Луций Корнелий Сулла

Лу́ций Корне́лий Су́лла Бәхетле (tat. lat. Lutsiy Korneliy Sulla(үле сылтама), лат. Lucius Cornelius Sulla (Felix)) – Борынгы Рим дәүләт һәм сәясәт эшлеклесе, гаскәр башлыгы, Рим мәңге диктаторы, консул ( 88, 90 б.э.к.), канлы бастыруларны (проскрипцияләрне) оештыручы, дәүләт тәртипләрен яңартучы.

Луций Корнелий Сулла
Туган телдә исем	Lucius Cornelius Sulla
Туган	16 гыйнвар БЭК 138 (-138-01-16) Рим Җөмһүрияте
Үлгән	19 август БЭК 78 (-078-08-19) (60 яшь) Путеолы, Рим Җөмһүрияте
Үлем сәбәбе	баш миендәге кан тамырлары авыруы[d]
Ватандашлыгы	Рим
Һөнәре	Рим диктаторы
Сәяси фирка	оптиматлар[d]
Җефет	Julia[d][1][1], Aelia[d][1][1], Клелия[d][1][1], Цецилия Метелла Далматика[d][1][1] һәм Валерия[d][1][1]
Өйдәш	Nicopolis[d] һәм Метробий[d][2]
Балалар	Корнелия Сулла[d], Фавст Корнелий Сулла[d][3][1][1], Корнелия Фауста[d][4][1][1], Cornelius Sulla[d] һәм Корнелия Постума[d][1][1]
Ата-ана	Луций Корнелий Сулла (әти)
Кардәшләр	Публий Корнелий Сулла[d]
Луций Корнелий Сулла Викиҗыентыкта

Тевтоннар һәм кимврлар каршы сугышлар
Тевтоннар һәм кимврлар җиңелүләре.
Тевтоннар һәм кимврлар җиңүләре.

Тарихта беренче мәртәбә Рим ватандашы булып Мәңге Шәһәрне (Рим) ике тапкыр буйсындырган. Рәхимсез изүче булып Сулла үз теләге белән чиксез хакимлектән баш тарткан, шушы гадәтсез вакыйга тарихта калган.

Көрәш тарихы

Варварга каршы сугышлар

Сулла Нумидия патшасы Югурта каршы сугышта (Югурта сугышы) 111-105 б.э.к. алга чыккан. Сулла тевтоннар, кимврлар каршы сугышта, Берлектәш сугышында 90-88 б.э.к., Митридат каршы сугышта 89-84 б.э.к. (Митридат сугышлары) катнашкан.

Ватандашлар һәм Митридат сугышлары

Митридат сугышы вакытында 89-84 б.э.к. Сулла Рим шәһәрен буйсындырган, Марий якташларын үтерелгән, хакимиятне кол биләүче аксөякләренә тапшырган.

Соңрак Сулла Шәрекъкә юнәлгән һәм Афиналар шәһәрен 86 б.э.к. буйсындырган, шул елда Сулла Митридат VI Евпаторны җиңгән. 84 б.э.к. Митридат белән Солых килешүен имзалаган.

Сулла Рим шәһәрендә булмаганда Марий һәм Цинна якташлары яңадан Римда хакимиятне алган.

Бастырулар һәм террор

Сулла 83 б.э.к. Италиягә кайтып җиткән, үз сәяси дошманнарын тар-мар иткән һәм канлы диктатурасы урнаштырган. Сулла диктатурасы вакытында канлы бастырулар рәхимсез террор белән үткәрелгән.

Сулланың таянычы - бастырганнарның җирләрендә урнаштырган элекке легионерлар.

79 б.э.к. Сулла үз теләге белән хакимият вазыйфасын калдырган, ләкин сәясәткә үз йогынтысын саклаган.

78 б.э.к. аңламаган авырудан үлгән.

Ысул мирасчылары

Проскрипцияләр - сәяси ватандаш дошманнарына күләмле бастырулар соңрак бүтән диктаторлар кулланганнар: Лойола, Дракула, Кромвель, Робеспьер, Явыз Иван, Сталин, Мао Цзе Дунь, Пол Пот һәм бүтән.