Gabsburglar davrida Ispaniya
From Wikipedia, the free encyclopedia
Gabsburglar Ispaniyasi yoki Ispaniya qirolligi Gabsburglar sulolasi hukmronligi — Ispaniya tarixidagi 16-17-asrlar (1516-1700) davri boʻlib, qirollikda Gabsburglar sulolasi hukmronlik qilgan boʻlib, Markaziy Yevropa tarixida muhim rol oʻynagan. Bu davr katolik qirollari (Aragon, Kastiliya va Leon qirolliklarini hukmronligi ostida birlashtirgan) hukmronligi davriga toʻgʻri keldi va 1516-yilda Ispaniya monarxi boʻlgan qirol Karl I hukmronligi bilan boshlandi va 1700-yilda tugadi. Hech qanday merosxoʻr qoldirmagan qirol Karl II oʻlimi, bu Ispaniya vorisligi uchun urushga va Burbonlarning ispan taxtiga oʻtirishiga olib keldi.
Ekspansiya davri deb ataladigan oʻsha davrning birinchi yarmida Ispaniya oʻz kuchining choʻqqisiga chiqdi. Bu davrda Buyuk geografik kashfiyotlar bilan bir vaqtda Ispaniya imperiyasi vujudga keldi va qurildi. Uning nazorati ostida, Pireney yarim orolining Ispaniya qismidan tashqari, Amerikada, Sharqiy Hindistonda, Yevropada ular Ispaniya Gollandiyasini, zamonaviy Italiyaning katta hududini va Oʻrta Yer dengizidagi boshqa hududlarni, masalan, Maltani boshqargan keng yerlari, Shimoliy Afrikadagi kichik anklavlar: Seuta, Oran yerlarini egallagan edi. 1580-1640-yillarda, Iberiya ittifoqiga koʻra, Ispaniya Portugaliyaga va uning butun mustamlaka imperiyasiga egalik qilgan.
Gabsburglar sulolasi hukmronligi ostida Yevropaning eng qudratli davlati maqomiga erishgach, Ispaniya davlati sulolaning keyingi qirollari hukmronligi ostida, ayniqsa, 17-asrning ikkinchi yarmida siyosiy va iqtisodiy hayotda nisbatan pasayishini boshdan kechirdi.
Gabsburg davri ham ispan madaniyatining oltin davri hisoblanadi. Bu davrning eng muhim sanʼatkorlari orasida Diego Velaskes, El Greko, Tereza Avila, Migel de Servantes, Pedro Kalderon va Fransisko Suares bor edi.