[d][1]
Гимн	Illinois[d][2]
Шигарь тасвирламасы	State sovereignty, national union[d]
Шигарь тексты	State sovereignty, national union
Дөнья кисәге	Төньяк Америка
Дәүләт	Америка Кушма Штатлары[3][4]
Башкала	Сприңфилд
Административ-территориаль берәмлек	Америка Кушма Штатлары
Сәгать поясы	CDT[d] һәм America/Chicago[d]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Мичиган[d], Уобаш[d], Огайо[d] һәм Миссисипи (елга)
Географик үзәк	40°02′30″ т. к. 89°11′47″ кб. о.
Иң көнчыгыш ноктасы	42°29′37″ т. к. 87°01′15″ кб. о.[5] һәм 38°46′56″ т. к. 87°29′51″ кб. о.[6]
Иң төньяк ноктасы	42°30′29″ т. к. 90°38′20″ кб. о.
Иң көньяк ноктасы	36°58′46″ т. к. 89°10′31″ кб. о.
Иң көнбатыш ноктасы	40°08′39″ т. к. 91°30′36″ кб. о.
Геомәгълүматлар	Data:Illinois.map
Иң югары ноктасы	Charles Mound[d]
Иң түбән ноктасы	Огайо[d]
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	губернатор Иллинойса[d]
Башкарма хакимият башлыгы	Джей Роберт Прицкер[d]
Идарә итүче орган	State of Illinois[d]
Канунбирү органы	Генеральная ассамблея Иллинойса[d]
Югары мәхкәмә органы	Illinois Supreme Court[d]
Әгъзалык	Ohio River Valley Water Sanitation Commission[d]
Никахка керү яше	18 яшь
Мәҗбүри белем алуның максималь яше	17 яшь
Халык саны	12 812 508 (1 апрель 2020)[7]
Административ бүленеше	Адамс (округ, Иллинойс), Алегзандер (округ, Иллинойс), Бонд (округ, Иллинойс), Бун (округ, Иллинойс), Браун (округ, Иллинойс), Бюро (округ, Иллинойс), Калхун (округ, Иллинойс), Карролл (округ, Иллинойс), Касс (округ, Иллинойс), Шампейн (округ, Иллинойс), Кристиан (округ, Иллинойс), Кларк (округ, Иллинойс), Клей (округ, Иллинойс), Клинтон (округ, Иллинойс), Коулс (округ, Иллинойс), Кук (округ, Иллинойс), Крофорд (округ, Иллинойс), Камберленд (округ, Иллинойс), Де-Калб (округ, Иллинойс), Деуитт (округ, Иллинойс), Дуглас (округ, Иллинойс), Ду-Пейдж (округ, Иллинойс), Эдгар (округ, Иллинойс), Эдвардс (округ, Иллинойс), Эффингхем (округ, Иллинойс), Фейетт (округ, Иллинойс), Форд (округ, Иллинойс), Франклин (округ, Иллинойс), Фултон (округ, Иллинойс), Галлатин (округ, Иллинойс), Грин (округ, Иллинойс), Гранди (округ, Иллинойс), Гамильтон (округ, Иллинойс), Ханкок (округ, Иллинойс), Хардин (округ, Иллинойс), Хендерсон (округ, Иллинойс), Генри (округ, Иллинойс), Ирокуой (округ, Иллинойс), Джексон (округ, Иллинойс), Джаспер (округ, Иллинойс), Джефферсон (округ, Иллинойс), Джерси (округ, Иллинойс), Джо-Дейвисс (округ, Иллинойс), Джонсон (округ, Иллинойс), Кейн (округ, Иллинойс), Канкаки (округ, Иллинойс), Кендалл (округ, Иллинойс), Нокс (округ, Иллинойс), Лейк (округ, Иллинойс), Ла-Салл (округ, Иллинойс), Лоренс (округ, Иллинойс), Ли (округ, Иллинойс), Ливингстон (округ, Иллинойс), Логан (округ, Иллинойс), Мейкон (округ, Иллинойс), Макупин (округ, Иллинойс), Мадисон (округ, Иллинойс), Массак (округ, Иллинойс), Макдоно (округ, Иллинойс), Мейсон (округ, Иллинойс), Массак (округ, Иллинойс), Макдоно (округ, Иллинойс), Макупин (округ, Иллинойс), Маклейн (округ, Иллинойс), Менард (округ, Иллинойс), Мерсер (округ, Иллинойс), Монро (округ, Иллинойс), Монтгомери (округ, Иллинойс), Морган (округ, Иллинойс), Молтри (округ, Иллинойс), Огл (округ, Иллинойс), Пеория (округ, Иллинойс), Перри (округ, Иллинойс), Пайатт (округ, Иллинойс), Пайк (округ, Иллинойс), Поуп (округ, Иллинойс), Пьюласки (округ, Иллинойс), Патнам (округ, Иллинойс), Рандолф (округ, Иллинойс), Ричленд (округ, Иллинойс), Рок-Айленд (округ, Иллинойс), Сангамон (округ, Иллинойс), Сангамон (округ, Иллинойс), Скайлер (округ, Иллинойс), Скотт (округ, Иллинойс), Шелби (округ, Иллинойс), Сент-Клэр (округ, Иллинойс), Старк (округ, Иллинойс), Стивенсон (округ, Иллинойс), Тазуэлл (округ, Иллинойс), Юнион (округ, Иллинойс), Вермилион (округ, Иллинойс), Уобаш (округ, Иллинойс), Уоррен (округ, Иллинойс), Вашингтон (округ, Иллинойс), Уэйн (округ, Иллинойс), Уайт (округ, Иллинойс), Вайтсайд, Уилл (округ, Иллинойс), Уильямсон (округ, Иллинойс), Уиннебейго (округ, Иллинойс) һәм Вудфорд (округ, Иллинойс)
Су өслеге өлеше	4,13 процент[8]
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	191 метр
Нәрсә белән чиктәш	Висконсин, Айова, Миссури, Кентукки, Индиана һәм Мичиган
Нигезсалгыч текст	Constitution of Illinois[d][9]
Мәйдан	149 998 км²
Рәсми веб-сайт	illinois.gov​(ингл.)
Рәсми карта URL-адресы	isgs.illinois.edu/maps/gis
Һәштәге	Illinois
Тамганың тасвирламасы	Печать Иллинойса[d]
Официаль символ	C. cardinalis[d], попкорн[d], Ambystoma tigrinum tigrinum[d], расписная черепаха[d], дуб[d], V. sororia[d], Q. alba[d], Данаида монарх[d], L. macrochirus[d], флюорит[d], O. virginianus[d], туллимонструм[d][10], Сквэр-данс[d], A. gerardi[d] һәм пирога[d]
Тематик география	география Иллинойса[d]
Ачык мәгълүматлар порталы	Illinois Open Data Portal[d]
Феноменның икътисады	экономика Иллинойса[d]
Феноменның демографиясе	demographics of Illinois[d]
Хуҗалыклар саны	4 884 061 ± 8585[11]
Уртача яшь	38,3 ± 0,1[12]
Максималь температура	117 ℉
Минималь хезмәт хакы	13[13]
Минималь температура	−38 ℉
Кеше башына керем	37 306 $[12]
OpenStreetMap якынлаштыру дәрәҗәсе	6
Монда җирләнгәннәр төркеме	[d]
Бу якта төшерелгән фильмнар төркеме	[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Иллинойс Викиҗыентыкта

Бу терминның башка аңламнары да бар, Иллинойс (мәгънәләр) битен карагыз.

Рәсми атама – «Линкольн җире» (Land of Lincoln), шулай ук «Прерия штаты» (Prairie State). Рәсми девиз State sovereignty, national union («Штат бәйсезлеге, милли берлек»).

Штат төньякта Висконсин белән, көнчыгышта һәм көньяк-көнчыгышта Индиана штаты белән, көньякта Кентукки штаты белән, ә көнбатышта Айова һәм Миссури штатлары белән чиктәш. Төньяк-көнчыгышта Мичиган күле белән чикләнгән.