![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Norway_USA_Locator.svg/languz-640px-Norway_USA_Locator.svg.png&w=640&q=50)
Norvegiya — AQSh munosabatlari
From Wikipedia, the free encyclopedia
Amerika Qoʻshma Shtatlari va Norvegiya oʻrtasidagi ijobiy munosabatlar juda uzoq tarixga ega.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/28/Norway_USA_Locator.svg/640px-Norway_USA_Locator.svg.png)
1776-yilgi Amerika inqilobi Norvegiyaga katta taʼsir koʻrsatgan va Qoʻshma Shtatlar Konstitutsiyasining demokratik gʻoyalari Norvegiyaning 1814-yilgi Konstitutsiyasi mualliflari uchun namuna boʻlib xizmat qilgan. Ikki xalq oʻrtasidagi yaqin munosabatlar 1825-1940-yillar oraligʻida 850 000 dan ortiq norvegiyaliklar Qoʻshma Shtatlarda yangi uylar qurib, mamlakatni qurishga yordam bergan Norvegiyaning AQShga ommaviy emigratsiyasi bilan mustahkamlandi.
1945-yilda nemis istilosidan ozod boʻlgach, Norvegiya oʻzining betaraflik huquqidan voz kechdi. Britaniya va AQSh bilan harbiy ittifoq hamda iqtisodiy hamkorlikni taʼkidlab, NATOga qoʻshildi. Marshall rejasi Norvegiyaga iqtisodiyotini modernizatsiya qilish va jahon bozoriga koʻproq integratsiyalashishga yordam berdi. Mamlakat shimoliy qoʻshnisi Sovet Ittifoqini xafa qilishi mumkin boʻlgan har qanday provokatsiyadan qochadi. 1960-yillardan boshlab Norvegiya Yevropa siyosiy hayotiga tobora koʻproq jalb qilingan. Ayni paytda Buyuk Britaniya va Qoʻshma Shtatlar bilan aloqalarning ahamiyati pasaygan. Norvegiya Yevropa Ittifoqiga qoʻshilishdan bosh tortadi va asosan mustaqil tashqi siyosat yuritadi[1].
Ikki tomonlama munosabatlarning doʻstona holati 1999-yilda bir pog‘ona koʻtarildi. Shu yilning noyabr oyida Norvegiya qiroli Harald V AQSh Prezidenti Bill Klintonning tashrifiga mezbonlik qildi, bu AQSh prezidentining Norvegiyaga birinchi tashrifi sifatida mustahkamlandi. Norvegiya va Qoʻshma Shtatlar oʻrtasidagi do‘stona munosabatlar asosanOslodagi oʻzaro manfaatlarga xizmat qiladigan loyihalarga asoslanadi. Ular orasida NATOning transatlantik xavfsizlikni taʼminlashdagi muvaffaqiyatini kengaytirish, ikki davlat oʻrtasida yangi biznes imkoniyatlarini ilgari surish, Arktika kengashi bilan Arktika muhitini va Rossiya bilan, xususan, Barens dengizini boʻyicha hamkorlik qilish, Boltiqboʻyi davlatlariga oʻz siyosiy yo‘llarini topishda yordam berish kabilar bor. Hamkorlik Yevropa siyosatida o‘z o‘rniga ega bo‘lish hamda inson ehtiyojlari uchun axborot texnologiyalaridan foydalanish yo‘nalishlarida davom etmoqda.
AQShning 2012-yilgi Global yetakchilik hisobotiga koʻra, norvegiyaliklarning 46 foizi AQSh yetakchiligini maʼqullaydi, 21 foizi norozi va 33 foizi noaniq[2].