Эрги уйгур бижик дээрге эрги уйгур (түрк дылдыг аймак) болгаш моол чурттарның бижиир алфавиди.
Эрги уйгур бижик согдий бижиктен укталган, ону түрк үннерни бижииринге таарыштырып эде кылган.
Согдий алфавит-биле деңнээрге, уйгур бижикти оң талазындан солагай талазынче эвес, кырындан адаанче бижиир кылдыр кылган.
Христианство болгаш буддизмден исламче шилчий бергеш, уйгурлар XI—XII чүс чылдан тура араб алфавиттиң өскерткен «чагатай» деп вариантызын ажыглай бергеннер. XVI чүс чылда араб алфавит эрги уйгур бижикти долузу-биле үндүр кызыпкан. Уйгур бижикке бижээн сөөлгү документилер XVIII чүс чылга хамааржыр, а сарыг уйгурлар эрги уйгур бижикти XIX чүс чылга чедир ажыглап чорааннар.
XII чүс чылдың төнчүзүнде моолдар эрги уйгур бижикке даянып, моол бижикти үндезилеп кылганнар, ооң соонда ойраттарның тодо-бичиги, мачы кыдаттарның бижии база эрги уйгур бижикке үндезилеп тургустунган. Олар амгы үеде ажыглаттынып чоруур.
Алфавит
чуруктар
Yuan Dynasty Buddhist inscription written in Old Uyghur on the west wall of the Cloud Platform at Juyongguan
Yuan Dynasty Buddhist inscription written in Old Uyghur on the east wall of the Cloud Platform at Juyongguan
Уйгур кижи болгаш алфавиттери
Үндезини
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
