Belarus Konstitutsiyasi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Belarus Respublikasi Konstitutsiyasi (belaruscha: Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь, ruscha: Конституция Республики Беларусь) — Belarusning asosiy qonuni. Mamlakatning Sovet Ittifoqidan mustaqilligini eʼlon qilganidan uch yil oʻtgach, 1994-yilda qabul qilingan ushbu rasmiy hujjat Belarus davlati va hukumatining siyosatini belgilab beradi va oʻz fuqarolarining huquqlari va erkinliklarini qayd etadi. Konstitutsiya mamlakatning sobiq qonun chiqaruvchi organi boʻlgan Belarus Oliy Kengashi tomonidan ishlab chiqilgan hamda fuqarolar va huquqshunos ekspertlar tomonidan takomillashtirilgan. Konstitutsiya muqaddimasi 9 boʻlim va 146 moddadan iborat.
Konstitutsiya tuzilishi va mazmuniga Gʻarb davlatlarining konstitutsiyalari va Sovet Ittifoqi davridagi Belarus tajribasi katta taʼsir koʻrsatgan. Garchi Konstitutsiyaning aksariyat qismida hukumatning funksiyalari va vakolatlari belgilab qoʻyilgan boʻlsa-da, butun boʻlim fuqarolar va rezidentlarga berilgan huquq va erkinliklar haqida batafsil maʼlumot beradi. Konstitutsiya qabul qilinganidan beri ikki marta oʻzgartirildi (1996 va 2004-yillar). Mustaqil kuzatuvchilar va hukumatning muxolifat yetakchilari tomonidan qattiq tanqid qilingan ikkita referendum natijasida prezidentning vakolatlari oshirildi va prezidentlikka nomzod koʻrsatish (qayta saylanish) imkoniyati cheksiz etib belgilandi.