From Wikipedia, the free encyclopedia
Yaponiya — Misr munosabatlari (arabcha: yaponcha: 日本とエジプトの関係 日本語 한국어 とエジプトのhín) — Yaponiya va Misr oʻrtasidagi ikki tomonlama diplomatik munosabatlar. Rasmiy bayonotlarga koʻra, Misr va Yaponiya „kuchli doʻstona munosabatlarga“ ega[1] ikkala davlatdagi elchixonalar[2] oʻzaro manfaatli iqtisodiy va savdo aloqalarini qoʻllab-quvvatlaydi[3].
Mamlakatlar oʻrtasidagi munosabatlar XIX asrda oʻrnatilgan. Birinchi jahon urushida Buyuk Britaniya protektorati ostida boʻlgan Misr va Yaponiya ittifoqchi boʻlib, markaziy kuchlarga qarshi kurashganlar. Buyuk Britaniya yapon qoʻshinlarining Yaqin Sharqdagi operatsiyalar tarkibida ishtirok etish imkoniyatini koʻrib chiqdi. Yapon qoʻshinlari Misrning oʻzida ham zaxira sifatida zarur edi. Biroq, Yaponiyaning oʻsib borayotgan taʼsiridan qoʻrqib, Britaniya bunday gʻoyalardan voz kechdi.
Diplomatik munosabatlar 1922-yilda Yaponiya Misr mustaqilligini tan olgandan soʻng oʻrnatildi[4]. Shu paytdan boshlab oliy martabali diplomatlar va davlat rahbarlari bir-birining hududiga qayta-qayta tashrif buyurishdi. 1995-yilda Bosh vazir Tomiichi Murayama Misrga, Prezident Husni Muborak esa 1983-, 1995- va 1999-yillarda Yaponiyaga tashrif buyurdi[5][6][7].
1998-yildan 2002-yilgacha Yaponiya Misrga jami 3,5 milliard AQSH dollari miqdorida kreditlar berdi[8]. 2002-yilda mamlakatlar oʻrtasidagi oʻzaro tovarayirboshlash hajmi 1 milliard AQSH dollaridan oshdi[9]: xususan, Shohlar vodiysida mehmonxona qurildi, yangi koʻprik ochildi va tez tibbiy yordam mashinalari keltirildi. Turizm sohasida ham ijobiy tendensiya kuzatilmoqda: 2009-yilda Misrga 90 ming yapon, 2007-yilda 3,5 mingga yaqin misrlik Yaponiyaga tashrif buyurgan.
Misrda 2009-yil oktyabr holatiga koʻra 1051 Yaponiya fuqarolari yashagan[5]. Bular asosan yirik kompaniyalar muhandislari va Misrning yirik shaharlarini tartibga solish bilan shugʻullanadigan ishbilarmonlar edi. Biroq, 2011-yildagi inqilobiy voqealardan keyin 470 kishi xavfsizlik nuqtayi nazaridan mamlakatni tark etgan[10].
Yaponiya Misrning Yaqin Sharqdagi mojarolarni hal qilish va diplomatik muzokaralarni amalga oshirishdagi muhim rolini tan oladi[5]. Yaponiya va Misr hukumat rahbarlari mintaqada tinchlikni saqlash nuqtai nazaridan bir-birining tinchlik tashabbuslarini qoʻllab-quvvatlaydi[11]. Ikkala davlat ham oʻzlari uchun foydali boʻlgan manfaatli sohalarida munosabatlar va hamkorlikni rivojlantirish bilan shugʻullanadigan Qoʻshma qoʻmita aʼzolaridir[12].
Taʼlim va tajriba almashish sohasidagi yutuqlardan biri Misr-Yaponiya fan va texnologiya universiteti 2010-yilda tashkil topgan va Iskandariya yaqinidagi Nyu-Borg el Arab shahrida joylashgan[13][14]. Shuningdek, Giza shahrida 1972-yilda ochilgan Qohira yapon maktabi anʼanaviy maktablarning boshlangʻich va oʻrta sinflarini oʻz ichiga oladi[15].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.