Tän-Şän
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Täñre taw yä Tän-Şän yä Tyan Şan (qıtayça 天山山脈, pinyin Tiānshān shānmài, uyğırça Teñri tağ/Тәңри тағ, qırğızça Теңир-Тоо, qazaqça Тәңір тау, üzbäkçä Tyan Shan) - Üzäk Aziädä, dürt illärdä - Qırğızstanda, Qıtayda, Qazaqstanda, Üzbäkstanda - urnaşqan taw sisteması.

Remove ads
İsem
Törki tellärdä Täñre taw dip yörtelä. Zamanında biredä Törki qahanlığı urnaşqan, borınğı törki däwlätendä Täñreçelek dine taralğan bulğan, häm taw sistemasınıñ iñ zur tawı Xan-Täñre dip yörtelgän.
Qıtayça Tän-Şän - 天山 - "kük tawları" digän süz. Tän-Şän süze dönyada yışraq qullanıla.
Taswir
Tän-Şän sistemasına 6000 m biegräk bulğan 30 taw tübäse kerä.
Şuşı tawlar dönyada iñ biek tawlar berse bula.
Tän-Şän iñ biek tawı - Ciñü tübäse (Tomur, 7439 m) Qırğızstan häm Qıtaynıñ Şeñcan-Uyğır moxtari töbäge çigendä urnaşa.
Bieklek buyınça Tän-Şän ikençe tawı - Xan-Täñre (6995 m) Qırğızstan häm Qazaqstan çigendä urnaşa.
Üzäk Tän-Şän: Esse-Kül taw çılbırı Esse-Kül küle belän, Narın, At-Başın häm Fergana taw çılbırı.
Könçığış Tän-Şän (4-5 meñ m bieklege): Tönyaq Eñelçek bozlığı, yılğalar: Narın, Çu, İli.
Tän-Şän ozınlığı (könbatıştan - könçığışqa) - 2500 km.
Remove ads
Tikşerenülär
Berençe Awrupanıñ Tän-Şän tikşerenüçese 1856 yılda Petr Semönov bulğan, üz xezmätenä öçen "Semönov-Tän-Şänskiy" titulına layıq bulğan.
Ädäbiät
- Чупахин В. М. Физическая география Тянь-Шаня: (Природно-географические особенности, основные вопросы ландшафтного картирования и комплексного физико-географического районирования) / Академия наук Казахской ССР, Отдел географии. — Алма-Ата: Издательство Академии наук Казахской ССР, 1964. — 374 с. — 1300 экз. (в пер.)
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads