Саранск

From Wikipedia, the free encyclopedia

Саранскmap
Remove ads

Сара́нск (мокша кылын Саранош, эрзя кылын Саран ош) — Россиысь кар, Мордовилэн шоркарез, Инсар шурлэн бур пал ярдураз интыяськемын, Мусколэсь 642 иськемын, лымшор - шунды пуксён палангес. 1641 аре кылдытэмын. 1780 аре Саранск утемысь (уездной) карлэсь статуссэ басьтӥз. Улӥсьёсыз 296 054 адями (карез гинэ лыдэ басьтыса), 323 116 — карысь округез лыдэ басьтӥм ке (отчы 3 кар типъем посёлок но 4 сельсовет пыро на; ваньмыз лыдпусъёс - 2009 арлы сётэмын). Музъемезлэн быдӟалаез- 71,5 км².

Кар
Саранск
Саранош, Саран ош
Флаг Герб
Thumb Thumb
Thumb

54°11′ с. ш. 45°11′ в. д.HGЯO

Шаер[[Россия]]
УлосМордовия
ЁросСаранск кар округ
Пуш люкон3 ёрос
ЙырПётр Тултаев
Кылдытон дыр1641 ар
Азьвыл нимъёсСаранский Отрожек
Территория71,5 км²
Шорлэн ӝуждалаез160 м
Улӥсьёс (2014)299 195 адями
Плотность4178,7 адями/км²
Часовой поясUTC+3:00[d]
Телефон код+7 8342
Почта индекс430xxx
Автомобиль код13, 113
Идентификатор89401
Официальной сайтwww.adm-saransk.ru
(ӟуч)

Thumb
Саранск
Саранск

Саранскын улӥсь пӧртэм калыкъёс (2002): ӟучъёс — 70,98 %, мокша но эрзя — 21,20 %, бигеръёс — 5,14 %.

Remove ads

Историез

Нырысь Саранск (Саранский острожек) Муско эксэйлыклэн лымшор - шунды пуксён пал пумаз крепостьёс пӧлысь одӥгез вал. Ӝутэмын 1641 аре Атемар нюлэс коран гожын (нюлэс корало вал, тушмон ожгарчиослы могӟет карыны шуыса), Инсар шурлэн ярдураз. Крепосте улыны кариськизы казакъёс, стрелецъёс, пушкарьёс. Соку но Саранск крепостьын уло вал ӟучъёс, мокша но эрзя, бигеръёс. 1651 аре Сарансклы сётэмын вал утемысь (уездной) карлэн статусэз. 1670 аре Саранскез басьтӥзы Степан Разинлэн ожгарчиосыз. Огдырлы со кар разинъёслэн пыкет пунктазы пӧрмем. XVIII дауре Саранск котырын ожмаськонъёс быризы. Карлэн улоназ бадӟым инты басьтыны кутскизы взкарон но вузъёс поттон (ю-тысь, ку, пенька, сӥль, чечы). 1708 аре Саранск Азов губерняе сюриз, собере - Кузон губерняе, 1801 арысен — Пенза губерняын. 1774 аре Саранскез басьтӥзы пугачъёс. 1934 арысен Саранск - Мордовилэн шоркарез.

Remove ads

Административной люкиськемез

Саранск - кар округ. Карлэн ёросъёсыз куинь: Ленин, Октябрь но Пролетарской. Со сяна, калыкын таӵе официальной луисьтэм ёросъёс но тодмо: Центр, Химмаш, Светотехстрой но Юго-Запад.

Кар округысь администрацилэн йырыз — Пётр Тултаев.

Галерея

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads