![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Guinea_schoolgirls.jpg/640px-Guinea_schoolgirls.jpg&w=640&q=50)
Ayollar taʼlimi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ayollar ta'limi - bu qizlar va ayollar ta'limi ( boshlang'ich ta'lim, o'rta ta'lim, oliy ta'lim va sog'liqni saqlash ta'limi ) bilan bog'liq murakkab masalalar va munozaralar to'plamining umumiy atamasi. Bu atama ba'zan qizlar ta'limi deb ham ataladi. U gender tengligi va ta'lim olish imkoniyatlarini o'z ichiga oladi. Ayollar va qizlarning ta'lim olishi qashshoqlikni bartaraf etishda muhim ahamiyat kasb etadi. Shuningdek, bu mavzu bir jinsli ta'lim va ayollar uchun diniy ta'lim mavzulari bilan ham bog'liq, bunda ta'lim gender chiziqlariga bo'lingan (ayollar alohida ajratib olingan) holda o'qitiladi.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/71/Guinea_schoolgirls.jpg/320px-Guinea_schoolgirls.jpg)
Qizlar va ayollar uchun ta'limdagi adolatsizliklar, misol uchun, qizlar maktabga kirishidagi to'siqlar yoki ayollarga nisbatan zo'ravonlik kabi qiyin vaziyatlar ayollar ta'lim olishi uchun to'siq bo'ladi[1]. Ammo ba'zi G'arb mamlakatlarida ayollar ta'limi erkaklar ta'limidan yuqori darajaga chiqqan. Masalan, AQSHda 2005-2006-yillarda ayollar dotsentlarning 62%, bakalavriatning 58%, magistrlarning 60% va doktorlik darajasini olganlarning 50% ni tashkil etgan[2].
Qizlarning ta'lim darajasini oshirish ularning o'z salomatligi va iqtisodiy kelajagiga ijobiy ta'sir ko'rsatishi, bu esa o'z navbatida ular yashayotgan jamiyat istiqbollarini yaxshilashi isbotlangan[3]. Onalari boshlang'ich ma'lumotga ega bo'lgan chaqaloqlarning o'lim darajasi onalari savodsiz bo'lgan bolalar o'lim darajasining yarmini tashkil qiladi[4]. Dunyoning eng qashshoq mamlakatlarida qizlarning 50 foizi o'rta maktabga bormaydi. Shunga qaramay, tadqiqot shuni ko'rsatadiki, qizlarning qo'shimcha ta'limi ularning shaxsiy daromadini 15 foizga oshiradi. Ayollar ta'limini yaxshilash va shu bilan birga ayollarning daromad olish salohiyatini yaxshilash o'z farzandlarining turmush darajasini yaxshilaydi, chunki ayollar o'z daromadlarini erkaklarnikiga qaraganda ko'proq o'z oilalariga sarflaydilar[5].
Ta'lim ayolning o'z salomatligi, shuningdek, uning hamrohi va oilasining sog'lig'i haqida xabardorligini oshiradi. Bundan tashqari, erta turmush qurush, erta tug'ish yoki umuman turmush qurmaslik, farzand ko'rmaslik, rasmiy nikohga ega bo'lmaslik kabi holatlarni kamaytiradi, oilaviy munosabatlarni esa mustahkamlaydi.Shuningdek, ta'lim ayollarning hamkorlar va ish beruvchilar bilan muloqotini va fuqarolik ishtiroki darajasini yaxshilaydi[6][7].
Ayollar ta’limining jamiyatga ijobiy ta’siri tufayli ayollar ta’limidagi tengsizliklarni bartaraf etish Barqaror rivojlanishning 4-maqsadi “Hamma uchun sifatli ta’lim”da ta’kidlangan va Barqaror rivojlanishning 5-maqsadi “Gender tengligi” bilan chuqur bog‘langan. Rivojlanayotgan mamlakatlarda qizlarni o'qitish (va umuman ayollarning imkoniyatlarini kengaytirish) tezroq rivojlanishga va aholi o'sishining pasayishiga olib keladi, bu esa iqlim o'zgarishini yumshatish kabi ekologik muammolarni hal qilishda muhim rol o'ynaydi. Project Drawdown hisob-kitoblariga ko'ra, qizlarni o'qitish iqlim o'zgarishiga qarshi eng samarali oltinchi harakatdir (quyosh fermalari va atom energiyasidan oldin)[8].