Фарер шормуӵъёс
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Фарер шормуӵъёс (фарер Føroyar, Фёройар — «Ыж шормуӵъёс»; дани Færøerne, норв. Færøyene) — Атлантической океанлэн уйшор люкетысьтыз архипелаг но Дания Королевствое пырись автономия. Шотландия (Шетланд шормуӵъёс) но Исландия куспы интыяськемын.
Remove ads
Этимологизы
Шормуӵъёслэн нимзы fearann («музъем») кельт кыллэсь кылдэмын. XV даурысен шормуӵъёсын Дания кузёяське, но датчанъёс соосты Fareyjar шуо («ыж шормуӵъёс» дани сямен).
Географизы
Шормуӵъёслэн шоркарзы но валтӥсь портсы Торсхавн кар луэ (отын улӥсьёслэн лыдзы — 20 885 пала адями). Со Стреймой шормуӵлэн лымшор-ӵукшорпал ярдураз интыяськемын. Фарер шормуӵъёсысь быдӟалаезъя кыкетӥ улон инты — Клаксвуйк (4773 мурт).
Фарер шормуӵъёс архипелаг 18 шормуӵлэсь сылэ, со пӧлысь 17-аз калык улэ. Валтӥсь шормуӵъёс: Стреймой, Эстурой, Судурой, Воар, Сандой, Бордой. Тужгес но бадӟымез — Стреймой (быдӟалаез 373,5 км²). Вань шормуӵъёслэн огъя басьтэм площадьзы — 1395,74 км².
Архипелагысен Исландия дорозь — 450 км, Норвегиозь — 675 км, Копенгагенозь — 1117 км. Экономической зарезь зона Фарер шормуӵъёс дурысен 200 зарезь милялы кыстӥськемын.
Шормуӵъёслэн тужгес но ӝужыт интызы луэ Эстурой шормуӵысь Слаттаратиндур нимо гурезь, со 882 метр ӝужда.
Remove ads
Улӥсьёссы
2020-тӥ арын лэсьтэм дунъямъя Фарер шормуӵъёсын ог 51 628 адями улэ[1].
Калык уногес фарер кылын вераське; кыкетӥ кыл луыса дани кыл но туж вӧлмемын, малы ке шуоно азьло дыръя шормуӵъёсын Дания быдэсак кивалтэ вал.
Улӥсь калыкъёс
Шормуӵъёслэн тусъёссы
- Стоура-Дуймун шормуӵысь ферма
- Торсхавн карысь вуж коркаос
- Хов гуртысь черк, Суури шормуӵ
- Слаттаратиндур гурезь
- Кыкетӥ дунне ож вакытысь британ орудие
- Гурезьёс
- Суури шормуӵ вӧзысь меӵ изгурезь
- Куной шормуӵысь нёжалъёс
Территориослы люкиськемзы
Фарер шормуӵъёс люкемын куать улослы (фарер sýsla, sýslur, сисла) но 34 коммуналы, 2008-тӥ арозь сизьым бырйиськон округлы люкон но вал. Сислаос люкисько 120 каръёслы но коммунаослы[4].
Сислаослэн местной самоуправленизы ӧвӧл, соос пушкын центральной властьлэн представительёсыз луо сисельманъёс (sýslumaður).
Науказы
Фарер шормуӵъёсын Торсхавнын асьсэлэн университетсы вань.
Фарер университет 1965-тӥ арын Фарер научной обществолэн тыршеменыз кылдытэмын вал (ачиз общество 1952-тӥ арын кылдэмын). Университетэ пыро куинь факультетъёс: Фарер кылъя но литературая, Наукая но технологияя, Историяя но социальной наукаосъя. Университет дася наукаосъя магистръёсты но бакалавръёсты. Отын 142 студент гинэ дышетске. Университетлэн бюджетэз луэ 19 миллион дани крона арлы быдэ.
Remove ads
Валэктонъёс
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads