Тода теле

Тода (தோதா) — Дравид телләр гаиләсенә караган Тода халкының теле. Һиндстанда Тамилнад штатында, Нилгири тау массивы төбәгендә таралган. Сөйләшүчеләр саны — 1100 кеше (2007). Башка Дравид телләре белән чагыштырып карганда тода теленең фонетикасы гаять катлаулы — 8 сузык һәм күп фрикатив һәм селкенүче тартык.

Фонология

Дравид телләр гаиләсе өчен 16 тода сузыгы – гаять зур сан. Телдә 8 сузык бар, аларның һәрберсе озын һәм кыска булырга мөмкин. Фонема [e] фонемасының үзенчәлеге — озынлык очрагында [æː] буларак әйтелә.

Сузыклар

	Алгы		Урта		Арткы
	Н.О.	О.	Н.О.	О.	Н.О.	О.
Өске	i	y	ɨ			u
Урта	e			ɵ		o
Аскы	æː				ɑ

Тартыклар

	Билабиаль	Денталь		Апикаль- Альвеоляр		Ретракт Альвеоляр		Ламиналь тартыклар Палаталь — альвеоляр тартыклар	Ретрофлекс		Палаталь	Веляр
		Гади	Сибилянтлар	гади	палатализальлештергән	обычные	палатализальлештергән		обычные	палатализальлештергән
Борын	m					n̠			ɳ
Шартлау/ Aффрикатлар	p b	t̪ d̪	ts̪ dz̪			t̠ d̠		tʃ,t̻ʃ d̻ʒ	ʈ ɖ			k g
Спиранталар (Ян)	f	θ	s̪			s̠		ʃ ʒ	ʂ ʐ			x (ɣ)
		ɬ̪							ɬ̢
Аппроксиманталар											j	w
		l̪							ɭ
Селкенүче				r̘	r̘ʲ	r̠	r̠ʲ		ɽ͡r	ɽ͡rʲ

Әдәбият

• Emeneau, Murray B. 1984. Toda Grammar and Texts. American Philosophical Society, Memoirs Series, 155. Philadelphia: American Philosophical Society.
• Siniša Spajić, Peter Ladefoged, P. Bhaskararao, 1994. «The rhotics of Toda». In UCLA Working Papers in Phonetics 87: Fieldwork Studies of Targeted Languages II.