Сорунза
From Wikipedia, the free encyclopedia
Сорунза — боду магниттиг шөлдүг тело. Бурунгу грек Μαγνῆτις λίθος (Magnētis líthos), «Магнесиядан даш» дөп сөстерден укталган бооп болур. Магнесия дээрге Биче Азияда хоорай, бурунгу үеде аңаа магнетит тывылган.
Эң биче хемчээлдиг болгаш эң бөдүүн сорунзаны электрон деп болур. Өске сорунзаларның сорунзалыг шынарлары электроннарының шынарларындан кээп турар. Шөлдүң квантылыг теориязы-биле алырга бот-боттарынче электромагниттиг кылдыныг болдуруушкунунуң массазы чок бозоннар — фотоннар дузазы-биле дамчыттынып турар. Фотон дээрге, элктромагниттиг шөлдүң квантылыг хөлзээшкини кылдыр бодап ап болур бис.
Доктаамал сорунза — ферромагнетиктен кылдынган даштыкы сорунзалыг шөлдү өжүрүп кааптарга-даа сорунзалыг хевээр артып каар шынарлыг чүүл.Доктаамал сорунзаны демир, никель, кобальтыдан, азы бойдуста бар магнетит деп минералдардан кылыр.
Электросорунза — электрилиг ток эртип тургаш тывылдырар сорунзалыг шөлдүг херексел болур. Колдуу ол иштинде ферромагниттиг өзектиг катушка-соленоид боор.